Jump to content

An Nígir

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Geografaíocht PholaitiúilAn Nígir
Nijar (ha) Cuir in eagar ar Wikidata
Bratach Armas
Bratach Armas

AintiúnLa Nigérienne (12 Iúil 1961) Cuir in eagar ar Wikidata

Mana«Fraternité, Travail, Progrès»
«Fraternity, Work, Progress»
«Братство, труд, прогрес»
«Brawdoliaeth, Gwaith, Datblygiad» Cuir in eagar ar Wikidata
Ainmnithe in ómósAn Nígir Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 17° N, 10° E / 17°N,10°E / 17; 10

PríomhchathairNiamey Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán21,477,348 (2017) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús16.95 hab./km²
Teanga oifigiúilan Fhraincis Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid dean Afraic Thiar Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla1,267,000 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is airdeMont Idoukal-n-Taghès (en) Aistrigh (2,022 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is ísleAn Nígir (200 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síFrench West Africa (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Cruthú1960
Saoire phoiblí
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháinCabinet of Niger (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachNational Assembly (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
• President of Niger (en) Aistrigh Cuir in eagar ar WikidataHassoumi Massoudou (en) Aistrigh (2023–) Cuir in eagar ar Wikidata
• Príomh-Aire na Nígire Cuir in eagar ar WikidataAli Lamine Zeine (en) Aistrigh (2023–) Cuir in eagar ar Wikidata
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil14,915,002,098 $ (2021) Cuir in eagar ar Wikidata
Airgeadrafranc CFA Iarthar na hAfraice Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Fearann Idirlín barrleibhéil.ne Cuir in eagar ar Wikidata
Glaochód+227 Cuir in eagar ar Wikidata
Uimhir theileafóin éigeandála17 agus 18 Cuir in eagar ar Wikidata
Cód tíreNE Cuir in eagar ar Wikidata
Eile

Suíomh gréasáinpresidence.ne Cuir in eagar ar Wikidata

Is tír í Poblacht na Nígire (Fraincis: République du Niger), atá suite in iarthar na hAfraice. Is é Niamey, atá suite cois Nigire, príomhchathair na tíre. Tá sí ag críochantacht leis an Libia, an Ailgéir, Mailí, Beinin agus an Nigéir. Níl aon chósta aici.

Riarachán

Fuair an Nígir a neamhspleáchas ón bhFrainc sa bhliain 1960.

I mí Iúil 2023, bhí rialtas tofa, a thaobhaigh leis an Iarthar, curtha as oifig.[1] Chuir an Grúpa Wagner fáilte roimh an coup d'état agus bhí bratacha na Rúise ar taispeáint. D’fhógair Mailí agus Buircíne Fasó, ar thaobh na Rúise, go seasfaidís léi i gcás ionraidh.[2]

gníomhaíocht gheilleagrach (1969)

An Fhraincis an teanga riaracháin sa Nígir. Labhraítear chomh maith    Araibis, Buduma, Fulfulde, Gourmanchéma, Hausa (go háirithe), Kanuri, Zarma, Songhai, Tamasheq, Tassawaq agus Tebu.

Is é an Hausa an grúpa eitneach is mó.

Tá muintir na tíre ar na daoine is boichte ar domhan de réir Innéacs um Fhorbairt Dhaonna na Náisiún Aontaithe,. Níl fáil ar leictreachas ach ag timpeall 10% den daonra sna cathracha agus ag 2% faoin tuath.  Tá 80% de mhuintir na Nígire gan leictreachas.[2]

Tá an CFA, airgeadra atá in úsáid san Afraic, i bhfeidhm sa Nígir.

Féile Hawan Kafo Ziner ar siúl sa Níger

Tá tíortha sa gceantar, an Nígir ina measc, ceangailte le chéile tríd an eagraíocht ECOWAS[3]

úráiniam inArlit

Mianadóireacht

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cruthaíonn an Nígir 7.5% den úráiniam a bhaintear sa domhan agus is iadsan an ceathrú táirgeoir is mó.[2]  Téann os cionn 50% den úráiniam sin go dtí an Fhrainc, an t-iarmháistir coilíneach, le cumhacht a thabhairt dá cuid stáisiún ginte leictreachais.  Fuair an Fhrainc 20% dá cuid úráiniam as an Nígir, le linn 2012-2022.[4]

Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. ECOWAS (2023). "Press release on attacks by armed groups in Niger Republic | Economic Community of West African States" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.
  2. 2.0 2.1 2.2 Eoin Ó Murchú (agent provacteur) (14 Lúnasa 2023). "Ba chóir dúinn cloí lenár dtraidisiún frith-impiriúlach agus seasamh leis an Nígir" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-08-20.
  3. CEDEAO. "Economic Community of West African States (ECOWAS)" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.
  4. "How dependent is France on Niger's uranium?" (en). Le Monde.fr (2023-08-04). Dáta rochtana: 2023-08-20.