An Nígir
An Nígir | |||||
---|---|---|---|---|---|
Nijar (ha) | |||||
|
|||||
Aintiún | La Nigérienne (12 Iúil 1961) | ||||
Mana | «Fraternité, Travail, Progrès» «Fraternity, Work, Progress» «Братство, труд, прогрес» «Brawdoliaeth, Gwaith, Datblygiad» | ||||
Ainmnithe in ómós | An Nígir | ||||
Suíomh | |||||
| |||||
Príomhchathair | Niamey | ||||
Daonra | |||||
Iomlán | 21,477,348 (2017) | ||||
• Dlús | 16.95 hab./km² | ||||
Teanga oifigiúil | an Fhraincis | ||||
Tíreolaíocht | |||||
Cuid de | an Afraic Thiar | ||||
Achar dromchla | 1,267,000 km² | ||||
Pointe is airde | Mont Idoukal-n-Taghès (en) (2,022 m) | ||||
Pointe is ísle | An Nígir (200 m) | ||||
Ar theorainn le | |||||
Sonraí stairiúla | |||||
Leanann sé/sí | French West Africa (en) | ||||
Cruthú | 1960 | ||||
Saoire phoiblí | |||||
Eagraíocht pholaitiúil | |||||
Comhlacht feidhmiúcháin | Cabinet of Niger (en) | ||||
Comhlacht reachtach | National Assembly (en) | ||||
• President of Niger (en) | Hassoumi Massoudou (en) (2023–) | ||||
• Príomh-Aire na Nígire | Ali Lamine Zeine (en) (2023–) | ||||
Eacnamaíocht | |||||
OTI ainmniúil | 14,915,002,098 $ (2021) | ||||
Airgeadra | franc CFA Iarthar na hAfraice | ||||
Aitheantóir tuairisciúil | |||||
Lonnaithe i gcrios ama | |||||
Fearann Idirlín barrleibhéil | .ne | ||||
Glaochód | +227 | ||||
Uimhir theileafóin éigeandála | 17 agus 18 | ||||
Cód tíre | NE | ||||
Eile | |||||
Suíomh gréasáin | presidence.ne |
Is tír í Poblacht na Nígire (Fraincis: République du Niger), atá suite in iarthar na hAfraice. Is é Niamey, atá suite cois Nigire, príomhchathair na tíre. Tá sí ag críochantacht leis an Libia, an Ailgéir, Mailí, Beinin agus an Nigéir. Níl aon chósta aici.
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Fuair an Nígir a neamhspleáchas ón bhFrainc sa bhliain 1960.
I mí Iúil 2023, bhí rialtas tofa, a thaobhaigh leis an Iarthar, curtha as oifig.[1] Chuir an Grúpa Wagner fáilte roimh an coup d'état agus bhí bratacha na Rúise ar taispeáint. D’fhógair Mailí agus Buircíne Fasó, ar thaobh na Rúise, go seasfaidís léi i gcás ionraidh.[2]
Cultúr
[cuir in eagar | athraigh foinse]An Fhraincis an teanga riaracháin sa Nígir. Labhraítear chomh maith Araibis, Buduma, Fulfulde, Gourmanchéma, Hausa (go háirithe), Kanuri, Zarma, Songhai, Tamasheq, Tassawaq agus Tebu.
Is é an Hausa an grúpa eitneach is mó.
Geilleagar
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá muintir na tíre ar na daoine is boichte ar domhan de réir Innéacs um Fhorbairt Dhaonna na Náisiún Aontaithe,. Níl fáil ar leictreachas ach ag timpeall 10% den daonra sna cathracha agus ag 2% faoin tuath. Tá 80% de mhuintir na Nígire gan leictreachas.[2]
Tá an CFA, airgeadra atá in úsáid san Afraic, i bhfeidhm sa Nígir.
Tá tíortha sa gceantar, an Nígir ina measc, ceangailte le chéile tríd an eagraíocht ECOWAS[3]
Mianadóireacht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Cruthaíonn an Nígir 7.5% den úráiniam a bhaintear sa domhan agus is iadsan an ceathrú táirgeoir is mó.[2] Téann os cionn 50% den úráiniam sin go dtí an Fhrainc, an t-iarmháistir coilíneach, le cumhacht a thabhairt dá cuid stáisiún ginte leictreachais. Fuair an Fhrainc 20% dá cuid úráiniam as an Nígir, le linn 2012-2022.[4]
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ ECOWAS (2023). "Press release on attacks by armed groups in Niger Republic | Economic Community of West African States" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Eoin Ó Murchú (agent provacteur) (14 Lúnasa 2023). "Ba chóir dúinn cloí lenár dtraidisiún frith-impiriúlach agus seasamh leis an Nígir" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-08-20.
- ↑ CEDEAO. "Economic Community of West African States (ECOWAS)" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.
- ↑ "How dependent is France on Niger's uranium?" (en). Le Monde.fr (2023-08-04). Dáta rochtana: 2023-08-20.