An difríocht idir athruithe ar: "Failbhe Flann mac Aodha Dhuibh"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
clib: Mobile edit Mobile web edit Advanced mobile edit
WD
Líne 1: Líne 1:
{{WD Bosca Sonraí Duine}}
[[Rí na Mumhan]] den [[Eoghanacht Chaisil]] ba ea '''Failbhe Flann mac Aodha Dhuibh''' ([[Meán-Ghaeilge]] '''Faílbe Flann mac Áedo Duib''') (bás 639<ref>dátaí per ''The Chronology of the Irish Annals'' le Daniel P. McCarthy</ref>). Tháinig sé i gcoróin i gcomharbacht ar [[Cathal mac Áedo|Chathal mac Aodha]] Flainn Chathrach den [[Eoghanacht Ghleanndamhnach]] sa bhliain 628. Deartháir óg an iar-rí, [[Fíngen mac Áedo Duib|Finghin mac Aodha Dhuibh]] (bás 618) ba ea é.<ref>Francis J. Byrne, ''Irish Kings and High-Kings'', Tábla 12</ref>
[[Rí na Mumhan]] den [[Eoghanacht Chaisil]] ba ea '''Failbhe Flann mac Aodha Dhuibh''' ([[Meán-Ghaeilge]] '''Faílbe Flann mac Áedo Duib''') (bás 639<ref>dátaí per ''The Chronology of the Irish Annals'' le Daniel P. McCarthy</ref>). Tháinig sé i gcoróin i gcomharbacht ar [[Cathal mac Áedo|Chathal mac Aodha]] Flainn Chathrach den [[Eoghanacht Ghleanndamhnach]] sa bhliain 628. Deartháir óg an iar-rí, [[Fíngen mac Áedo Duib|Finghin mac Aodha Dhuibh]] (bás 618) ba ea é.<ref>Francis J. Byrne, ''Irish Kings and High-Kings'', Tábla 12</ref>


Líne 4: Líne 5:
Sa bhliain 629, throid Failbhe Cath Carn Fhearaígh ([[Contae Luimnigh]]) in éadan [[Guaire Aidne mac Colmáin|Ghuaire Aidhne mhic Cholmáin]] (bás 663) de chlann [[Uí Fiachrach Aidhne]] na g[[Connacht]].<ref>AU 627.2, AT 628.3, AIF 629.1</ref> Bhí Guaire i gceannas ag barr thionchar Uí Fhiachrach i ndeisceart na Connacht, agus rinne sé iarrachtaí críocha sa [[Tuadhmhumhain]] caillte acu.<ref>''Foras Feasa ar Éirinn'', Leabhar II, lch. 71</ref> Bhuaigh Failbhe an cath agus cuireadh an ruaig ar Ghuaire. Maraíodh a chomhghuaillí [[Conall mac Máele Dúib|Conall mac Maoil Dhuibh]] de chlann [[Uí Maine]] agus go leor tiarnaí na gConnacht. Molann Byrne gurbh as an gcath seo amach a thosaigh leathadh na n[[Déise]] i g[[Contae an Chláir]] isteach.<ref>Byrne, lch. 239</ref>
Sa bhliain 629, throid Failbhe Cath Carn Fhearaígh ([[Contae Luimnigh]]) in éadan [[Guaire Aidne mac Colmáin|Ghuaire Aidhne mhic Cholmáin]] (bás 663) de chlann [[Uí Fiachrach Aidhne]] na g[[Connacht]].<ref>AU 627.2, AT 628.3, AIF 629.1</ref> Bhí Guaire i gceannas ag barr thionchar Uí Fhiachrach i ndeisceart na Connacht, agus rinne sé iarrachtaí críocha sa [[Tuadhmhumhain]] caillte acu.<ref>''Foras Feasa ar Éirinn'', Leabhar II, lch. 71</ref> Bhuaigh Failbhe an cath agus cuireadh an ruaig ar Ghuaire. Maraíodh a chomhghuaillí [[Conall mac Máele Dúib|Conall mac Maoil Dhuibh]] de chlann [[Uí Maine]] agus go leor tiarnaí na gConnacht. Molann Byrne gurbh as an gcath seo amach a thosaigh leathadh na n[[Déise]] i g[[Contae an Chláir]] isteach.<ref>Byrne, lch. 239</ref>


Cath Átha Goan, troidte sa bhliain 636 ar mhaigh thiar [[An Life|na Life]] a bhí an t-imeachtaí tábhachtach eile a thalra i rith a réimse.<ref>AU 633.2, AT 636.2, AI 637.2</ref> Thug sé a thacaíocht d'''[[Fáelán mac Colmáin|Fhaolán mac Colmáin]]'' (bás 666) de chlann [[Uí Dúnlainge]] in éadan [[Crimthann mac Áedo|Chriomhthainn mhic Aodha]] de chlann [[Uí Mháil]], [[rí na Laighean]]. Chuir Failbhe agus Faolán iad féin i bpáirt le [[Conall Guthbhinn]] mac Suibhne (bás 637) na [[Midhe]]. Bhuaigh siad agus maraíodh Criomhthann. De réir leabhráin Muimhneaigh, d'íoc Failbhe cáin na Laigean do mhuintir [[Uí Néill]], ach diúltaíonn Byrne dó seo mar bholscaireacht Mhuimhneach, chun [[Leath Mhogha]] a mhaíomh.<ref>Byrne, lch. 151</ref>
Cath Átha Goan, troidte sa bhliain 636 ar mhaigh thiar [[An Life|na Life]] a bhí an t-imeachtaí tábhachtach eile a thalra i rith a réimse.<ref>AU 633.2, AT 636.2, AI 637.2</ref> Thug sé a thacaíocht d'''[[Fáelán mac Colmáin|Fhaolán mac Colmáin]]'' (bás 666) de chlann [[Uí Dúnlainge]] in éadan [[Crimthann mac Áedo|Chriomhthainn mhic Aodha]] de chlann [[Uí Mháil]], [[ríthe na Laighean|rí na Laighean]]. Chuir Failbhe agus Faolán iad féin i bpáirt le [[Conall Guthbhinn]] mac Suibhne (bás 637) na [[ríocht na Mí|na Mí]]. Bhuaigh siad agus maraíodh Criomhthann. De réir leabhráin Muimhneaigh, d'íoc Failbhe cáin na Laigean do mhuintir [[Uí Néill]], ach diúltaíonn Byrne dó seo mar bholscaireacht Mhuimhneach, chun [[Leath Mhogha]] a mhaíomh.<ref>Byrne, lch. 151</ref>


==Clann agus shliocht==
==Clann agus shliocht==
Líne 28: Líne 29:
{{reflist}}
{{reflist}}



{{s-start}}
{{succession box |
roimh = [[Cathal mac Áedo|Cathal mac Aodha]] |
teideal = [[Rí na Mumhan]] |
bliain = c. 628 – 639 |
tar éis = ''[[Cúán mac Amalgado]]
}}
{{s-end}}


{{DEFAULTSORT:Failbe Flann mac Aedo Duib}}
{{DEFAULTSORT:Failbe Flann mac Aedo Duib}}
[[Category:Kings of Munster]]
[[Catagóir:Ríthe na Mumhan]]
[[Category:639 deaths]]
[[Category:7th-century Irish monarchs]]
[[Category:Year of birth unknown]]

Leagan ó 21:19, 25 Deireadh Fómhair 2020

Infotaula de personaFailbhe Flann mac Aodha Dhuibh
Beathaisnéis
Bás639
Rí na Mumhan
628 – 639
← Cathal mac Áedo – Cúán mac Amalgado → Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmrí Cuir in eagar ar Wikidata
Teaghlach
PáisteColgú mac Faílbe Flaind Cuir in eagar ar Wikidata
SiblínFinghin mac Aodha Dhuibh

Rí na Mumhan den Eoghanacht Chaisil ba ea Failbhe Flann mac Aodha Dhuibh (Meán-Ghaeilge Faílbe Flann mac Áedo Duib) (bás 639[1]). Tháinig sé i gcoróin i gcomharbacht ar Chathal mac Aodha Flainn Chathrach den Eoghanacht Ghleanndamhnach sa bhliain 628. Deartháir óg an iar-rí, Finghin mac Aodha Dhuibh (bás 618) ba ea é.[2]

Beatha

Sa bhliain 629, throid Failbhe Cath Carn Fhearaígh (Contae Luimnigh) in éadan Ghuaire Aidhne mhic Cholmáin (bás 663) de chlann Uí Fiachrach Aidhne na gConnacht.[3] Bhí Guaire i gceannas ag barr thionchar Uí Fhiachrach i ndeisceart na Connacht, agus rinne sé iarrachtaí críocha sa Tuadhmhumhain caillte acu.[4] Bhuaigh Failbhe an cath agus cuireadh an ruaig ar Ghuaire. Maraíodh a chomhghuaillí Conall mac Maoil Dhuibh de chlann Uí Maine agus go leor tiarnaí na gConnacht. Molann Byrne gurbh as an gcath seo amach a thosaigh leathadh na nDéise i gContae an Chláir isteach.[5]

Cath Átha Goan, troidte sa bhliain 636 ar mhaigh thiar na Life a bhí an t-imeachtaí tábhachtach eile a thalra i rith a réimse.[6] Thug sé a thacaíocht d'Fhaolán mac Colmáin (bás 666) de chlann Uí Dúnlainge in éadan Chriomhthainn mhic Aodha de chlann Uí Mháil, rí na Laighean. Chuir Failbhe agus Faolán iad féin i bpáirt le Conall Guthbhinn mac Suibhne (bás 637) na na Mí. Bhuaigh siad agus maraíodh Criomhthann. De réir leabhráin Muimhneaigh, d'íoc Failbhe cáin na Laigean do mhuintir Uí Néill, ach diúltaíonn Byrne dó seo mar bholscaireacht Mhuimhneach, chun Leath Mhogha a mhaíomh.[7]

Clann agus shliocht

Bhíodh aithne ar shliocht Fhailbhe mar Clann Failbhe den ghéag Chaisil. Níos dearanaí, thugtaí Mhic Cárthaigh orthu, i gceannas sa Deasmhumhain, chomh maith leis na barúntachtaí Cairbrigh, Tiarna Mhúscraí agus Dúiche Ealla.

Rí na Mumhan fosta ba ea a mhac Colgú mac Faílbe Flaind (bás 678).

Féach freisin

Foinsí

  • CELT
  • Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
  • Eagrán athbhreithnithe de Sioncronachtaí Mhic Cárthaigh, Coláiste na Tríonóide.
  • Luaitear Faílbe Flann i leabhair éagsúla den sraith scéalta "Sister Fidelma Mysteries" le Peter Tremayne (Peter Berresford Ellis), mar athair an bhleachtaire eapainmneach.

Tagairtí

  1. ↑ dátaí per The Chronology of the Irish Annals le Daniel P. McCarthy
  2. ↑ Francis J. Byrne, Irish Kings and High-Kings, Tábla 12
  3. ↑ AU 627.2, AT 628.3, AIF 629.1
  4. ↑ Foras Feasa ar Éirinn, Leabhar II, lch. 71
  5. ↑ Byrne, lch. 239
  6. ↑ AU 633.2, AT 636.2, AI 637.2
  7. ↑ Byrne, lch. 151
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Failbhe_Flann_mac_Aodha_Dhuibh&oldid=978960"