Liam Tomás Mac Cosgair

Liam Tomás Mac Cosgair
1ú Uachtarán an Choiste Feidhmeannaigh
In oifig 6 Nollaig, 1922 - 9 Márta, 1932
Réamhtheachtaí:	Micheál Ó Coileáin
Comharba:	Éamonn de Bhailéara
Dáta breithe	6 Meitheamh, 1880
Áit bhreithe	Baile Átha Cliath, Éire
Dáta báis	16 Samhain, 1965
	Baile Átha Cliath
Páirtí	Cumann na nGaedheal
Gairm	Dlíodóir

Ba é Liam Tomás Mac Cosgair (6 Meitheamh 1880 – 16 Samhain 1965) céad Uachtarán an Choiste Feidhmeannaigh i Saorstát Éireann.

Bhí Mac Cosgair ina aire sa Chéad agus sa Dara Dáil agus throid sé i gCogadh na Saoirse.

1922

Gointear an Coileánach go marfach ar an 22 Lúnasa 1922 agus ceapadh Mac Cosgair ina Chathaoirleach ar an Rialtas Sealadach.

Ar an 9 Meán Fómhair 1922, toghadh LT Mac Cosgair mar Uachtarán ar an Tríú Dáil, in éagmais na beirte príomhcheannairí ar pháirtí Shinn Féin ar thaobh an Chonartha (Art Ó Gríofa agus an Coileánach).

Ar an 6 Nollaig 1922, bunaítear Saorstát Éireann agus ghlac an Rialtas le forálacha an Chonartha Angla-Éireannaigh agus rinneadh tiarnas de chuid Impireacht na Breataine d’Eirinn go hoifigiúil. Ceapadh LT Mac Cosgair ina Uachtarán ar Ard-Chomhairle Shaorstát Éireann.

1923-1932

Thug ceannairí nua an tSaorstáit, is é sin, an Liam Mac Cosgair, an Tánaiste Caoimhín Ó hUiginn agus an Ginearál Risteard Ó Maolchatha, thug siad droim láimhe leis an athmhuintearas agus chinn siad ar reibiliún na bhfrith-Chonraitheoirí a chloí le feachtas míthrócaireach sceimhle.

27 Lúnasa 1923: Bhuaigh Cumann na nGaedheal, an páirtí a d’eascair as eite i Sinn Féin a bhí ar thaobh an Chonartha, an chéad olltoghchán i Saorstát Éireann. Ghnóthaigh páirtí LT Mac Cosgair 63 shuíochán agus gnóthaíonn Sinn Féin Éamonn de Valéra 44. Staon ionadaithe Shinn Féin ó shuí sa Dáil go dtí 1927.

Ar an 10 Meán Fómhair 1923, ghlac Saorstát Éireann ballraíocht i gconradh na náisiún. Threoraigh LT Mac Cosgair toscaireacht Éireannach sa Ghinéiv, mar a nglactar le ballraíocht an tSaorstáit i gConradh na Náisiún. Dearbhaíonn sé seo aitheantas idirnáisiúnta ar stádas an tSaorstáit.

1933 ar aghaidh

Bhí Mac Cosgair ina cheannaire ar Chumann na nGaedheal go dtí go ndeachaigh siad le chéile leis an Lár-Pháirtí agus gluaiseacht na Léinte Gorma.

sna 1930idí ?

Ar an 8 Meán Fómhair 1933, bunaíodh an "United Ireland Party" (Fine Gael níos déanaí). Bhí Eoin Ó Dubhthaigh i gceannas ar chomhghuaillíocht de pháirtithe ar dtús (Cumann na nGael, Lár-Pháirtí Náisiúnta agus an Garda Náisiúnta (nó na Léinte Gorma). D'éirigh Mac Cosgair as an uachtaránacht (níl aon suim aige bheith ina huachtarán is cosúil). Bhí iontas agus díomá ar an bpobal ag an am.

Bhí Mac Cosgair ina cheannaire ar Fhine Gael tar éis a dhíbríodh Eoin O'Duffy.