RTÉ Radio 1
|
|||||
| Sonraí | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Cineál | stáisiún raidió  | ||||
| Foirm dlí | |||||
| Dáta a bunaíodh | 1926 | ||||
| Rialachas corparáideach | |||||
| Úinéir | Raidió Teilifís Éireann | ||||
| Cuid de | RTÉ Radio (en)  | ||||
| Suíomh gréasáin | rte.ie… | ||||
 | |||||
Is príomhstáisiún raidió ag an gcraoltóir seirbhíse poiblí, Raidió Teilifís Éireann, é RTÉ Radio 1 (nó RTÉ Raidió 1). Tá sceideal thar a bheith measctha ar Radio 1: siamsa, cúrsaí reatha, oideachas, spórt agus mar sin de, i mBéarla go príomha ach tá Gaeilge le cloisteáil ó am go ham.
Thosaigh an stáisiún ag craoladh ar bhonn rialta ar an 1 Eanáir 1926 mar 2RN, sa bhliain 1932 mar “Radio Átha Luain” agus mar “Radio Éireann” in 1937.
Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]
Chuaigh Radio Átha Luain nó "Radio Athlone" ar an aer i 1932 don chéad uair, ar bhonn sealadach. Bhí an raidió le fáil ar fud na tíre ar fad.[1] Bhí an Chomhdháil Eocairisteach le bheith ar siúl in Éirinn an bhliain sin agus theastaigh poiblíocht mhór ón lucht stiúrtha.
Thosaigh stáisiún ag craoladh go lánaimseartha ar an 6 Feabhra 1933.[2] Ba é Éamon de Valera a thug an t-aitheasc oscailte. Thug sé ‘Droichead nua Átha Luain’ ar an ‘nGléas Craobhscaoileacháin seo [...] droichead idir na Gaedhil in Éirinn agus Gaedhil na h-imirce’ agus labhair sé – i mBéarla – ar thábhacht na Gaeilge.[3]
Athainmníodh "Radio Athlone" mar "Radio Éireann" sa bhliain 1937.[4] Ar na gléasanna raidió criostail (a bhí coitianta isteach sna 1930idí), ní chlúdódh an comhartha ach tuairim is 70% den dtír agus ní bheadh an Ghaeltacht san áireamh. Mar sin, fiú dá mbeadh gléasanna raidió acu, d’fhéadfadh sé nach gcloisfeadh go leor de phobal na Gaeltachta gan dua na cláracha as Gaeilge a bhí ann sna blianta luatha.
D'éirigh Raidió Éireann saor ó smacht díreach rialtais sna 1960idí.
I 1973, bhog an tseirbhís raidió go hIonad Raidió nua ar champas Dhomhnach Broc ón Ard-Oifig an Phoist i mBaile Átha Cliath (áit a raibh sé ó 1928).[5]
Anois, tá líonra cumarsáide náisiúnta ag RTÉ le béim níos mó ar bhailiú agus ar nuachta réigiúnach.
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]
- RTÉ Radio 1
- Clarke, Paddy, 1986. ‘Dublin Calling’: 2RN and the Birth of Irish Radio. Dublin: RTÉ.
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ "Raidió Teilifís Éireann" (as en) (2020-01-09). Wikipedia.
- ↑ John Walsh (Meán Fómhair 2018). "An Gael agus an raidió" (ga). Comhar. Dáta rochtana: 2022-02-06.
- ↑ Ireland’s gifts to humanity are the central theme of his speech at the opening of the Athlone Broadcasting Station in February 1933. It was Ireland’s first high powered broadcasting station which ‘will enable the world to hear the voice of one of the oldest and, in many respects, one of the greatest of the nations’. Ireland has much to offer the world: ‘Her gifts are the fruit of qualities of mind and heart, developed by centuries of eventful history’. This is the tone of the entire speech. These special qualities are allied to the national mission: (2013-01-28). "‘The Ireland that I would have’ De Valera & the creation of an Irish national image". History Ireland. Dáta rochtana: 2022-02-06.
- ↑ RTÉ. "RTÉ sna 1930idí" (as en).
- ↑ Corcoran, Farrel. (2004). "RTÉ and the globalisation of Irish television". Intellect. OCLC 954703891.
 | Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |