An Astráil
 An Astráil | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Australia (en)  | |||||
|
|||||
 | |||||
| Aintiún | Advance Australia Fair (Aibreán 19, 1984) | ||||
| Mana | «luach ar iarraidh» | ||||
| Siombail oifigiúil | Acacia pycnantha, Ópal agus glas | ||||
| Ainmnithe in ómós | Terra Australis Incognita | ||||
| Suíomh | |||||
| |||||
| Príomhchathair | Canberra | ||||
| Daonra | |||||
| Iomlán | 24,511,800 (2017) | ||||
| Teanga, nó leagan teanga | an Béarla luach ar iarraidh | ||||
| Tíreolaíocht | |||||
| Cuid de | MIKTA (en)  agus Australia and New Zealand (en) | ||||
| Achar dromchla | 7,692,024 km² | ||||
| Tomhas | 4,000 km ( ) × 3,860 km ( ) default | ||||
| Suite i nó in aice le limistéar uisce | An tAigéan Indiach, South Pacific Ocean (en) , Great Australian Bight (en) , Caolas Bass, Tasman Sea (en) , Coral Sea (en) , Arafura Sea (en) agus Timor Sea (en) | ||||
| Pointe is airde | Mawson Peak (en) (2,745 m) | ||||
| Pointe is ísle | Loch Eyre (−15 m) | ||||
| Ar theorainn le | |||||
| Sonraí stairiúla | |||||
| Leanann sé/sí | Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann | ||||
| Cruthú | Eanáir 1, 1901 | ||||
| Saoire phoiblí | Australia Day (en) (26 Eanáir)Lá ANZAC (25 Aibreán) Aoine an Chéasta (Easter − 2 days (en) )Luan Cásca (Easter + 1 day (en) )Lá Caille (1 Eanáir) An Nollaig (25 Nollaig) Boxing Day (en) (26 Nollaig) | ||||
| Eagraíocht pholaitiúil | |||||
| Córas rialtais | monarcacht pharlaiminteach, monarcacht bhunreachtúil agus stát cónaidhme | ||||
| Comhlacht feidhmiúcháin | Australian Government (en) | ||||
| Comhlacht reachtach | Parliament of Australia (en) | ||||
| • Monarc na hAstráile | Séarlas, Prionsa na Breataine Bige (Meán Fómhair 8, 2022) | ||||
| • Príomh-Aire na hAstráile | Anthony Albanese (Bealtaine 23, 2022) | ||||
| Údarás breithiúnach is airde | Ard-Chúirt na hAstráile | ||||
| Eacnamaíocht | |||||
| Airgeadra | Dollar na hAstráile | ||||
| Aitheantóir tuairisciúil | |||||
| Lonnaithe i gcrios ama | |||||
| Fearann Idirlín barrleibhéil | .au | ||||
| Glaochód | +61 | ||||
| Uimhir theileafóin éigeandála | 000, 112 agus 106 | ||||
| Fuaimniú | , , agus | ||||
| Eile | |||||
| Suíomh gréasáin | australia.gov.au | ||||
.svg)
Is tír í an Astráil atá le fáil idir an tAigéan Ciúin agus an tAigéan Indiach, agus í ar an oileán is mó ar domhan. Is é Scott Morrison an Príomh-Aire faoi láthair.
Tháinig daoine chun cónaithe sa tír timpeall 40,000 bliain ó shin ar a laghad, sinsir na mBundúchasach atá anois ann. Chruthaigh siad a lán cultúr casta, agus tá a gcuid teangacha ar na cinn is ársa ar domhan. De réir a chéile rinneadh fásach de chuid mhaith den tír, cé go raibh an t-oirthear torthúil go maith i gcónaí.
Ar éigean a bhí eolas ag Eorpaigh ar an Astráil go dtí an seachtú haois déag. Ghlac an Captaen James Cook seilbh ar an tír in ainm na Breataine sa bhliain 1778, agus tugadh New South Wales ar an limistéar thoir mar a raibh an chéad choilíneacht. De réir a chéile bunaíodh coilíneachtaí eile timpeall na tíre, agus rinneadh aon tír amháin díobh, Comhlathas na hAstráile, sa bhliain 1901.
De bhunadh Shasanach agus Éireannach cuid mhór den daonra, ach pobal an-mheasctha atá ann anois, go háirithe sna cathracha, agus neart teangacha le cloisteáil, cé gurb é an Béarla an príomhtheanga[1]. Ba mhór an babhta ar na Bundúchasaigh teacht na nEorpach, agus fuair mórán acu bás de ghalracha agus den lámh láidir, ach tugtar aitheantas anois dá ndúchas.
Córas cónaidhme atá ann, sé stát agus dhá chríoch, agus cúpla oileán ina gcríocha spleácha. Tá timpeall os cionn 20 milliún duine sa tír, agus os cionn 70% de na daoine ina gcónaí i ndeich cinn de na cathracha. Is í an Bhanríon Eilís II ceann an Stáit go fóill, cé nach bhfuil sa Choróin ach comhartha stairiúil anois, agus súil ag mórán daoine go ndéanfar poblacht den Astráil feasta.
Tíreolaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá beagnach leath na hAstráile ina fásach agus tá cuid mhaith den fhuílleach neamhthorthúil. Tír ársa shíonchaite atá i gceist, agus ní maith an fód atá ar an gcuid is mó di. Ní raibh ach 15% den talamh oiriúnach don fheirmeoireacht nuair a tháinig na hEorpaigh i ndeireadh an 18ú haois, agus ní bheadh ach 10% insaothraithe anois. San Oirthear atá an talamh is méithe agus an méid uisce is mó, ach rinne na chéad fheirmeoirí díobháil mhór don timpeallacht. Anois, áfach, tá feirmeoirí na hAstráile an-oilte ar thairbhe a bhaint as a gcuid talaimh.
Bhíodh coillte móra in oirdheisceart na tíre, ach leagadh an chuid ba mhó díobh sa 19ú haois. Crainn eoclaipe (a dtugtar crainn ghuma orthu) an cineál is coitianta, agus iad ag cur go maith le tír thirim agus le tinte coille. In oirthuaisceart na tíre tá iarsmaí na gcoillte fearthainne. Meastar gur fhág modhanna cliste dóiteáin na mBundúchasach rian buan ar leagan amach agus ar nádúr na gcoillte.
Tá aird ag an bpobal agus ag na polaiteoirí araon ar chúrsaí comhshaoil anois, ach is cosúil go mbeidh an tír thíos go mór leis an téamh domhanda, agus a laghad sin uisce ann.
Na Stáit[cuir in eagar | athraigh foinse]
An Bhreatain Bheag Theas Nua, príomhchathair: Sydney
Queensland, príomhchathair: Brisbane
Deisceart na hAstráile, príomhchathair: Adelaide
An Tasmáin, príomhchathair: Hobart
Victoria, príomhchathair: Melbourne
An Astráil Iartharach, príomhchathair: Perth
.svg){kind=small}
Na Críocha Intíre[cuir in eagar | athraigh foinse]
Críocha an Tuaiscirt, príomhchathair: Darwin
Críoch Phríomhchathair na hAstráile, príomhchathair: Canberra
Daonáirimh na hAstráile[cuir in eagar | athraigh foinse]
De réir na mblianta a leanas:
Bliain Daonra 
An Coilíneachtaí Breataine na hAstráile
1828 36,598 (20,870 lonnaitheoir saor agus 15,728 daoránach) 1881 2,250,194 
Comhlathas na hAstráile
1901 3,773,801 1911 4,455,005 1921 5,435,700 1971 12,755,638 1976 13,548,450 1996 17,892,423 2001 18,972,350 2006 19,855,288 2014 23,703,848
.svg){kind=small}
- Beirtear duine amháin gach dhá nóiméad:
- Faigheann duine amháin bás gach trí nóiméad agus dó is tríocha soicind;
- Tagann inimirceach nua gach dhá nóiméad agus cúig soicind;
- Mar gheall air seo tá an daonra ag fás san Astráil de réir aon duine amháin gach dhá nóiméad is dhá shoicind déag. [2]
Flóra na hAstráile[cuir in eagar | athraigh foinse]
Leabhair[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Denoon, Donald, et al. (2000). A History of Australia, New Zealand, and the Pacific. Oxford: Blackwell. ISBN 0-631-17962-3.
- Hughes, Robert (1986). The Fatal Shore: The Epic of Australia's Founding. Knopf. ISBN 0-394-50668-5.
- Macintyre, Stuart (2000). A Concise History of Australia. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. ISBN 0-521-62359-6.
- Powell JM (1988). An Historical Geography of Modern Australia: The Restive Fringe. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. ISBN 0-521-25619-4.
- Robinson GM, Loughran RJ, and Tranter PJ (2000) Australia and New Zealand: economy, society and environment. London: Arnold; NY: OUP; 0-340-72033-6 páipéar 0-340-72032-8 crua).
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]
- About Australia Curtha i gcartlann 2014-12-31 ar an Wayback Machine ón Roinn Gnóthaí Eachtracha agus Trádála
- Governments of Australia Entry Point (Federal, State & Territory)
- Parliament of Australia: Who's Who Curtha i gcartlann 2012-02-15 ar an Wayback Machine
- Parliament of Australia: Ministry List Curtha i gcartlann 2010-07-07 ar an Wayback Machine
- Community organisations portal Curtha i gcartlann 2010-05-02 ar an Wayback Machine
- Cultural Institutions Curtha i gcartlann 2007-07-14 ar an Wayback Machine
- Australia UCB Libraries GovPubs
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Níl Béarla bhfuil stádas dlíthiúil mar theanga oifigiúil sa Bunreacht.
- ↑ Australian Bureau of Statistics Population Clock 08.01.15
| |||||
| Comhlathas na Náisiún | ||
|---|---|---|
 Antigua agus Barbúda •  An Astráil
• | ||
