Garb mac Stairn

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Teimpléad:WD Bosca Sonraí CarachtarGarb mac Stairn
Cineálcarachtar i miotaseolaíocht na nGael Cuir in eagar ar Wikidata

Sa Rúraíocht i Miotaseolaíocht na nGael, pearsa i scéalta próis agus duain i ndeireadh na 17ú haoise is ea Garbh mac Stairn (Sean-Ghaeilge Garb). Maíonn gur Lochlannach é,[1] nó deirtear gur fathach ón oirthear é.[2]

De réir cuir síos de chuid na nGarbhchríoch, tháinig sé go hÉirinn ag éilimh cánach, ach chloígh Cú Chulainn é agus bhain a cheann de.[3] Feictear é mar chéile comhraic i leagan béaloidis den Táin Bó Cúailnge ó Uibhist a Deas.[4]

I scéal béaloidis eile de chuid na nGarbhchríoch, fathach a raibh cónaí air sa cheantar ab ea Garbh Mac Stairn. Rinne Cú Chulainn iarracht a tharbh geal a ghoid. Chuaigh Cú Chulainn faoi bhréagriocht tréadaí isteach sa teach, agus isteach ar na ceithre boinn i leaba bhean choibhche Ghairbh, agus cheap sí gur naíonán a bhí ann.[5]

Deirtear chomh maith gurb ionann Garbh mac Starn agus Suaran mac Starno, rí na Lochlannach, nó an bunús de, sna saothair le James Macpherson luaite le hOisín.[6]

Foinsí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  • Mackillop, James (1998), Dictionary of Celtic Mythology, Oxford: Oxford University Press, ISBN 0-19-280120-1
  • Carmichael, Alexander A. (1873), "Toirioc na Taine", Transactions of the Gaelic Society of Inverness, 2 Catalogued by Carmichael Watson Project. This tale was recited by Eachann Mac-iosaig [or MacIssac], erroneously given as 'MacLeod' in the text, aka "Eachann Mac Ruaraidh", a peasant of Ceannlangabhat, Iochdar, UIst a Chinnes Deas (South Uist), who heard it 60 years before from 'Ruary Rua' MacQuien.
  • Campbell, John Francis (1862), Popular tales of the West Highlands (google), vol. 3, Edinburgh: Edmonston and Douglas, lch. 194–199, "LXXV. Guaigean Ladhrach 'S Loirean Spagach" (aistr. Crumple Toes agus Shamble Shanks). Garb appears not in the primary example but in the appended variant, taken down from Neil Macalister, Port Charlotte, Islay, and written by Mr. Carmichael.
  • Maclean, Hector (1892), Ultonian Hero-ballads Collected in the Highlands and Western Isles of Scotland : from the year 1516, and at successive periods till 1870 (Internet Archive), Glasgow: A. Sinclair: "Duan a' Ghairbh Mhic Stairn", ed., lch. 17- "Ballad of the Garve Son of Starn", tr.,p. 91- ("An Garbh Mac Stairn is a fusion of two variants, the one in Mac Nicol's collection and the other in Fletcher's collection, both.. in the Advocates' Library")

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Mackillop 1998
  2. Maclean 1892
  3. Maclean 1892
  4. Carmichael 1873
  5. Campbell 1863, Popular Tales, vol. 3, ll. 194-9
  6. Works of Ossian, vol. 2 (1765), Hugh Blair, Dissertation, lch. xxxiv, "Duan a Gharibb Mac-Starn is another Irish poem in high repute... Garibh Mac-Starn is the same with Ossian's Swaran, the son of Starno. His single combat with, and victory over all... excepting... Cuchullin."