Seosamh Pluincéad

Seosamh Pluincéad
Saol
Eolas breithe	Baile Átha Cliath, 21 Samhain 1887
Náisiúntacht	Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann
Bás	Príosún Chill Mhaighneann, 4 Bealtaine 1916
Áit adhlactha	Reilig Mhíleata Chnoc an Arbhair
Cúis bháis	(tráma balaistíoch)
Muintir
Athair	An Cunta Pluincéad
Siblíní	liosta iomláin Fiona Plunkett George Oliver Plunkett Geraldine Plunkett Dillon
Oideachas
Alma mater	Stonyhurst College (en)
Teangacha	Esperanto
Gairm
Gairm	file, Easparantóir, iriseoir agus polaiteoir
Ballraíocht	Bráithreachas na Poblachta
Seirbhís mhíleata
Throid sé/sí ag	Éirí Amach na Cásca
Cleamhnú
Reiligiúin	Eaglais Chaitliceach Rómhánach

File agus náisiúnaí Éireannach a bhí páirteach in Éirí Amach na Cásca sa bhliain 1916 ba ea Seosamh Máire Pluincéad (21 Samhain, 1887 – 4 Bealtaine, 1916), nó Joseph Mary Plunkett mar a thugtaí air as Béarla. Mac le George Noble Plunkett (an Cunta Pluincéad) ba ea é, a bhí gníomhach sa ghluaiseacht níos déanaí.

Tús a shaoil

Rugadh agus tógadh Seosamh Pluincéad i mBaile Átha Cliath, ach chaith sé tamall freisin ag taisteal i dtuaisceart na hAfraice agus timpeall na Meánmhara. Bhí an-suim aige in oidhreacht agus i gcultúr na hÉireann, agus sa Ghaeilge go háirithe. Bhí sé ar dhuine den bheirt cheannairí in Éirí Amach 1916 a raibh Esperanto, an teanga idirnáisiúnta, acu. Chuaigh sé i gConradh na Gaeilge, áit ar bhuail sé le Tomás Mac Donnchadha, file óg eile, agus mhair an cairdeas a bhí eatarthu go dtí deireadh a saolta.

Chuaigh Pluincéad isteach i mBráithreachas na Poblachta sa bhliain 1915, agus seoladh é go dtí an Ghearmáin chun cabhair a thabhairt do Ruairí Mac Easmainn a bhí ag iarraidh tacaíocht Ghearmánach a fháil chun éirí amach a chur ar siúl in Éirinn.

Éirí amach na Cásca

Ba é Pluincéad a chruthaigh beartaíocht na réabhlóidithe le haghaidh an éirí amach, agus bhí sé i measc na gceannairí a shínigh Forógra na Poblachta an 24 Aibreán. Thit sé tinn cúpla lá roimh an éirí amach, ach d'fhág sé a leaba chun páirt a ghlacadh san eachtra. Bhí sé le fáil in Ard-Oifig an Phoist, in éineacht le Pádraic Mac Piarais agus Tomás Ó Cléirigh. Ba é Micheál Ó Coileáin an aide de camp óg a bhí aige. Mar gheall ar an tinneas a bhí air, ní raibh Pluincéad in ann mórán a dhéanamh i rith na seachtaine.

Bás

Ghéill na ceannaircaigh ar 29 Aibreán agus cuireadh Pluincéad i bPríosún Cill Mhaighneann. Daoradh chun báis é. Phós sé a ghrá geal Grace Gifford sa phríosún, cúpla uair an chloig sular lámhachadh é. Ocht mbliana is fiche d'aois a bhí sí.