Eagraíocht Chonradh an Atlantaigh Thuaidh

WD Bosca Sonraí FoirgneamhNATO Headquarters (en)
Sonraí
Cineál	Foirgneamh
Ailtire	Skidmore Owings Merrill (en)
Príomhconraitheoir tógála	Royal BAM Group (en)
Foirgníocht	25 Bealtaine 2017
Dáta na hoscailte oifigiúla	25 Bealtaine 2017
Croineolaíocht
Deireadh Fómhair 2010	start of manufacturing (en)
Tréith
Tomhas	32 () m ;
Floors above ground (en)	7
Suíomh geografach
Suíomh	Haren (en)
	50°52′46″N 4°25′34″E / 50.87931°N 4.42611°E
Láithreán gréasáin oifigiúil	nato.int…

Eagraíocht Chonradh an Atlantaigh Thuaidh
	(en) North Atlantic Treaty Organization; (fr) Organisation du traité de l'Atlantique nord
	Bratach NATO
	; (2021)
Mana	Animus in consulendo liber
Ainmnithe in ómós	Eagraíocht an Atlantaigh Thuaidh
Sonraí
Ainm gearr	NATO, OTAN, NAVO, НАТО, NAVO, OTAN, OTAN, OTAN, اَلْنَاتُو, 나토, 北约, 北約, НАТА, נאט"ו, נאַט"אָ, NBNL, نیٹو, NATO, NATO agus КАСО
Cineál	comhaontas míleata ; eagraíocht idirnáisiúnta ; eagraíocht idir-rialtasach ; multinational military coalition (en)
Teanga oifigiúil	Béarla agus an Fhraincis
Foirm dlí
Dáta a bunaíodh	4 Aibreán 1949
Bunaitheoir(í)	Paul-Henri Spaak, Lester B. Pearson, Gustav Rasmussen, Robert Schuman, Bjarni Benediktsson, Carlo Sforza, Joseph Bech, Dirk Stikker, Halvard Lange, José Caeiro da Mata, Ernest Bevin agus Dean Acheson
1949	Eagraíocht an Atlantaigh Thuaidh
Gníomhaíocht
Ball de	European Air Transport Command (en)
Ballraíocht	31
Rialachas corparáideach
Ceanncheathrú (2017–)	«NATO Headquarters»; Boulevard Léopold III - Leopold III-laan; An Bhruiséil, An Bheilg;
Ardrúnaí	Jens Stoltenberg (2014–)
Ard-Rúnaí ECAT	Jens Stoltenberg
Údarás	North Atlantic Council (en)
Fochomhlacht	NATO Response Force (en) ; NATO-Ukraine Council (en)
Úinéir de	Static War Headquarters Castlegate (en) ; West Star (en) ; NATO Headquarters (en) ; NORTHAG War Headquarters Cannerberg (en) ; Link 1 (en) ; Central Europe Pipeline System (en) ; DTCN L4 (en) ; Proto (en)
Le cuid	NATO Response Force (en) ; Assistant Secretary General for Intelligence and Security (en) ; NATO-Ukraine Council (en) ; NATO Communications and Information Agency (en) ; NATO Consultation, Command and Control Board (en) ; NATO Support and Procurement Agency (en) ; An Bheilg
Suíomh gréasáin	nato.int
Cineál	Príomhoifig
WD Bosca Sonraí FoirgneamhNATO Headquarters (en)
Sonraí
Cineál	Foirgneamh
Ailtire	Skidmore Owings Merrill (en)
Príomhconraitheoir tógála	Royal BAM Group (en)
Foirgníocht	25 Bealtaine 2017
Dáta na hoscailte oifigiúla	25 Bealtaine 2017
Croineolaíocht
Deireadh Fómhair 2010	start of manufacturing (en)
Tréith
Tomhas	32 () m ;
Floors above ground (en)	7
Suíomh geografach
Suíomh	Haren (en)
	50°52′46″N 4°25′34″E / 50.87931°N 4.42611°E
Láithreán gréasáin oifigiúil	nato.int…

Is eagraíocht mhíleata idirnáisiúnta a bhfuil 32 ballstát inti, 29 san Eoraip agus dhá cheann i Meiriceá Thuaidh, í Eagraíocht Chonradh an Atlantaigh Thuaidh, nó ECAT (Béarla: North Atlantic Treaty Organisation - NATO, Fraincis: Organisation du traité de l'Atlantique nord - OTAN). Bunaíodh i ndiaidh an Dara Cogadh Domhanda an eagraíocht seo a chuir Conradh an Atlantaigh Thuaidh i bhfeidhm, a síníodh in Washington D.C. ar an 4ú Aibreán 1949. Is córas comhslándála í ECAT: beartaíonn a ballstáit neamhspleácha an fód a sheasamh in aghaidh aon ionradh ón iasacht. I rith an Chogaidh Fhuair, ba shrian í ECAT ar bhagairt an Aontais Shóivéadaigh. D'fhan ECAT i bhfeidhm i ndiaidh scor an Aontais Shóivéadaigh agus Comhaontú Vársá, agus bhí agus tá baint acu in oibríochtaí míleata sna Balcáin, sa Mheánoirthear, san Áise Theas, agus san Afraic. Is é "animus in consulendo liber" mana na heagraíochta (Laidin ar: meabhair gan srian sa mhachnamh).

Tá príomhcheanncheathrú ECAT suite sa Bhruiséil, sa Bheilg, ach tá a ceannáras míleata in aice le Mons sa tír chéanna. Tá Fórsa Freagartha ECAT lonnaithe ag an chomhghuallaíocht in Oirthear na hEorpa, agus in éineacht le chéile tá thart ar 3.5 milliún saighdiúir agus pearsanra páirteach sna hairm de gach ballstáit na heagraíochta. I 2022, ba é caiteachas míleata ECAT foinse de 55 faoin chéad den iomlán ainmniúl domhanda. I dteannta sin, tá sé réitithe ag na ballstáit dó faoin chéad, ar a laghad, dá OTI faoi seach a chaitheamh ar a gcosaint faoi 2024.

Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cuireadh tús leis an gcomhghuaillíocht nuair a síníodh Conradh an Atlantaigh Thuaidh ar an 4 Aibreán, 1949.

An aidhm a bhí léi comhoibriú a bhunú idir thíortha an Iarthair le bagairt na Sóivéadach a chosc. An prionsabal a bhí ag ECAT gurb ionann ionsaí ar thír amháin agus ionsaí ar gach tír eile a bhí mar bhall de.^[1]

Cé gur bunaíodh ECAT mar eagraíocht chosanta, bhreathnaigh na Sóivéadaigh uirthi mar chomhghuaillíocht ionsaitheach. Nuair a ceadaíodh don Ghearmáin Thiar bheith páirteach i 1955, dhaingnigh sin an dearcadh seo agus bhí APSS buartha go mbeadh an Ghearmáin ina tír láidir arís. Mar sin, i mBealtaine 1955 bunaíodh Comhaontú Vársá. Leagan cumannach de ECAT a bhí anseo leis na tíortha cumannacha uile ag aontú iad féin a chosaint i gcás ionsaithe ón Iarthar.

2023[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ar 4 Aibreán 2023, d'éirigh an Fhionlainn an 31ú ball de ECAT. Tír neodrach ab ea í an Fhionlainn ar feadh blianta fada ach chuir siad an neodracht sin ar leataobh anuraidh nuair a d’fhógair siad go raibh sé i gceist acu ballraíocht a fháil in ECAT, Rinneadh an cinneadh sin mar gheall ar ionradh na Rúise ar an Úcráin.^[2]