Folt Bheirnicé
Ainm Laidine (IAU) | Coma Berenices |
---|---|
Nod | Com |
Ginideach Laidine | Comae Berenices |
Siombalaíocht | Folt Bheirnicé |
Dronairde | 12.76 h |
Diallas | +21.83° |
Achar | 386 céim cearnach Céim 42ú |
Líon na réaltaí (amharcmhéid < 3) | 0 |
Réalta is gile | β Com (méid 4.26) |
Dreigecheathanna | |
Réaltbhuíonta ar theorainn leista | |
Infheicthe sna leithid idir +90° agus −70° Sárfheicthe i rith na míosa seo: Bealtaine an infheictheacht is fearr |
Is astaireacht traidisiúnta é Folt Bheirnicé a ndearnadh réaltbhuíon ó shin de. Is Coma Berenices an t-ainm Laidine a thugtar air, a chiallaíonn Folt Bheirnicé. Tá sé suite in aice leis an Leon, agus mheastaí ar dtús gurbh é ruball an Leoin a bhí ann.
Príomhghnéithe
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Pol Thuaidh an Réaltra: tá Pol Thuaidh an Réaltra suite i bhFolt Bheirnicé, 12u 51.42n ar dronairde agus 27° 07.8′ ar diallas (aga J2000.0).
- β Com: níl an réaltbhuíon seo go sonrach soiléir, gan aon réaltaí aici níos gile ná an ceathrú méid. Is í β Comae Berenices an réalt is gile sa réaltbhuíon, ar méid 4.26. Go hintreach, níl sí ach beagán níos gile ná an Ghrian s'againne, rud a léiríonn dúinn cé chomh doiléir agus a bheadh an Ghrian mura mbeadh sí suite ach 27 solasbhliain i bhfad uainn.
- Diadem (α Comae Berenices): Diadem is ainm don dara réalt is gile, ar méid 4.32. Is í an t-aon réalt amháin sa réaltbhuíon a bhfuil ainm coitianta uirthi; léiríonn sí an seoid i gcoróin Bheirnicé. Is déréalta í, le dhá chomhbhall atá beagnach ar chóiméid.
- γ Com: is í seo, ar méid 4.36, an t-aon réalt amháin eile atá ar an gceathrú méid.
Réada suntasacha domhainspéire
[cuir in eagar | athraigh foinse]Cé gur beag an réaltbhuíon é Folt Bheirnicé, faightear ocht réad Messier istigh ann. Is iomaí réaltraí atá ann, ó tharla go gcuimsíonn sé an chuid ó thuaidh de bhraisle na Maighdine. Tá go leor réaltbhraislí cruinneogacha le feiceáil ann freisin. Is féidir na réada seo a fheiceáil gan mórán modarthachta de bharr deannigh, ós rud é nach bhfuil an réaltbhuíon suite i dtreo phlána an Réaltra. Dá bhrí sin, áfach, níl ach cúpla réaltbhraisle oscailte (ach amháin braisle Bheirnicé, a chuireann go mór leis an gcuid ó thuaidh den réaltbhuíon), réaltnéal idirleata agus réaltnéal pláinéadach istigh ann.
- Braisle Bheirnicé: níl Braisle Bheirnicé ar chatalóg Messier ná ar an Nua-Chatalóg Ghinearálta, ach áirítear go coitianta í mar Melotte 111 (nó Mel 111) ar chatalóg na réaltbhraislí oscailte de chuid Melotte. Is braisle mhór idirleath oscailte í de réaltaí ón gcúigiú go dtí an deichiú méid, cuid mhaith acu i measc réaltaí na réaltbhuíne atá infheicthe ag an tsúil. Líonann an bhraisle réigiún ollmhór den spéir, níos mó ná cúig chéim ar leithead, in aice le γ Comae Berenices. Tá trastomhas dealraitheach na braisle chomh mór sin toisc go bhfuil an bhraisle seo i ngar dúinn i gcomórtas le rudaí eile; níl sí ach 270 solasbhliain i bhfad uainn nó mar sin.
- M64: Réaltra na Súile Duibhe
Stair agus miotaseolaíocht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Aithnítear Folt Bheirnicé mar astaireacht aonair ó am na Sean-Ghréagach. Rinne Eratosthenes tagairt dó san am céanna mar "Fholt Airianna" agus "Fholt Bheirnicé". Agus rinne Tolamaes tagairt dó mar "an dual" (gruaige); ach níor áirigh sé é, áfach, i measc na 48 réaltbhuíon aige; ba chirte a rá gur fhéach sé ar mar pháirt an Leoin. Ar feadh i bhfad, d'ionannaítí Folt Bheirnicé go coitianta leis an mbobailín gruaige ag bun ruball an Leoin, nó uaireanta le píosa de réaltbhuíon na Maighdine.
I rith an séú aois déag, léiríodh dhá réaltbhuíon nua, Folt Bheirnicé ina measc, ar chúpla léarscáil neamhaí a rinneadh san aois sin. Is é Tycho Brahe an fear a gcuirtear ina leith de ghnáth gur cheap sé an réaltbhuíon seo; d'áirigh sé mar réaltbhuíon aonair é ar a réaltchatalóg sa bhliain 1602; bhí Folt Bheirnicé freisin ar Uranometria de chuid Johann Bayer, a tháinig amach sa bhliain 1603.
Cé gur réaltbhuíon nua-aimseartha í an réaltbhuíon seo, baineann sí le seanscéal taitneamhach. Tá sí ar cheann den bheagán réaltbhuíonta (i dteannta na Scéithe) atá ainmnithe as pearsa staire, is é sin le rá Banríon Bheirnicé II na hÉigipte, bean chéile Tholamaes III Euergetes (fl. 246 RC - 221 RC), an rí a ndearnadh ionad tábhachtach cultúir de Chathair Alastair faoina riar.
Timpeall 243 RC, thug an rí faoi shluaíocht bhaolach in éadan na Síreach, tar éis dóibh a deirfiúr a dhúnmharú. Gheall Bheirnicé don bhandia Afradaíté go n-íobródh sí a chuid ghruaige fada cáiliúla, a raibh an-bhród uirthi as, dá dtiocfadh a fear céile slán abhaile. Tháinig, agus baineadh gruaig na banríona agus fágadh i dteampall an bandé í.
An mhaidin dár gcionn, áfach, ní raibh an ghruaig le feiceáil; tháinig straidhn feirge ar an rí agus an mbanríon, a cheap gurbh iad sagairt an teampaill a ghoid an ghruaig. Chun suaimhneas a chur iontu (agus chun beatha na sagart a shlánú), d'fhógair réalteolaí na cúirte, Conon, gur thaitin an ofráil leis an mbandia chomh mór sin gur chuir sí ar an spéir í; agus thaispeáin sé braisle réaltaí a ionannaíodh um a dtaca sin le ruball an Leoin. As sin amach, gairtear Folt Bheirnicé de na réaltaí úd.
Réaltraí i bhFolt Bheirnicé
[cuir in eagar | athraigh foinse]Féach fosta
[cuir in eagar | athraigh foinse]Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Yale Bright Star Catalog
- Folt Bheirnicé ar shuíomh Robin Gatter Curtha i gcartlann 2006-05-08 ar an Wayback Machine
- Ian Ridpath's Star Tales
- Folt Bheirnicé agus miotaseolaíocht an Domhain Curtha i gcartlann 2006-07-19 ar an Wayback Machine
- Folt Bheirnicé ar shuíomh Richard Dibon-Smith
- Peoria Astronomical Society: Folt Bheirnicé Curtha i gcartlann 2006-06-15 ar an Wayback Machine
- The Deep Photographic Guide to the Constellations: Folt Bheirnicé
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Burnham, Robert Jr. (1966, 1978). Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.2. General Publishing Company, Ltd., Toronto. ISBN 0-486-23567-X.
Réalthbhuíonta a d'athraigh an réalteolaí Gearmánach Johann Bayer sa bhliain 1603 ar a léarscáil neamhaí Uranometria |
an Ceinteár | roinnte mar seo: | an Ceinteár | an Chros |
Iasc an Deiscirt | roinnte mar seo: | Iasc an Deiscirt | an Chorr |
an Leon | roinnte mar seo: | an Leon | Folt Bheirnicé |
an Saighdeoir | roinnte mar seo: | an Saighdeoir | Coróin an Deiscirt |