Fearghus Mac Róich

Sa Rúraíocht i miotaseolaíocht na nGael, iar-rí Uladh is ea Fearghas mac Róigh (Sean-Ghaeilge Fergus mac Roích nó mac Róeg). Bhuail Neasa bob air chun fáil réidh leis mar rí agus a mac Conchúr Mac Neasa a chur ina áit. Is é Fergus Foga ainm eile air, dar le T. F. O'Rahilly. D'fhéadfadh gurb é Fergus mac Léti leagan eile dó freisin.

Nuair a theith Deirdre agus Naoise ó Chonchúr go hAlbain (theastaigh Chonchúr Deirdre a phósadh), seoladh Fearghas chun iad a thabhairt abhaile go sábháilte. Mharaigh fir Chonchúir Naoise agus a dheartháireacha, agus phós sé Deirdre in aghaidh a tola. Bhí Fearghas ar buile faoin mí-ionraiceas seo agus chuaigh sé lena lucht leanúna go cúige Chonnacht. Ghlac Ailill agus Méabh leo agus bhí Fearghas agus Méadh mar leannáin ó shin amach. Throid Fearghas agus a fhir ar son na gConnacht i gcoinne Chúige Uladh agus Cú Chulainn (a mhac altrama) sa Táin Bó Cúailgne.

Phós Fearghas bandia-fianna, Flidhias agus bhí clú air mar gheall ar a ghnéasúlacht. Bhí an claíomh finscéalaíoch Caladbolg ina sheilbh aige, a d'úsáid sé chun barra trí chnoc a bhaint. Maraíodh é ar ordú Ailill mar gheall ar a chaidreamh le Méadh.

Tá páirt ag mac Fearghasa, Fiachra Cáech, i roinnt scéalta. Maraítear é agus é ag déanamh iarracht ar shaol Naoise a shábháil.

Téacsanna

• Tidings of Conchobar son of Ness
• The Birth of Cú Chulainn
• Bricriu's Feast
• The Exile of the Sons of Usnech
• The Driving of Flidais's Cattle
• The Adventures of Nera
• The Cattle Raid of Cooley, recension 1
• The Cattle Raid of Cooley, recension 2
• The Death of Fergus mac Róich