Uaithne

I Miotaseolaíocht na nGael, ba chláirseach an Daghdha na dTuath Dé Danann é Uaithne (Sean-Ghaeilge Uaitniu).

Also known as "the Four-Angled Music", it was a richly ornamented magic cláirseach made of dair. When the Dagda played it, it put the seasons in their correct order. Other accounts tell of it being used to command the order of battle.

I ndiaidh an Dara Cath Maighe Tuireadh, thóg na Fomhóraigh cláirseach Daghdha leo mar chreach. D'aimsigh Daghdha i dtigh fleá í, agus Breas agus a athair Ealatha an léi. Bhí cosc curtha ar an gcláirseach ag Daghdha, ionas nach gcanfadh sí go dtabharfadh sé cead. Ghlaoigh sé uirthi, léim sí den bhalla agus tháinig chuig Daghdha, ag marú deichniúr ar a slí.

Sanasaíocht

Tá uaithne ann fós sa Nua-Ghaeilge mar fhocal liteartha, le bríonna "crann taca" nó "fonn" (ceoil), b'fhéidir mar thoradh meafar comhleantach.

Daur Dá Bláo, Dair Dhá Bhláth, agus scaití Coir cethar chuir, Ceol Ceithre Uillinn ab ainmneacha do chláirseach Daghdha.

Sa Táin Bó Fhraoigh, insítear gurb é brí an ainm ná 'Breith-Clainne', agus go raibh triúr mac ag Bóinn, agus iad na trí chantaireacht Uaithne: gin an ghoil, gin an gheana agus gin an tsuain.

Anúna

Is é "An Uaithne" an bunainm den chór Éireannach Anúna.