An difríocht idir athruithe ar: "An Dealbhóir"

An Dealbhóir
	an Dealbhóir
Ainm Laidine (IAU)	Sculptor
Nod	Scl
Ginideach Laidine	Sculptoris
Siombalaíocht	Dealbhóir
Dronairde	0 h
Diallas	−30°
Achar	475 céim cearnach ; Céim 36ú
Réalta is gile	α Scl ; (méid 4.31)
Réaltbhuíonta; ar theorainn leista	an Míol Mór; an tUisceadóir; Iasc an Deiscirt; an Chorr; an Féinics; an Fhoirnéis;
	Infheicthe sna leithid idir +50° agus −90°; Sárfheicthe i rith na míosa seo: Samhain an infheictheacht is fearr

Browse history interactively

← Gabh chuig an difear roimhe seo An chéad dhifear eile →

Content deleted Content added

VisualWikitext

Inline

Leagan ó 03:23, 22 Samhain 2009

Tá an Dealbhóir ar cheann de na réaltbhuíonta miona atá le feiceáil ar an leathsféar neamhaí theas. An tAb Nicolas Louis de Lacaille a chruthaigh an réaltbhuíon seo. Ar dtús d'ainmnigh sé as ceárta dhealbhóra – L'Atelier du Sculpteur as Fraincis, nó Apparatus Sculptoris as Laidin – ach giorraíodh an t-ainm go Sculptor (sin le rá, "an Dealbhóir") idir sin is tráthas.

Tá pol theas an Réaltra le feiceáil ar réaltbhuíon an Dealbhóra.

Le feiceáil fosta ar an réaltbhuíon seo atá Abhacréaltra an Dealbhóra (dá ngairtear freisin Córas an Dealbhóra), abhacréaltra atá páirteach sa Ghrúpa Áitiúil; agus Grúpa an Dealbhóra, an bhraisle réaltraí is giorra don Ghrúpa Áitiúil.

Príomhghnéithe

ε Scl: déréalta

Réada suntasacha domhainspéire

NGC 55: réaltra bíseach

NGC 253: réaltra bíseach

NGC 288: réaltbhraisle chruinneogach

Stair

Ba é an réalteolaí Francach an tAb Nicolas Louis de Lacaille a chruthaigh réaltbhuíon an Dealbhóra. Chaith Lacaille na blianta 1751 agus 1752 san Afraic Theas agus é ag clárú réaltaí an leathsféir theas. Bhí beagnach 10,000 réalta agus 42 réada domhainspéire ar an léarscáil neamhaí a rinne sé ag an am sin. Tháinig amach an chéad eagrán sa bhliain 1756 ach ní raibh ann ach plánaisféar agus é sa teanga Fraincise. Níor foilsíodh an chatalóg iomlán agus eagrán deifnídeach an phlánaisféir go dtí an bhliain 1763, bliain amháin tar éis bhás Lacaille. Coelum Australe Stelliferum an t-ainm a thug Lacaille ar an leabhar seo. San eagrán seo, d'aistrigh sé na hainmneacha ón bhFraincis go dtí an Laidin, agus chuir sé trí réaltbhuíon na Cíle, na Seolta agus Dheireadh na Loinge in áit Argo Navis (nó Le Navire, mar a thug sé air sa chéad eagrán).

Le linn dó a bheith ag cur i gclár na réaltaí theas, chum Lacaille ceithre réaltbhuíon déag chun áiteanna éigin i ndeisceart na spéartha a líonadh nach raibh a lán réaltaí iontu – agus an Dealbhóir ina measc (féach an bosca thíos). Sa lá ata inniu ann glacann an an tAontas Réalteolaíoch Idirnáisiúnta (ARI) le gach ceann de na réaltbhuíonta sin; agus glactar freisin leis na trí réaltbhuíon a rinne Lacaille as an Long.

L’Atelier du Sculpteur an t-ainm Fraincise a thug Lacaille ar an reáltbhuíon seo ar dtús, rud a chiallaíonn Saotharlann an Dealbhóra; Apparatus Sculptoris an t-ainm Laidine a thugtar uirthi ar an bplánaisféar a tháinig amach sa bhliain 1763, ach giorraíodh an t-ainm seo go Sculptor idir sin is tráthas.

Miotaseolaíocht

Ós rud é nár cruthaíodh réaltbhuíon an Dealbhóra go dtí an 18ú aois, níl aon bhaint aici le miotaseolaíocht an tSeansaoil. Lena chois sin, ní bhaineann aon mhiotaseolaíocht leis an réaltbhuíon seo ós rud é gur scoir Lacaille den thraidisiún sin ar dá réir a d'ainmnítí na réaltbhuíonta as carachtair mhiotaseolaíocha; ina áit sin roghnaigh sé go formhór ainmneacha uirlisí a úsáidtear sna heolaíochtaí.

Réaltaí

Féach fosta

Naisc sheachtracha

Tagairtí

Burnham, Robert Jr. (1966, 1978). Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.3. General Publishing Company, Ltd., Toronto. ISBN 0-486-23673-0.

Réaltbhuíonta a chruthaigh an tAb Nicolas Louis de Lacaille sna blianta 1751 agus 1752

Na 88 réaltbhuíon nua-aimseartha

@@ Líne 7: / Líne 7: @@
 siombalaíocht = [[Dealbhóireacht|Dealbhóir]] |
 dronairde = 0 |
-diallas = &minus;30 |
+diallas = −30 |
 achariomlán = 475 |
 acharrangú = 36ú |
 líonréaltaí =  |
-réaltainm = [[Alfa_Sculptoris|&alpha; Scl]] |
+réaltainm = [[Alfa Sculptoris|α Scl]] |
 réaltmhéid = 4.31 |
 dreigecheathanna = |
 teorantacha =
-*[[an Míol Mór]]
+* [[an Míol Mór]]
-*[[an tUisceadóir]]
+* [[an tUisceadóir]]
-*[[Iasc an Deiscirt]]
+* [[Iasc an Deiscirt]]
-*[[an Chorr]]
+* [[an Chorr]]
-*[[an Féinics]]
+* [[an Féinics]]
-*[[an Fhoirnéis]] |
+* [[an Fhoirnéis]] |
 uasleithead = 50 |
 íosleithead = 90 |
@@ Líne 26: / Líne 26: @@
 nótaí=}}
-Tá '''an Dealbhóir''' ar cheann de na [[Réaltbhuíon|réaltbhuíonta]] miona atá le feiceáil ar an [[Sféar_neamhaí|leathsféar neamhaí theas]]. An tAb [[Nicolas Louis de Lacaille]] a chruthaigh an réaltbhuíon seo. Ar dtús d'ainmnigh sé as ceárta dhealbhóra &ndash; ''L'Atelier du Sculpteur'' as [[Fraincis]], nó ''Apparatus Sculptoris'' as [[Laidin]] &ndash; ach giorraíodh an t-ainm go '''Sculptor''' (sin le rá, "an Dealbhóir") idir sin is tráthas.
+Tá '''an Dealbhóir''' ar cheann de na [[Réaltbhuíon|réaltbhuíonta]] miona atá le feiceáil ar an [[Sféar neamhaí|leathsféar neamhaí theas]]. An tAb [[Nicolas Louis de Lacaille]] a chruthaigh an réaltbhuíon seo. Ar dtús d'ainmnigh sé as ceárta dhealbhóra – ''L'Atelier du Sculpteur'' as [[Fraincis]], nó ''Apparatus Sculptoris'' as [[Laidin]] – ach giorraíodh an t-ainm go '''Sculptor''' (sin le rá, "an Dealbhóir") idir sin is tráthas.
 Tá [[pol theas an Réaltra]] le feiceáil ar réaltbhuíon an Dealbhóra.
-Le feiceáil fosta ar an réaltbhuíon seo atá [[Abhacréaltra an Dealbhóra]] (dá ngairtear freisin Córas an Dealbhóra), [[abhacréaltra]] atá páirteach sa [[an_Grúpa_Áitiúil|Ghrúpa Áitiúil]]; agus [[Grúpa an Dealbhóra]], an [[Braisle_réaltraí|bhraisle réaltraí]] is giorra don Ghrúpa Áitiúil.
+Le feiceáil fosta ar an réaltbhuíon seo atá [[Abhacréaltra an Dealbhóra]] (dá ngairtear freisin Córas an Dealbhóra), [[abhacréaltra]] atá páirteach sa [[an Grúpa Áitiúil|Ghrúpa Áitiúil]]; agus [[Grúpa an Dealbhóra]], an [[Braisle réaltraí|bhraisle réaltraí]] is giorra don Ghrúpa Áitiúil.
-==Príomhghnéithe==
+== Príomhghnéithe ==
-*[[Epsilon_Sculptoris|&epsilon; Scl]]: [[déréalta]]
+* [[Epsilon Sculptoris|ε Scl]]: [[déréalta]]
-==Réada suntasacha domhainspéire==
+== Réada suntasacha domhainspéire ==
-*[[NGC 55]]: [[réaltra bíseach]]
+* [[NGC 55]]: [[réaltra bíseach]]
-*[[NGC 253]]: réaltra bíseach
+* [[NGC 253]]: réaltra bíseach
-*[[NGC 288]]: [[réaltbhraisle chruinneogach]]
+* [[NGC 288]]: [[réaltbhraisle chruinneogach]]
-==Stair==
+== Stair ==
-Ba é an réalteolaí Francach an tAb [[Nicolas Louis de Lacaille]] a chruthaigh réaltbhuíon an Dealbhóra. Chaith Lacaille na blianta [[1751]] agus [[1752]] san [[Afraic Theas]] agus é ag clárú réaltaí [[Sféar_neamhaí|an leathsféir theas]]. Bhí beagnach 10,000 réalta agus 42 réada domhainspéire ar an léarscáil neamhaí a rinne sé ag an am sin. Tháinig amach an chéad eagrán sa bhliain [[1756]] ach ní raibh ann ach [[plánaisféar]] agus é sa teanga [[Fraincis|Fraincise]]. Níor foilsíodh an chatalóg iomlán agus eagrán deifnídeach an phlánaisféir go dtí an bhliain [[1763]], bliain amháin tar éis bhás Lacaille. '''Coelum Australe Stelliferum''' an t-ainm a thug Lacaille ar an leabhar seo. San eagrán seo, d'aistrigh sé na hainmneacha ón bhFraincis go dtí an [[Laidin]], agus chuir sé trí réaltbhuíon [[An_Chíle|na Cíle]], [[na Seolta]] agus [[Deireadh_na_Loinge|Dheireadh na Loinge]] in áit [[An_Long|Argo Navis]] (nó '''Le Navire''', mar a thug sé air sa chéad eagrán).
+Ba é an réalteolaí Francach an tAb [[Nicolas Louis de Lacaille]] a chruthaigh réaltbhuíon an Dealbhóra. Chaith Lacaille na blianta [[1751]] agus [[1752]] san [[Afraic Theas]] agus é ag clárú réaltaí [[Sféar neamhaí|an leathsféir theas]]. Bhí beagnach 10,000 réalta agus 42 réada domhainspéire ar an léarscáil neamhaí a rinne sé ag an am sin. Tháinig amach an chéad eagrán sa bhliain [[1756]] ach ní raibh ann ach [[plánaisféar]] agus é sa teanga [[Fraincis]]e. Níor foilsíodh an chatalóg iomlán agus eagrán deifnídeach an phlánaisféir go dtí an bhliain [[1763]], bliain amháin tar éis bhás Lacaille. '''Coelum Australe Stelliferum''' an t-ainm a thug Lacaille ar an leabhar seo. San eagrán seo, d'aistrigh sé na hainmneacha ón bhFraincis go dtí an [[Laidin]], agus chuir sé trí réaltbhuíon [[An Chíle|na Cíle]], [[na Seolta]] agus [[Deireadh na Loinge|Dheireadh na Loinge]] in áit [[An Long|Argo Navis]] (nó '''Le Navire''', mar a thug sé air sa chéad eagrán).
-Le linn dó a bheith ag cur i gclár na réaltaí theas, chum Lacaille ceithre réaltbhuíon déag chun áiteanna éigin i ndeisceart na spéartha a líonadh nach raibh a lán réaltaí iontu &ndash; agus an Dealbhóir ina measc (féach an bosca thíos). Sa lá ata inniu ann glacann an [[an tAontas Réalteolaíoch Idirnáisiúnta]] (ARI) le gach ceann de na réaltbhuíonta sin; agus glactar freisin leis na trí réaltbhuíon a rinne Lacaille as an Long.
+Le linn dó a bheith ag cur i gclár na réaltaí theas, chum Lacaille ceithre réaltbhuíon déag chun áiteanna éigin i ndeisceart na spéartha a líonadh nach raibh a lán réaltaí iontu – agus an Dealbhóir ina measc (féach an bosca thíos). Sa lá ata inniu ann glacann an [[an tAontas Réalteolaíoch Idirnáisiúnta]] (ARI) le gach ceann de na réaltbhuíonta sin; agus glactar freisin leis na trí réaltbhuíon a rinne Lacaille as an Long.
 '''L’Atelier du Sculpteur''' an t-ainm Fraincise a thug Lacaille ar an reáltbhuíon seo ar dtús, rud a chiallaíonn ''Saotharlann an Dealbhóra''; '''Apparatus Sculptoris''' an t-ainm Laidine a thugtar uirthi ar an bplánaisféar a tháinig amach sa bhliain [[1763]], ach giorraíodh an t-ainm seo go '''Sculptor''' idir sin is tráthas.
-==Miotaseolaíocht==
+== Miotaseolaíocht ==
 Ós rud é nár cruthaíodh réaltbhuíon an Dealbhóra go dtí an [[18ú aois]], níl aon bhaint aici le miotaseolaíocht an tSeansaoil. Lena chois sin, ní bhaineann aon mhiotaseolaíocht leis an réaltbhuíon seo ós rud é gur scoir Lacaille den thraidisiún sin ar dá réir a d'ainmnítí na réaltbhuíonta as carachtair mhiotaseolaíocha; ina áit sin roghnaigh sé go formhór ainmneacha uirlisí a úsáidtear sna heolaíochtaí.
-==Réaltaí==
+== Réaltaí ==
-==Féach fosta==
+== Féach fosta ==
-==Naisc sheachtracha==
+== Naisc sheachtracha ==
 * [http://www.alcyone.de/SIT/bsc/ Yale Bright Star Catalog]
 * [http://homepage.ntlworld.com/robin.gatter/data/Scl.htm an Dealbhóir ar shuíomh Robin Gatter]
@@ Líne 71: / Líne 71: @@
 * [http://www.seds.org/messier/xtra/ngc/sclgr.html Grúpa an Dealbhóra]
-==Tagairtí==
+== Tagairtí ==
-*{{Tagairt leabhair|Údar=Burnham, Robert Jr.|Teideal=Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.3|Foilsitheoir=General Publishing Company, Ltd., Toronto|Bliain=1966, 1978|ID=ISBN 0486236730}}
+* {{Tagairt leabhair|Údar=Burnham, Robert Jr.|Teideal=Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.3|Foilsitheoir=General Publishing Company, Ltd., Toronto|Bliain=1966, 1978|ID=ISBN 0-486-23673-0}}
-[[Rang:Réaltbhuíonta|Dealbhóir]]
+[[Catagóir:Réaltbhuíonta|Dealbhóir]]
 {{RéaltbhuíontaAgLacaille}}
@@ Líne 113: / Líne 113: @@
 [[ro:Sculptorul (constelaţie)]]
 [[ru:Скульптор (созвездие)]]
+[[sah:Скульптор (сулустар бөлөхтөрө)]]
 [[sh:Kipar (zviježđe)]]
 [[sk:Súhvezdie Sochár]]