Paindéim COVID-19

Athraigh naisc
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Teimpléad:WD Bosca Sonraí GalarRáig coróinvíris 2019–2020
cuir in eagar
Cineálpaindéim, public health emergency of international concern (en) Aistrigh, ráig ghalair agus complex emergency (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Pataigineas
CúisSARS-CoV-2 Cuir in eagar ar Wikidata
ÉifeachtHuoshenshan Hospital (en) Aistrigh, Leishenshan Hospital (en) Aistrigh, social impact of the COVID-19 pandemic (en) Aistrigh, COVID-19 misinformation (en) Aistrigh, Scaollcheannach, response to the COVID-19 pandemic (en) Aistrigh, economic impact of the COVID-19 pandemic (en) Aistrigh, impact of the COVID-19 pandemic on culture and entertainment (en) Aistrigh agus 2020 toilet paper shortage (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Scaipeadh na phaindéim Cóivid-19 idir na blianta 2019 go 2021, a thosaigh in Wuhan na Síne.

██ Níos mó ná 10,000,000 cás dearbhaithe

██ 1,000,000–9,999,999 cás dearbhaithe

██ 100,000-999,999 cás dearbhaithe

██ 10,000–99,999 cás dearbhaithe

██ 1,000–9,999 cás dearbhaithe

██ 100–999 cás dearbhaithe

██ 1–99 cás dearbhaithe

██ Sonraí nach bhfuil ar fáil

Is paindéim leanúnach de ghalar coróinvíreas 2019 (COVID-19) é Paindéim COVID-19 (nó Cóivid-19). Sainaithníodh den chéad uair í i mí na Nollag 2019 in Wuhan, príomhchathair chúige Hubei na Síne.

D’fhógair an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS) ráig éigeandála idirnáisiúnta sláinte poiblí ar an imní idirnáisiúnta an 30 Eanáir 2020 agus d’aithin sí í mar phaindéim an 11 Márta 2020.[1][2][3]

Ón 9 Bealtaine 2021 amach, tuairiscíodh níos mó ná 157 milliún cás ar fud 220 tír agus críoch,[4][5] agus fuair níos mó ná 3 milliún duine bás dá bharr. Tá níos mó ná 93 milliún duine tar éis biseach a fháil.[6] Is iad Oileáin Cook an tír is déanaí inar thuairiscíodh cás den phaindéim, ar 4 Meitheamh 2021.

Cúlra[cuir in eagar | athraigh foinse]

Príomhailt: COVID-19 agus Dianghlasáil Hubei (2020)

Iarmhairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

Mar thoradh ar an bpaindéim, bhí cur isteach mór socheacnamaíoch domhanda,[7] imeachtaí spóirt, reiligiúnacha, polaitiúla agus cultúrtha a chur siar nó a chealú.[8] Dúnadh scoileanna agus ollscoileanna ar bhonn náisiúnta nó áitiúil i 197 tír, ag dul i bhfeidhm ar thart ar 99.9 faoin gcéad de dhaonra mac léinn an domhain.[9]

Bhí mífhaisnéis faoin víreas scaipthe ar líne,[10][11] agus tharla eachtraí de sheineafóibe agus idirdhealú i gcoinne mhuintir na Síne agus i gcoinne iad siúd a fheictear a bheith Síneach nó gur as ceantair a bhfuil rátaí arda ionfhabhtaithe iad.[12][13][14][15]

Comharthaí COVID-19
Daoine a bhfuil an coróinvíreas orthu san ospidéal in Tehran na hIaráine
Ag díghalrú na sráideanna sa Téaváin
Scrúdú sláinte ag Aerfort Linate, Milano na hIodáile
Seilfeanna folmha nach mór san Astráil
Ionfhabhtaíodh a lán daoine le Cóivid-19 ar bord longa crúsála, breis is 700 duine ar an Diamond Princess (sa ghrianghraf)

Paindéim choróinvíreas COVID-19 de réir tíre agus críche[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tír Cásanna Básanna Téarnamh
An Domhan 237,578,162 4,847,462 -
Stáit Aontaithe Mheiriceá 44,290,052 712,693 -
An India 33,935,309 450,375 32,848,273
An Bhrasaíl 21,550,730 600,425 20,326,408
An Ríocht Aontaithe 8,119,442 137,945 -
An Rúis 7,602,386 210,673 6,574,608
An Tuirc 7,416,152 65,984 6,230,411
An Fhrainc 7,152,009 117,915 -
An Iaráin 5,691,634 122,370 4,708,195
An Airgintín 5,265,528 115,458 5,093,284
An Spáinn 4,973,619 86,778 -
An Cholóim 4,970,718 126,585 4,779,552
An Iodáil 4,698,038 131,274 4,401,956
An Ghearmáin 4,312,528 94,206 3,909,100
An Indinéis 4,227,038 142,612 4,002,706
Meicsiceo 3,714,392 281,610 2,934,610
An Pholainn 2,899,008 75,503 2,659,952
An Afraic Theas 2,886,331 86,376 2,743,865
Na hOileáin Fhilipíneacha 2,417,419 37,228 2,217,611
An Úcráin 2,362,559 55,161 2,235,668
Peiriú 2,168,431 199,060 2,143,388
An Mhalaeisia 2,142,924 24,565 1,917,085
An Ísiltír 1,989,805 18,132 -
An Iaráic 1,984,399 21,949 1,877,261
An tSeic 1,688,457 30,451 1,651,812
An tSeapáin 1,687,422 17,350 1,620,324
An tSile 1,650,238 37,423 1,605,948
Ceanada 1,598,810 27,620 1,526,156
An Téalainn 1,549,285 16,142 1,408,602
An Bhanglaidéis 1,549,553 27,368 1,509,202
Iosrael 1,256,600 7,611 1,183,557
An Phacastáin 1,236,888 27,524 1,157,322
An Bheilg 1,233,723 25,554 -
An Rómáin 1,180,097 36,109 1,093,151
An tSualainn 1,147,879 14,809 -
An Phortaingéil 1,063,991 17,933 1,013,789
Maracó 923,924 14,040 890,734
An tSeirbia 886,543 7,885 -
An Chasacstáin 870,059 10,913 801,673
An Ungáir 812,337 30,058 777,445
An Iordáin 797,126 10,411 775,286
An Eilvéis 768,001 10,474 317,600+
Neipeal 754,915 10,638 705,893
Aontas na nÉimíríochtaí Arabacha 713,402 8,497 697,419
An Ostair 681,617 10,772 657,013
An Túinéis 647,483 22,860 599,440
Cúba 611,163 4,806 555,370
An Liobáin 595,522 8,024 547,624
An Ghréig 570,027 13,459 -
An tSeoirsia 523,022 6,891 458,265
Eacuadór 498,728 32,092 443,880
An Bhulgáir 491,327 20,423 429,030
An Bholaiv 487,131 18,313 428,434
An Bhealarúis 470,635 3,691 464,300
Cósta Ríce 445,442 5,361 357,239
An Araib Shádach 422,316 7,018 405,607
Éire (na 26 Chontae) 401,773 5,280 -
Srí Lanca 381,812 6,985 320,810
Guatamala 370,258 10,448 326,004
Vítneam 358,456 8,666 154,612
An Asarbaiseáin 478,715 6,415 446,643
Panama 465,736 7,197 454,776
Paragua 459,779 16,142 442,512
Maenmar 442,928 16,944 393,182
Cuáit 411,081 2,437 407,212
An tSlóvaic 401,250 12,569 -
An Chróit 389,654 8,481 373,182
Uragua 387,922 6,048 380,333
An Phalaistín 386,493 3,935 357,315
Hondúras 362,281 9,661 108,832
An Phoblacht Dhoiminiceach 350,789 4,009 341,683
An Danmhairg 339,580 2,568 323,603
Veiniséala 322,757 3,859 308,900
Óman 301,450 4,038 290,410
An Libia 296,879 4,076 214,470
An Aetóip 296,731 4,571 270,171
An Éigipt 282,421 16,306 215,419
An Liotuáin 278,984 4,395 268,036
Bairéin 266,797 1,367 263,893
An tSlóivéin 257,429 4,420 -
An Mholdóiv 257,187 6,203 250,128
An Airméin 225,801 4,531 217,303
Catar 222,918 596 220,762
An Bhoisnia-Heirseagaivéin 205,113 9,790 184,649
An Chéinia 186,959 3,705 174,522
An tSaimbia 169,003 2,618 149,421
An Nigéir 165,340 2,065 155,454
An Mhacadóin Thuaidh 153,891 5,079 137,664
Portó Ríce 144,895 2,949 -
An Chirgeastáin 140,978 2,113 118,771
An Mhongóil 139,284 679 107,524
An Laitvia 137,917 2,537 134,703
An Iorua 133,262 796 88,952
An Afganastáin 132,777 5,638 79,446
An Albáin 132,597 2,456 130,052
An Eastóin 131,508 1,270 127,867
An Úisbéiceastáin 116,421 774 111,514
An Chosaiv 107,749 2,258 105,325
An Ailgéir 117,192 3,093 81,538
An Chóiré Theas 104,736 1,740 96,196
An tSín (mórthír) 94,475 4,636 85,394
Gána 90,649 744 88,159
An Fhionlainn 78,672 846 31,000+
Montainéagró 70,658 926 61,264
Poblacht Mhósaimbíc 67,466 772 55,651
An tSalvadóir 64,431 2,003 61,640
Lucsamburg 61,073 741 56,864
Singeapór 60,184 30 60,022
An Cósta Eabhair 53,645 395 52,405
Fidsí 51,483 653 23,809
Angóla 45,945 1,153 42,384
An Chipir 44,991 254 -
An Astráil 44,028 981 -
Oileán na Tríonóide agus Tobága 42,962 1,219 36,185
Madagascar 42,836 954 40,450
An Namaib 42,771 498 39,694
Uganda 40,867 335 40,449
Ríocht Esuaitíní 40,455 1,004 29,710
an tSeineagáil 38,705 1,051 37,321
Iamáice 38,391 562 16,814
An tSúdáin 37,640 2,822 31,593
An tSiombáib 36,882 1,523 34,686
Málta 35,774 436 34,275
Camarún 35,714 551 32,594
An Bhotsuáin 35,554 506 33,903
Rinn Verde 34,378 303 33,806
An Mhaláiv 33,525 1,116 30,156
An Mháratáin 31,642 672 27,883
An Ghuine 28,254 306 25,884
Poblacht Dhaonlathach an Chongó 26,737 712 22,432
Oileáin Mhaildíve 23,524 66 20,722
Ruanda 21,370 301 19,741
An Ghabúin 18,777 111 16,074
Polainéis na Fraince 18,607 141 5,167
Na Séiséil 18,582 94 17,992
An tSiria 18,498 1,239 12,377
An Abcáis 15,006 226 14,015
An Ghuáin 14,845 333 12,693
an Bheilís 14,578 341 13,726
An tSomáil 14,486 753 6,325
Mailí 14,685 534 14,003
Curaçao 14,446 133 13,677
Leosóta 14,243 397 6,711
An Táidsíceastáin 13,714 91 13,218
Nua-Ghuine Phapua 13,707 136 11,034
Andóra 13,510 127 13,155
Buircíne Fasó 13,632 170 13,411
Háítí 13,353 271 12,414
Tóga 13,244 125 11,847
Poblacht an Chongó 13,293 179 8,208
An Chipir Thuaidh 12,675 42 11,167
Arúba 12,636 111 11,651
Hong Cong 12,020 212 11,768
Diobúití 11,663 156 11,500
Suranam 11,572 221 10,034
An Tíomór Thoir 11,529 27 10,127
Poblacht na hAfraice Láir 11,100 98 5,112
An tSúdáin Theas 11,529 120 10,564
Na Bahámaí 10,908 214 9,854
Nicearagua 10,034 196 -
An Ghuine Mheánchriosach 8,940 123 8,730
An Íoslainn 8,738 30 7,254
Guam 8,673 143 8,370
An Ghaimbia 8,603 242 7,536
Geirsí 8,599 73 7,769
Beinin 8,394 108 8,1368
Laos 8,132 8 3,946
An Bhurúin 7,714 10 773
Poblacht Éimin 7,096 1,380 4,251
An Eiritré 6,568 35 6,475
Siarra Leon 6,296 120 4,287
San Lucia 5,671 81 5,398
An Nígir 5,658 196 5,349
An Libéir 5,459 148 2,715
San Mairíne 5,147 90 5,009
Oileán Mhanann 5,145 31 3,761
Giobráltar 5,056 94 4,670
Sead 4,974 174 4,796
An Nua-Shéalainn 4,625 28 2,465
Críoch Shomáile 4,608 311 3,899
Guine-Bissau 4,498 76 3,968
Barbadós 4,422 48 4,294
An Oiséit Theas 4,301 60+ 3,644
Oileáin Chomóra 4,028 147 3,869
Lichtinstéin 3,089 59 3,011
Monacó 2,926 33 2,744
Sint Maarten 2,798 34 2,669
Oileán Mhuirís 2,569 19 1,854
Beirmiúda 2,568 33 2,499
An Bhútáin 2,613 3 2,374
Oileáin na dTurcach agus Caicos 2,486 15 2,433
São Tomé agus Príncipe 2,123 34 1,945
An Chambóid 1,788 4 999
San Uinseann agus na Greanáidíní 2,290 12 2,218
Bonaire 1,683 17 1,644
Antigua agus Barbúda 1,303 43 1,235
An Téaváin 1,009 10 969
Oileáin Fharó 983 2 943
Geansaí 954 16 893
La Réunion 407 0 237
Oileáin Cayman 643 2 631
San Críostóir-Nimheas 589 3 542
Vailís agus Futúna 445 7 438
Brúiné 337 3 280
Mayotte 254 4 117
Greanáda 161 1 160
Martinique 158 8 73
Doiminice 209 0 196
Guadalúip 145 8 67
An Ghraonlainn 119 0 78
Anguilla 113 0 111
Guáin na Fraince 96 3 16
Oileáin Fháclainne 67 0 63
Macau 63 0 63
An Antartaice 58 0 58
Montsarat 33 1 30
Saint-Pierre-et-Miquelon 31 0 31
Cathair na Vatacáine 29 0 27
Sint Eustatius 20 0 20
Oileáin Sholamón 20 0 18
Saba 7 0 7
Oileáin Marshall 4 0 4
Samó Mheiriceá 4 0 3
Samó 3 0 1
Vanuatú 4 1 3
Cireabaití 2 0 0
Stáit Chónaidhme na Micrinéise 2 0 1
An Tansáin - - -

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. ↑ "Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)" (en). www.who.int. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  2. ↑ Shibani Mahtani, Miriam Berger, Siobhán O'Grady, Marisa Iati. "Hundreds of evacuees to be held on bases in California; Hong Kong and Taiwan restrict travel from mainland China" (en-US). Washington Post. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  3. ↑ "WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020" (en). www.who.int. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  4. ↑ "Global COVID-19 Tracker & Interactive Charts | Real Time Updates & Digestable Information for Everyone | 1Point3Acres". coronavirus.1point3acres.com. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  5. ↑ "Coronavirus Update (Live): 99,258,916 Cases and 2,127,874 Deaths from COVID-19 Virus Pandemic - Worldometer" (en). www.worldometers.info. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  6. ↑ "ArcGIS Dashboards". gisanddata.maps.arcgis.com. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  7. ↑ The Editorial Board (2020-02-29). "Opinion | Here Comes the Coronavirus Pandemic" (en-US). The New York Times. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  8. ↑ The New York Times (2021-01-21). "A List of What’s Been Canceled Because of the Coronavirus" (en-US). The New York Times. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  9. ↑ https://plus.google.com/+UNESCO+(2020-03-04).+"Education: From disruption to recovery" (en). UNESCO. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  10. ↑ Rosie Perper. "As the coronavirus spreads, one study predicts that even the best-case scenario is 15 million dead and a $2.4 trillion hit to global GDP". Business Insider. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  11. ↑ Rachel Clamp. "Coronavirus and the Black Death: spread of misinformation and xenophobia shows we haven't learned from our past" (en). The Conversation. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  12. ↑ Sabrina Tavernise, Richard A. Oppel Jr (2020-03-23). "Spit On, Yelled At, Attacked: Chinese-Americans Fear for Their Safety" (en-US). The New York Times. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  13. ↑ "'They see my blue eyes then jump back' – China sees a new wave of xenophobia" (en). the Guardian (2020-03-29). Dáta rochtana: 2021-01-23.
  14. ↑ Jack Burton (2020-03-23). "Thailand increasingly blaming caucasians for coronavirus crisis" (en-TH). The Thaiger. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2021-01-27. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  15. ↑ "Foreigners feel the heat of Kenya's coronavirus fears" (en). RFI (2020-03-19). Dáta rochtana: 2021-01-23.
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Paindéim_COVID-19&oldid=1187521"