Jump to content

An Bhruiséil

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Geografaíocht PholaitiúilAn Bhruiséil
Bruxelles (fr)
Brussele (wa)
Brussel (nl)
Brussel (vls)
Brussel (li)
Brusselle (pcd) Cuir in eagar ar Wikidata
Bratach
Bratach

Cuir in eagar ar Wikidata

Siombail oifigiúilflower of Brussels (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Ainmnithe in ómósAn Bhruiséil Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 50° 50′ 48″ N, 4° 21′ 09″ E / 50.8467°N,4.3525°E / 50.8467; 4.3525
Stát ceannasachan Bheilg Cuir in eagar ar Wikidata
Iamhchríoch laistigh deRéigiún Fhlóndras agus Brabant Fhlóndras Cuir in eagar ar Wikidata
Príomhchathair de

Príomhchathairluach ar iarraidh Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán1,218,255 (2020) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús7,548.98 hab./km²
Teanga oifigiúilan Ollainnis
an Fhraincis Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid delimistéar geografach
limistéar geografach
an Bheilg Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla161.38 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Airde13 m-23 m Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síBrussels Agglomeration (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Cruthú 12 Eanáir 1989:  cúis leis seo Special Act of 12 January 1989 relating to Brussels Institutions (en) Aistrigh
Saoire phoiblí
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháinGovernment of the Brussels-Capital Region (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachParliament of the Brussels-Capital Region (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
• Minister-President of the Brussels-Capital Region (en) Aistrigh Cuir in eagar ar WikidataRudi Vervoort (2013–) Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Fearann Idirlín barrleibhéil.brussels Cuir in eagar ar Wikidata
Glaochód02 Cuir in eagar ar Wikidata
Cód ISO 3166-2BE-BRU Cuir in eagar ar Wikidata
Cód NUTSBE1 Cuir in eagar ar Wikidata
Eile

Suíomh gréasáinbe.brussels Cuir in eagar ar Wikidata
Facebook: RegionBruxelloise.BrusselsGewest Twitter: rbc_bhg Cuir in eagar ar Wikidata

Is í An Bhruiséil príomhchathair na Beilge.[1] Tá an Bhruiséil i gcroílár na tíre. Tá an chathair tábhachtach sa domhan polaitiúil, mar tá ceanncheathrú an Aontais Eorpaigh aici, ceanncheathrú ECAT agus ceanncheathrú Pharlaimint na hEorpa.

Meascán mearaí teangacha

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cathair chosmapolaiteach, tá an uile chineál sa Bhruiséil. Sí an Bhruiséil príomhchathair an Aontais Eorpaigh, rud a fhágann go bhfuil meascán mearaí de theangacha, ciníocha agus cultúr ann.[2]

Tháinig ardú suntasach ar líon na dteangacha a bhíonn á labhairt sa Bhruiséil idir 2000-2024. De réir an ‘Taalbarometer’ (baraiméadar teangacha) a rinneadh sa chathair sa bhliain 2024,  is iad na teangacha is mó a labhraítear sa chathair ná an Fhraincis, an Phléimeannais, an Béarla, an Araibis, an Spáinnis, an Iodáilis, an Ghearmáinis agus an Phortaingéilis.

Labhraíodh 104 teanga sa chathair in 2024, i gcomparáid leis an 72 a taifeadadh in 2000. Bíonn an Béarla ina dhroichead idir cainteoirí Fraincise agus cainteoirí Pléimeannaise na cathrach ó am go chéile

Tháinig titim shuntasach ar líon na ndaoine a raibh ceachtar de dhá theanga oifigiúla na cathrach acu mar theanga dhúchais. Bhí an Fhraincis agus an Fhraincis amháin mar theanga dhúchais ag 52% de mhuintir na cathrach agus bhí an Phléimeannais agus an Phléimeannais amháin mar theanga dhúchais ag 9% in 2000. Thit líon na bhFrainciseoirí dúchais go 41% agus líon na bPléimeannaiseoirí dúchais go 7.5% in 2024. Bhí an Fhraincis sa bhaile ag 71% den daonra agus an Phléimeannais sa bhaile ag 19% in 2000. 24 bliain dár gcionn ní raibh ach 64% den phobal ina gcainteoirí dúchais Fraincise agus 12% ina gcainteoirí dúchais Pléimeannaise. Bhí 81% de mhuintir na Bruiséile in ann an Fhraincis a labhairt “go maith” in 2024 – titim ó 95% in 2000 – agus bhí 22% acu in ann an Phléimeannais a labhairt “go maith” – titim ó 33% in 2000.[3]

L'Hôtel de ville sur la Grand-Place de Bruxelles

Fuair an péintéir Pieter Brueghel Mór bás anseo sa bhliain 1569 .

  • Teach Naomh Cyr
  • Teach Nelissen
  1. "Brussels i mBéarla". téarma.ie. Dáta rochtana: 2024-06-13.
  2. Breandán M Mac Gearailt (8 Meán Fómhair 2024). "Cuairt thaitneamhach ag Baz ar an mBruiséil agus ar Ghaeilgeoirí na Beilge" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2024-09-08.
  3. Maitiú Ó Coimín (13 Meitheamh 2024). "Ardú suntasach ar líon na dteangacha a bhíonn á labhairt sa Bhruiséil" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2024-06-13.