Gána

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Geografaíocht PholaitiúilGána
Ghana (ak)
Gana (dag) Cuir in eagar ar Wikidata
Bratach Armas
Bratach Armas
Plage du Ghana.jpg
Cuir in eagar ar Wikidata

AintiúnGod Bless Our Homeland Ghana Cuir in eagar ar Wikidata

Mana«Freedom and Justice» Cuir in eagar ar Wikidata
Ainmnithe in ómósGhana Empire (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Ghana (orthographic projection).svg Map
 8°00′N 0°30′W / 8°N 0.5°W / 8; -0.5

PríomhchathairAccra Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán32,833,031 (2021) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús137.64 hab./km²
Teanga oifigiúilan Béarla Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid deAn Afraic Thiar Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla238,535 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Suite i nó in aice le limistéar uisceAn tAigéan Atlantach Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is airdeMount Afadja (en) Aistrigh (885 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is ísleMurascaill na Guine (0 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síDominion of Ghana (en) Aistrigh agus Gold Coast (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Cruthú1957
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháinGovernment of Ghana (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachParliament of Ghana (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
• President of Ghana (en) Aistrigh Cuir in eagar ar WikidataNana Akufo-Addo (2017–) Cuir in eagar ar Wikidata
Eacnamaíocht
Airgeadracedi Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Fearann Idirlín barrleibhéil.gh Cuir in eagar ar Wikidata
Glaochód+233 Cuir in eagar ar Wikidata
Uimhir theileafóin éigeandála999, 191, 192 agus 193 Cuir in eagar ar Wikidata
Cód tíreGH Cuir in eagar ar Wikidata
Eile

Suíomh gréasáinghana.gov.gh Cuir in eagar ar Wikidata

Tír san Afraic is ea Poblacht Ghána. Tá Gána suite ar chósta thiar na hAfraice, idir Tóga, an Cósta Eabhair agus Buircíne Fasó. Bhíodh sí mar choilíneacht de chuid na Portaingéile, na hÍsiltíre agus na Ríochta Aontaithe go dtí gur bhain sí neamhspleáchas amach i 1957 – an chéad tír Afracach a rinne a leithéid[1].

Tíreolaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá teorainneacha ag Gána

Daonra[cuir in eagar | athraigh foinse]

Accra an phríomhchathair agus an chathair is mó. I 2005 bhí 21,029,000 duine ina gcónaí sa tír.

Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]

Roimh ré an choilíneachais, bhí an-chuid ríochtaí ársa ann - mar shampla, ríocht Ashanti i lár na tíre, agus na stáit Fante éagsúla le taobh na mara agus i lár na tíre.

D'fhás trádáil leis an Eoraip mar gheall ar an teagmháil le taiscéalaithe ón bPortaingéil sa 15ú céad.

Bhunaigh Sasana coilíneacht chorónach darbh ainm an Cósta Óir sa réigiún sa bhliain 1874.

Bhí sé ar an gcéad tír fho-Shahárach riamh le neamhspleáchas ón riail choilíneach a bhaint amach. Agus a shroicheadh neamhspleáchas ón Ríocht Aontaithe i 1957, roghnaíodh an t-ainm Gána mar ainm don náisiún, chun caidreamh a dhéanamh le hImpireacht Ghána a bhíodh i bhfeidhm in iarthar na hAfraice fadó.

Ceiliúradh 50 bliana de shaoirse ar an 6 Márta 2007.

Polaitíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]

daonlathas sa tír; tá cúrsaí sách socair ansin, go háirithe i gcomparáid leis na tíortha thart timpeall uirthi.

Aintiún[cuir in eagar | athraigh foinse]

Geilleagar[cuir in eagar | athraigh foinse]

Daonra

I gcomparáid le tíortha eile san Afraic, níl Gána chomh bocht sin. Mar shampla, níl an galar SEIF chomh forleathan is atá sé i dtíortha eile (2% den daonra atá buailte aige sa bhliain 2003).

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]



Comhlathas na Náisiún
Flag of Antigua and Barbuda.svg Antigua agus BarbúdaFlag of Australia.svg An Astráil

Flag of the Bahamas.svg Na BahámaíFlag of Bangladesh.svg An BhanglaidéisFlag of Barbados.svg BarbadósFlag of Belize.svg An BheilísFlag of Botswana.svg An BhotsuáinFlag of Brunei.svg BrúinéFlag of Cameroon.svg CamarúnFlag of Canada.svg CeanadaFlag of Cyprus.svg An ChipirFlag of Dominica.svg DoiminiceFlag of Fiji.svg FidsíFlag of Eswatini.svg EsuaitíníFlag of Ghana.svg GánaFlag of Grenada.svg GrenadaFlag of Guyana.svg an GhuáinFlag of India.svg IndiaFlag of Jamaica.svg IamáiceFlag of Kenya.svg An ChéiniaFlag of Kiribati.svg CireabaitíFlag of Lesotho.svg LeosótaFlag of Malawi.svg An MhaláivFlag of Malaysia.svg An MhalaeisiaFlag of Maldives.svg Oileáin MhaildíveFlag of Malta.svg MáltaFlag of Mauritius.svg Oileán MhuirísFlag of Mozambique.svg MósaimbícFlag of Namibia.svg An NamaibFlag of Nauru.svg NárúFlag of New Zealand.svg Nua-ShéalainnFlag of Nigeria.svg An NigéirFlag of Pakistan.svg An PhacastáinFlag of Papua New Guinea.svg Nua-Ghuine PhapuaFlag of Rwanda.svg RuandaFlag of Saint Kitts and Nevis.svg San Críostóir-NimheasFlag of Saint Lucia.svg San LuciaFlag of Saint Vincent and the Grenadines.svg San Uinseann agus na GreanáidíníFlag of Samoa.svg SamóFlag of Seychelles.svg Na SéiséilFlag of Sierra Leone.svg Siarra LeonFlag of Singapore.svg SingeapórFlag of the Solomon Islands.svg Oileáin SholamónFlag of South Africa.svg An Afraic TheasFlag of Sri Lanka.svg Srí LancaFlag of Tanzania.svg An TansáinFlag of Tonga.svg TongaFlag of Trinidad and Tobago.svg Oileán na Tríonóide agus TobágaFlag of Tuvalu.svg TuvaluFlag of Uganda.svg UgandaFlag of Vanuatu.svg VanuatúFlag of Zambia.svg An tSaimbia