Ríthe Thuamhan
Bhí Ríthe Thuamhan (Gaeilge Chlasaiceach Tuadhmhumhan)[1][2] i réim ó bhunús na ríochta le linn na meánaoise go dtí an Nua-aois Luath. Oidhreacht Bhriain Bóramha agus Ard-Ríthe dá shliocht ab ea Tuamhain, nárbh fhéidir leo smacht a choimeád ar an Mumhain go léir, agus mar thoradh, b'éigean dóibh an ríocht a chríochdheighilt eatarthu agus a gcéilí comhraic na hEoghanachta sa Deasumhain.
Fuarathas Ríthe na Tuamhan as príomhchlann an Dáil Chais, mar atá an mhuintir Uí Bhriain. Leis na cianta, chur siad díobh dúshláin na Normannaigh, an chlann de Clare san áireamh, chomh maith le coimhlint intíre. Sa deireadh, shocraigh Murchadh Carrach Ó Briain a ríocht a Ghéilleadh agus Athbhronnadh le Ríocht na hÉireann sa bhliain 1543, agus ghlac sé na teidil Barún Inse Uí Chuinn agus Iarla Tuamhan. Is é Conor Myles John O'Brien an barún reatha.
| Ainm | Réimse | Athair | Céile/Clann |
|---|---|---|---|
| Conchúr | 1118 – 1142 | Diarmaid | unknown |
| Toirdhealbhach | 1142 – 1167 | Diarmaid | unknown |
| Muircheartach mac Toirdhealbhaigh | 1167–1168 |
Toirdhealbhach mac Diarmada | anaithnid |
| Domhnall Mór[3] | 1168–1194 | Toirdhealbhach mac Diarmada | Orlacan Ní Murchada Triúr páistí |
| Muircheartach Dall | 1194–1198 1203–1210 |
Domhnall Mór agus Orlacan Ní Murchada | anaithnid |
| Conchúr Rua | 1198–1203 | Domhnall Mór agus Orlacan Ní Murchada | anaithnid |
| Donnchadh Cairbreach | 1210–1242 | Domhnall Mór agus Orlacan Ní Murchada | anaithnid |
| Conchobhar na Suidaine | 1242–1268 | Donnchadh Cairbreach | anaithnid |
| Brian Rua | 1268–1276 1277 |
Conchúr na Suidaine | anaithnid |
| Toirdhealbhach Mór CT | 1276–1306 | Tadhg Cael Uisce | anaithnid |
| Donnchadh mac Toirdhealbhach CT | 1306–1311 | Toirdhealbhach Mór | unknown |
| Donnchadh mac Briain Rua | 1277–1284 (éilitheoir) |
Brian Rua | anaithnid |
| Diarmaid Cléireach | 1311–1313 | Donnchadh mac Briain Rua | anaithnid |
| Donnchadh mac Domhnaill | 1313–1317 | Domhnall mac Brian Ruadh agus Mairéad Nic Mathghamhna | anaithnid |
| Muircheartach CT | 1317–1343 | Toirdhealbhach Mór | Éadaoin Nic Gormáin Roinnt páistí |
| Brian Bán | 1343–1350 | Domhnall mac Brian Ruadh agus Mairéad Nic Mathghamhna | anaithnid |
| Diarmaid mac Toirdhealbhach CT SRL. | 1350–1360 | Toirdelbach Mór | anaithnid |
| Mathghamhain Maonmhaighe | 1360–1369 | Muircheartach agus Éadaoin Nic Gormáin | Úna Ní Conchúir Roinnt páistí |
| Brian Sreamhach | 1369–1400 | Mathghamhain Maonmhaighe and Úna Ní Conchúir | Sláine Nic Con Mara Roinnt páistí |
| Toirdhealbhach Maol | 1375–1398 (éilitheoir) |
Muircheartach agus Éadaoin Nic Gormáin | anaithnid |
| Conchúr mac Mathghamhna | 1400–1426 | Mathghamhain Maonmhaighe agus Úna Ní Chonchúir | anaithnid |
| Tadhg an Ghleamór | 1426–1438 | Brian Sreamhach agus Sláine Nic Con Mara | anaithnid |
| Mathghamhain Dall | 1438–1444 | Brian Sreamhach agus Sláine Nic Con Mara | anaithnid |
| Toirdhealbhach Bóg | 1444–1459 | Brian Sreamhach agus Sláine Nic Con Mara | Catherine Burke Roinnt páistí |
| Tadhg an Chomhaid | 1459–1466 | Toirdhealbhach Bóg agus Catherine Burke | Annabella Burke Roinnt páistí |
| Donnchadh mac Mathghamhna | 1459–1461 (éilitheoir) |
Mathghamhain Dall | anaithnid |
| Conchúr na Srona | 1466–1496 | Toirdhealbhach Bóg | anaithnid |
| Toirdelbhach Óg | 1496–1498 | Toirdhealbhach Bóg agus Catherine Burke | anaithnid |
| Toirdhealbhach Donn | 1498–1528 | Tadhg an Chomhaid agus Annabella Burke | Raghnailt Nic Con Mara Roinnt páistí Joan FitzMaurice Roinnt páistí |
| Conchúr mac Toirdhealbhaigh | 1528–1539 | Toirdelbhach Donn and Raghnailt Nic Con Mara | anaithnid |
| Murchadh Carrach | 1539–1543 | Toirdelbhach Donn agus Raghnait Nic Con Mara | Eleanor FitzGerald |
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ House of Brian Boru
- ↑ "Thomond". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 24 Bealtaine 2012.
- ↑ "The Normans in Thomond".