Pápa Pius IX

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Pápa Pius IX
Pius IX, by Adolphe Braun, 1875.jpg
Archbishop of Spoleto (en) Aistrigh

Meitheamh 3, 1827 -
Mario Ancaiani (en) Aistrigh - Ignazio Giovanni Cadolini (en) Aistrigh
Deoisí: Archdiocese of Spoleto (en) Aistrigh
easpag deoise

Nollaig 17, 1832 - Meán Fómhair 21, 1846
Giacomo Giustiniani (en) Aistrigh - Gaetano Baluffi (en) Aistrigh
Deoisí: Deoise Chaitliceach Imola
Cairdinéal

Nollaig 14, 1840 - Feabhra 7, 1878
Giacomo Giustiniani (en) Aistrigh - Gaetano Baluffi (en) Aistrigh
255. Pápa

Meitheamh 16, 1846 - Feabhra 7, 1878
Pápa Greagóir XVI - Pápa Leo XIII
Saol
Ainm iomlánGiovanni Maria Battista Pietro Pellegrino Isidoro Mastai-Ferretti
Eolas breitheSenigallia, 13 Bealtaine 1792
NáisiúntachtRíocht na hIodáile
Stáit an Phápa
BásApostolic Palace (en) Aistrigh agus An Róimh, 7 Feabhra 1878
Áit adhlacthaSan Lorenzo fuori le Mura (en) Aistrigh
Cúis bháisbás nádúrtha (ionfharchtadh miócairdiach)
Muintir
AthairConte Girolamo Mastai Ferretti
MáthairCaterina Solazzi
Céile/Céilíluach ar iarraidh
TreibhMastai family (en) Aistrigh
Oideachas
Alma materPontifical Gregorian University (en) Aistrigh
TeangachaAn Iodáilis
An Laidin
Gairm
Gairmsagart Caitliceach agus taidhleoir
Áit oibreAn Róimh agus Stáit an Phápa
Féile
7 Feabhra
Cleamhnú
ReiligiúinEaglais Chaitliceach Rómhánach
OrdProinsiasaigh
Pius PP. IX.svg

Bhí Pius IX Beannaithe (Iodáilis: Pio Nono) mar dhuine de na pápaí ar an Eaglais Chaitliceach is conspóidí riamh (13 Bealtaine 17927 Feabhra 1878). Chaill sé Stáit an Phápa nuair a ghabh Giuseppe Garibaldi an Iodáil sa bhliain 1870.

D'fhógair an Chéad Comhairle Vatacáine nach ndéanfadh an Pápa faillí agus é ag labhairt ex cathedra ar ábhar creidimh.

1847

Tús a shaoil[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rugadh Giovanni Maria Mastai-Ferretti i Senigallia san Iodáil in 1792. Oileadh é mar shagart agus bhí sé ag obair sa tSile agus Peiriú sula fill sé ar ais ar an Iodáil mar Ardeaspag Spoleto in 1827. Ceapadh é mar Easpag Imola (a bhí i bhfad níos tábhachtaí ná Spoleto) agus cairdinéal in 1839.

timpeall 1878

Pápa[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tógadh Mastai-Ferretti mar Phápa in 1846 tar éis bháis Ghreagóir XVI. Bhí cáil air mar liobrálaí ag an am. Ghlac sé an cairdinéal liobrálach, Gizzi, mar Rúnaí Stáit.

Nuair a rinne na náisiúnaí Iodáileacha ionsaigh ar an Róimh in 1848, bhí ar an bpápa éalú ón Róimh. Tháinig sé ar ais le mheon athraithe, agus fís fíor-choimeádach aige.

20baiocchi.png

I 1860 ghabh Garibaldi mór-chuid de críocha an Phápa, am a bhí aontú na hIodáile ar siúl. Ghabh an Ríocht Iodálach an Róimh agus Stáit an Phápa. Ó shin i leith, chuir Pius IX 'príosúnach na Vatacáine' air féin. Thosaigh mór-fhadhbanna ansin le Poblacht nua na Fraince agus Impireacht na Gearmáine tar éis do Bismarck an Kulturkampf a cuir i bhfeidhm. Ba léir nach raibh an meas céanna ar na mór-chumhachtaí ar an bPápa níos mó.

Pope Pius IX.jpg

Diagacht[cuir in eagar | athraigh foinse]

In 1854, d'fhógair sé go raibh Muire gan smál mar dhogma Caitliceach. In 1864, d'fhógair sé an Syllabum Errorum, a chuir síos earráidí na nua-aoise.

In 1869, ghlaoigh sé an Chéad Comhairle Vatacáine; d'fhógair a Chomhairle go mbeadh an Pápa saor ó earráide nuair a labhair sé ex cathedra (ón gcathaoir) ar ábhair chreidimh nó morálta.

Pius IX & Éire[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cheap Pius IX Pól Ó Cuilinn, Ard-easpag Átha Cliath, mar an chéad cairdinéal Éireannach i stair na heaglaise.

Scríobh Pius IX an imlitir Praedecessores nostros sa bhliain 1847.[1] Bronnadh airgead ar charthanacht in Éirinn gus an Gorta Mór faoi lán seoil.

Cháin Pius IX na "Godless colleges" (Queens) in Éirinn ag an am.[2] Scríobh sé an imlitir, Optime noscitis (Catholic University of Ireland) a tháinig amach ar 20 Márta 1854.

8 Feabhra 1878

Bás agus comharbas[cuir in eagar | athraigh foinse]

Fuair an Pápa Pius IX bás i 1878. Chaith sé níos mó ná 31 bhliain mar phápa. Tháinig Leo XIII i gcomharbacht air.

Rinne Eoin Pól II beannú ar Pius IX sa bhliain 2000, gníomh conspöideach ag an am.

Taisí agus tuama

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. "Praedecessores nostros" (as en) (2021-11-17). Wikipedia. 
  2. Aodán Ó Sé. (Meitheamh 2013 / Feasta 66 (6), lch 22.). "Dr James Good: Réabhlóidí Inmheánach Eaglaise". Dáta rochtana: 2022.