Pápa Pius XII
| Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli | |
 |
|
| Tús a Réimis | 1939 |
|---|---|
| Deireadh a Réimis | 1958 |
| Réamhtheachtaí | Pius XI |
| Comharba | Eoin XXIII |
| Sonraí pearsanta | |
| Dáta Breithe | 2 Márta, 1876 |
| Áit Breithe | An Róimh, An Iodáil |
| Dáta Báis | 9 Deireadh Fómhair, 1958 |
| Áit Bháis | Castel Gandolfo, An Iodáil |
| Síniú |  |
Bhí Pius XII ina cheannaire ar an Eaglais Chaitliceach ó 1938 tar éis bháis Pius XI go dtí 1958. Chaith sé a shaol i seirbhís lárnach na hEaglaise, ag caitheamh tréimhsí mar Nuinteas don Bhaváir i München, don Ghearmáin i mBeirlín agus ina Chairdinéal Rúnaí Stáit ('príomh-aire na hEaglaise').
Clár ábhair
Luathshaol[athraigh | athraigh vicithéacs]
Rugadh Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli sa Róimh ar 2 Márta 1876 de shíol uasail. Ba é an Rómhánach deireanach ar tógadh mar Easpag na Róimhe. Oirníodh ina shagart é sa bhliain 1899 agus fuair sé dochtúireacht sa bhliain 1901. Bhí sé ag obair sa Rúnaíocht Stáit ó shin amach tar éis dó staidéar agus taighde a dhéanamh ar Eaglais agus Stáit.
Coinscríobhadh ina easpag é ar 13 Deireadh Fómhair 1917 agus seoladh é chun München mar Nuntius Aspalda an Phápa don Bhaváir. Ag an am, bhíodh Nuntius faoi leith ag an mBaváir agus é scartha ón Nuntius i mBeirlín. Cuireadh chun Beirlín é sa bhliain 1925. Cé go raibh an Iodáil i gcoinne na Gearmáine sa Chéad Chogadh Domhanda nuair a cuireadh an Ardeaspag Pacelli chun na Baváire sa bhliain 1917, d'fhás mórchaidreamh idir é agus muintir na Gearmáine agus ba ghnách leis Gearmáinis a labhairt go príobháideach go dtí deireadh a shaoil.
Cairdinéal[athraigh | athraigh vicithéacs]
Rinneadh cairdinéal de sa bhliain 1929 agus cheap Pius XI ina Rúnaí Stáit é sa bhliain 1930. Bhí lámh mhór aige sa Choncordat idir an Vatacáin agus an Ghearmáin sa bhliain 1933, tar éis teacht i gcumhacht Adolf Hitler.
An Concordat sínithe, bhí an-chuid scéalta ag an Eaglais faoi shárú an Choncordat ag na Naitsithe. Sheol Pius XI an tréadlitir Mit brennender Sorge chuig muintir na Gearmáine agus é ag cur i gcoinne gníomhartha agus fealsúnachta na Naitsithe. Bhí lámh ag an Cairdinéal Pacelli i scríobh na tréadlitreach sin.
Pápa[athraigh | athraigh vicithéacs]
Tógadh mar Phápa é ar 2 Márta 1938 agus bhí sé ina Phápa le linn an Dara Cogadh Domhanda.
Cé go bhfuil an-chuid scríobtha i gcoinne polasaithe Pius i leith na Gearmáine, ag an am aithníodh é mar an t-aon guth amháin a bhí le cloisteáil ar fud na hEorpa. Ar ndóigh, cheap roinnt daoine gur imigh sé thar fóir.
Tar éis an Chogaidh chuir sé go géar i gcoinne an chumannachais agus ghéaraigh na hionsaithe air ó shin i leith.
Bhí dúil aige sa diagacht riamh agus scríobh sé tréadlitreacha tábhachtacha tar éis an Chogaidh: Humani Generis, mar shampla, a chuir síos ar theoiricí Darwin sa bhliain 1950. Sa bhliain 1950 d'fhógair sé Deasghabháil Mhuire ar neamh mar dhogma de chuid na hEaglaise.
Bhí dhrochshláinte ag Pius XII ar feadh i bhfad agus fuair sé bás i gCastel Gandolfo ar 9 Deireadh Fómhair 1958.
