An tSaimbia

An tSaimbia
	Republic of Zambia (en)
Bratach	Armas
	;
Aintiún	Stand and Sing of Zambia, Proud and Free
Mana	«One Zambia, One Nation» ; «Една Замбия, една нация» ; «Una Zàmbia, una nació» ; «Un Sambia, Un Genedl»
Ainmnithe in ómós	An tSaimbéis
Suíomh
	14° S, 28° E / 14°S,28°E
Príomhchathair	Lusaka
Daonra
Iomlán	19,610,769 (2022)
• Dlús	26.06 hab./km²
Déamainm	Saimbiach
Teanga oifigiúil	Béarla
Tíreolaíocht
Cuid de	Lár na hAfraice ; Deisceart na hAfraice ; an Afraic Thoir
Achar dromchla	752,618 km²
Pointe is airde	Mafinga Central (en) (2,339 m)
Pointe is ísle	An tSaimbéis (329 m)
Ar theorainn le	an tSiombáib ; Poblacht Mhósaimbíc ; an Namaib ; Angóla ; an Mhaláiv ; an Tansáin ; Poblacht Dhaonlathach an Chongó ; an Bhotsuáin
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Northern Rhodesia (en)
Cruthú	24 Deireadh Fómhair 1964
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	córas uachtaránachta agus representative democracy (en)
Comhlacht feidhmiúcháin	Cabinet of Zambia (en)
Comhlacht reachtach	National Assembly (en)
• Uachtarán na Saimbia	Kenneth Kaunda (1964–1991)
• Uachtarán na Saimbia	Edgar Lungu
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil	29,784,454,056 $ (2022)
Airgeadra	kwacha na Saimbia
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+02:00 ; Africa/Lusaka (en)
Fearann Idirlín barrleibhéil	.zm
Glaochód	+260
Uimhir theileafóin éigeandála	999, 911, 112, 991, 992 agus 993
Cód tíre	ZM

Is tír thalamhiata atá suite i ndeisceart na hAfraice í Poblacht na Saimbia, nó an tSaimbia de ghnáth. Tá sí ag críochantaíocht le Poblacht Dhaonlathach an Chongó ó thuaidh, le hAngóla san iarthar, leis an mBotsuáin (ag pointe amháin), leis an tSiombáib agus leis an bPoblacht Mhósaimbíc ó dheas, agus leis an Maláiv san oirthear. Tá teorainn leis an Tansáin san oirthuaisceart. B'é Rhodesia Tuaisceartach an t-ainm a thugadh uirthi i ré riail an Ríocht Aontaithe. Tagann an t-ainm nua-aimseartha ón abhainn Zambezi. Is í Lusaka an phríomhchathair, agus an chathair is mó. Tá formhór an daonra bailithe timpeall na príomhchathrach i lár na tíre, chun deiscirt, nó i gCrios an Chopair, san iarthuaisceart.

Rannáin riaracháin

Tá an tSaimbia roinnte ina dheich gcúigí, atá roinnte a thuilleadh ina 117 ceantar, 156 toghcheantar agus 1,281 barda. Zambia is divided into ten provinces, which are further divided into 117 districts, 156 constituencies and 1,281 wards.

Cúigí

Tagairtí