Jump to content

Dan O’Rourke

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó Daniel O'Rourke)
Infotaula de personaDan O’Rourke
Beathaisnéis
BreithContae Liatroma, Éire Cuir in eagar ar Wikidata
Bás4 Lúnasa 1968
Seanadóir na hÉireann
14 Iúil 1951 – 7 Iúil 1954
Téarma parlaiminte: 7ú Seanad Éireann

Toghcheantar: Rolla Oibreachais
Teachta Dála
18 Feabhra 1948 – 2 Bealtaine 1951 (díscaoileadh na parlaiminte)
Téarma parlaiminte: 13ú Dáil

Toghcheantar: Ros Comáin

Uachtarán Cumann Lúthchleas Gael
1946 – 1949
← Séamus Gardiner (en) AistrighMichael Kehoe (en) Aistrigh →
Teachta Dála
9 Meitheamh 1944 – 11 Nollaig 1947 (díscaoileadh na parlaiminte)
Téarma parlaiminte: 12ú Dáil

Toghcheantar: Ros Comáin

Teachta Dála
30 Meitheamh 1938 – 26 Bealtaine 1943 (díscaoileadh na parlaiminte)
Téarma parlaiminte: 10ú Dáil

Toghcheantar: Ros Comáin

Teachta Dála
21 Iúil 1937 – 25 Bealtaine 1938 (díscaoileadh na parlaiminte)
Téarma parlaiminte: 9ú Dáil

Toghcheantar: Ros Comáin

Teachta Dála
9 Márta 1932 – 22 Nollaig 1932 (díscaoileadh na parlaiminte)
Téarma parlaiminte: 7ú Dáil

Toghcheantar: Ros Comáin

Teachta Dála
9 Meán Fómhair 1922 – 9 Lúnasa 1923 (díscaoileadh na parlaiminte)
Téarma parlaiminte: 3ú Dáil


Teachta Dála
16 Lúnasa 1921 – 8 Meitheamh 1922 (díscaoileadh na parlaiminte)
Téarma parlaiminte: 2ú Dáil


Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/síColáiste Oiliúna De La Salle Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmpolaiteoir Cuir in eagar ar Wikidata
Ball de pháirtí polaitíochtaFianna Fáil Cuir in eagar ar Wikidata

Polaiteoir as Contae Ros Comáin ab ea Daniel O'Rourke ( - 4 Lúnasa 1968). Bhí sé ina bhall de Shinn Féin ar dtús agus ansin d'Fhianna Fáil. Múinteoir, feirmeoir, Óglach, Oifigeach, Teachta Dála, Seanadóir, peileadóir, bainisteoir, tírghráthóir a raibh tionchar millteach aige ar an gceantar as ar sníodh é, An Caisleán Riabhach. 

Sin-seanathair Aoife agus Lisa O'Rourke is ea é.[1]

I ngar do Chluainín Uí Ruairsc i gcontae Liatroma a saolaíodh Dan O’Rourke. Tar éis dó cáiliú mar mhúinteoir bunscoile i 1908 thug sé trí bliana ag teagasc ar an bPointe i gcontae an Dúin. 

Fuair sé post ansin ar an Tearmann i bhfoisceacht 5km den Chaisleán Riabhach. Ba ansin a d’fhan sé go ndeachaigh sé ar a phinsean i 1955. 

Bheadh amhras ort faoi bhunús cuid de na scéalta atá sa seanchas áitiúil faoi éachtaí leithéid Uí Ruairc ach léiríonn an ceann seo, atá fíor, cuid mhaith faoina mhianach.[1]

Cogadh na Saoirse

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Comrádaí mór de chuid Thomáis Ághas ab ea é. Ba é a bhás siúd ar stailc ocrais i 1917 a thug ar an Ruairceach dul isteach i ngluaiseacht na Poblachta. Toghadh é ina chomhairleoir contae ag Sinn Féin i Ros Comáin agus ansin mar Theachta Dála dá gcuid i ndeisceart an chontae i 1921.

Lá dá raibh, tháinig buíon de na Dúchrónaigh chun na scoile ar a thóir. Fad agus a d’fhan an chuid eile acu sa leoraí, chuaigh a gceannasaí isteach sa seomra ranga ar thóir Dan. Níorbh é a gcineáltas ba mhó a bhí luaite leis na Dúchrónaigh céanna, ach b’fhéidir gur socraíodh go ndéanfadh sé sin ina aonar sa gcaoi nach scanrófaí na páistí. Mheasadar freisin is dóigh, gur ar éigean a bheadh an máistir scoile armáilte ach an oiread agus é i mbun a chuid oibre.  Fós níor sáinníodh Dan a bhain an gunna den Tan agus a rith amach cúldoras na scoile go dtáinig sé ar chaladh sábháilte sa gceantar máguaird a raibh na seacht n-aithne aige air.[1]

Ba é Dan O’Rourke a bhunaigh an chéad chumann peile ar an Tearmann (Naomh Caoimhín, an Caisleán Riabhach atá inniu orthu), d’imir sé dóibh agus do Ros Comáin agus ba é a thraenáil na foirne a thug Corn Mhig Uidhir chuig an gcontae sin i 1943 agus 1944, rud nach raibh déanta roimhe sin acu agus nach ndearna siad ó shin. 

Toghadh mar Uachtarán ar Chumann Lúthchleas Gael é i 1946 agus ba é a bhí sa bpost an bhliain dár gcionn nuair a imríodh Cluiche Ceannais Peile na hÉireann i Nua-Eabhrac.[1]

Ghlac O’Rourke ballraíocht i bhFianna Fáil nuair a bunaíodh an Páirtí sin i 1926. Faoi dhó a bhuaigh sé suíochán dóibh siúd.[1]

Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Mártan Ó Ciardha (21 Meán Fómhair 2025). "An fear a thug aghaidh ar Dhúchrónach armáilte agus a dhá lámh féin chomh fada lena chéile" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2025-09-21.