Éamonn Ó Dálaigh

Éamonn Ó Dálaigh
Dáta breithe	28 Feabhra, 1891
Áit bhreithe	Cathair Luimnigh, Contae Luimnigh, Éire
Dáta báis	4 Bealtaine 1916
	Príosún Chill Mhaighneann, Baile Átha Cliath, Éire
Páirtí	Óglaigh na hÉireann Bráithreachas na Poblachta
Gairm	Poitigéir

Ba cheannasaí an Chéad Cathlán, de Dhrong Bhaile Átha Cliath, Óglaigh na hÉireann é Éamonn Ó Dálaigh (28 Feabhra, 1891 – 4 Bealtaine, 1916) le linn Éirí Amach na Cásca. Ba an ceannfort ab óige san éirí amach é.

Rugadh i gCathair Luimnigh é agus ba dheartháir óg é Chaitlín Ní Dhálaigh, bean Thomáis Uí Chléirigh, duine dos na taoisigh a d'eagraigh an t-Éirí Amach agus a shínigh Forógra na Poblachta a d'fhógraigh Poblacht na hÉireann ag tús an Éirí Amach. Ba bhall de Bhráithreachas na Poblachta (IRB) é agus b’uncail dó an sean-Fhiníneach Seán Ó Dálaigh a ghlac páirt in éirí amach na bhFíníní sa bhliain 1867.

Ghlac cathlán Uí Dhálaigh seilbh ar na hArdchúirteanna agus ar láthair eile ar an dtaobh iar-thuaisceart Bhaile Átha Cliath agus ba sa limistéar sin a bhí an chogaíocht is fíochmhaire an éirí amach. Ghéill an cathlán tar éis ceithre lá ar an 29ú lá d’Aibreán. Ba é tuairim a chathlán agus oifigigh Shasanacha a throid ina choinne araon gurbh ceannaire míleata den scoth é An Dálach.

I ndiaidh triail rúnda míleata, lámhaigh Arm na Breataine é ar an 4ú Bealtaine. Ní raibh sé ach 25 bliain d’aois ag an am.