An Míol Mór

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
An Míol Mór
an Míol Mór
an Míol Mór
Ainm Laidine (IAU)Cetus
NodCet
Ginideach LaidineCeti
Siombalaíochtan Míol Mór nó péist na mara
Dronairde1.42 h
Diallas−11.35°
Achar1231 céim cearnach
Céim 4ú
Líon na réaltaí
(amharcmhéid < 3)
3
Réalta is gileDeneb Kaitos (β Cet)†
(méid 2.04)
Dreigecheathanna
Réaltbhuíonta
ar theorainn leista
Infheicthe sna leithid idir +70° agus −90°
Sárfheicthe i rith na míosa seo: Samhain an infheictheacht is fearr
Nóta: †Tá Mira Ceti (ο Cet) ar méid 2.0 agus í ar uasmhéid a gile.

Is réaltbhuíon é an Míol Mór atá suite i ndeisceart na spéire, sa cheantar sin dá ngairtear an tUisce, in aice le réaltbhuíonta uisciúla eile mar an Uisceadóir, na hÉisc agus an Abhainn. Tagann a ainm Laidine Cetus ó mhiotaseolaíocht na Gréige; míol mór nó péist na mara atá i gceist.

Ritheann an t-éiclipteach i ngar don réaltbhuíon seo. Is féidir leis na pláinéid a bheith suite sa Mhíol Mór ar feadh tréimhsí gearra. Aimsíodh astaróideach uimhir a ceathair, Vesta, sa réaltbhuíon seo sa bhliain 1827.

Príomhghnéithe[cuir in eagar | athraigh foinse]

  • ο Cet: is í Mira an réalt is mó le rá de chuid na réaltbhuíne seo; is réalta athraitheach thréimhsiúil í, an ceann is luaithe a aimsíodh. I rith tréimhse 331.65 lá comhathraíonn a hamharcmhéid ó 2.0 (ar na réaltaí is gile sa spéir agus infheicthe gan dua ag an tsúil fhornocht) go 10.1 agus ar ais arís. Thug a fionnachtain sa bhliain 1596 ag an réalteolaí Freaslannach David Fabricius buille eile don teagasc sin ar dá réir a bhíonn na spéartha do-athraithe, agus dá bhrí sin thug sé tacaíocht do Réabhlóid Copernicus.
  • β Cet: Deneb Kaitos, atá ar an réalt is gile de chuid an Mhíl Mhóir

Réada suntasacha domhainspéire[cuir in eagar | athraigh foinse]


Stair is Miotaseolaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá aithne ar an réaltbhuíon seo leis na cianta. Sa Mheaspatáim, d'ionannaítí leis an mbanphrionsabal príomhordúil cosmach í, sin le rá le péist na mara Tiamat.

De réir na mhiotaseolaíocht na Gréige, i dteannta na réaltbhuíonta os a chionn (Andraiméide, Ceiféas, Peirséas, Caiseoipé, agus b'fhéidir Peigeasas), b'fhéidir go mbaineann an Míol Mór le bunús mhiotas Mhaíomh Chaiseoipé, a mbaineann go coitianta leis.

I luath-mhiotais áirithe na Gréige, d'ionannaítí freisin le geataí (agus cuaillí gheata) Ifrinn (.i. ceantar na spéire faoin éiclipteach) í. sa chaoi seo, i dteannta gnéithe eile sa chomhartha stoidiacach na nIasc (a chuimsíonn na hÉisc iad féin, chomh maith le réaltaí feiceálcha ar chúl an Mhíl Mhóir), is cosúil go bhfuil baint mhór ag an Míol Mór le bunús mhiotas thógáil Cheirbearais, ceann de Dhá Shaothar Déag Earcail.

Réaltaí[cuir in eagar | athraigh foinse]

Féach fosta[cuir in eagar | athraigh foinse]

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  • Burnham, Robert Jr. (1966, 1978). Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.1. General Publishing Company, Ltd., Toronto. ISBN 0-486-23673-0.


Na 48 réaltbhuíon ar chatalóg Tholamaes

an Abhainn | an Altóir | Andraiméide | an tAoire | an tAra | an Béar Beag | an Béar Mór | an Bodach | Caiseoipé | an Capall Beag | Ceiféas | an Ceinteár | Coróin an Deiscirt | Coróin an Tuaiscirt | an Cupán | an Cúpla | an Deilf | an Dragan | an Eala | Earcail | na hÉisc | an Faolchú | Fear na bPéisteanna | an Gabhar | an Giorria | Iasc an Deiscirt | an tIolar | an Leon | an Lir | an Long | an Madra Beag | an Madra Mór | an Mhaighdean | an Mheá | an Míol Mór | Peigeasas | Peirséas | an Phéist | an Phéist Uisce | an Portán | an Préachán | an Reithe | an Saighdeoir | an tSaighead | an Scairp | an Tarbh | an Triantán | an tUisceadóir


Na 88 réaltbhuíon nua-aimseartha
an Abhainn | an tAerchaidéal | an Altóir | Andraiméide | an tAoire | an tAonbheannach | an tAra | an Béar Beag | an Béar Mór | an Bodach | an Caimileon | Caiseoipé | an Capall Beag | Ceiféas | an Ceinteár | an Chíle | an Clog | an Colgán | an Colm | an Compás | Compás an Mhairnéalaigh | Coróin an Deiscirt | Coróin an Tuaiscirt | an Chorr | an Chros | an Chuileog | an Cupán | an Cúpla | an Dealbhóir | an Deilf | Deireadh na Loinge | an Dragan | an Eala | Éan Parthais | Earcail | na hÉisc | an Faolchú | Fear na bPéisteanna | an Féinics | an Fhoirnéis | Folt Bheirnicé | an Gabhar | an Giorria | Iasc an Deiscirt | an tIasc Eitilte | an tIndiach | an tIolar | an Laghairt | an Leon | an Leon Beag | an Lir | an Lincse | an Líontán | an Madra Beag | na Madraí Fiaigh | an Madra Mór | an Mhaighdean | an Mheá | an Micreascóp | an Míol Mór | an tOchtamhán | an Phéacóg | Peigeasas | an Péintéir | Peirséas | an Phéist | an Phéist Bheag | an Phéist Uisce | an Portán | an Préachán | an Reithe | an Riail | an Saighdeoir | an tSaighead | an Scairp | an Sciath | an Seiseamhán | na Seolta | an Sionnach | an Sioráf | an Siséal | an Tábla | an Tarbh | an Teileascóp | an Triantán | Triantán an Deiscirt | an Túcán | an tUisceadóir