Ríocht na Mí

Ríocht in Éirinn ón 1d go 12ú haois AD ab ea Mí (Sean-Ghaeilge: Mide). Mar is léir óna hainm, "mí, meán", suite i lár na tíre a bhí sí.

Ríocht na Mí c. 900

Armas na Mí

Ag a fairsinge is mó, bhí inti Contae na Mí agus Contae na hIarmhí go léir, agus codanna de chontaetha Cabháin, Bhaile Átha Cliath, Chill Dara, Longfort, Lú agus Uíbh Fhailí.

Stair

Deirtear de réir sean-nóis gur bunaíodh an Mhí sa chéad aois ag Túathal Techtmar. Luath-rítheaghlachv sa cheantar ab ea Uí Enechglaiss. De réir fhianaise ar cloch oghaim duit raibh ó dheas den Bhaile Shláine, bhí siad i gceannas ann. I dteannta le hUí Fhailí agus Uí Bairrche, ball desna Laigin ab ea iad, ach b'fhéidir fosta go raibh gaol acu leis na hIverni. I rith na luath-6ú haoise, cuireadh an ruaig orthu ag Uí Néill as a dtír dhúchais i gCill Dara agus thar Sléibhte Chill Mhantáin. Go déanach sa ré stairiúil, bhí Uí Enechglaiss suite san tInbhear Mór agus mórthimpeall air.

I nÉirinn ná meánaoise, de Chlann Cholmáin a bhí Ríthe na Mí, géag de chlann Uí Néill. Bhí roinnt acu ina nArd-Ríthe na hÉireann.

I ndiaidh Ionradh na Normannach, bhronn Henry II Shasana, ina cáilíocht mar Thiarna na hÉireann, an ríocht ar Hugo de Lacy sa bhliain 1172, faoin teideal Tiarnas na Mí. Díbríodh Uí Mhaoil Sheachlainn siar agus lonnaigh siad ar bhruach oirthir na Sionainne.

Cúige agus deoise

Meastar gur Cúigí na hÉireann ab ea an Mhí, i dteannta le Connachta, Laighin, Mumhain and Uladh. Tá teoranta an-chosúil leis an ríocht ag Deoise na Mí, bunaithe ag Sionad Ráth Bhreasail sa bhliain 1111.

Féach freisin

• Ríthe na Mí
• Deoise na Mí

Críocha an lae inniu:

• Cúigí na hÉireann
• Contae na Mí
• Contae na hIarmhí

Foinsí

• "Clann Cholmain Kings of Mide 766–1184", ll. 195–196 in "A New History of Ireland", Iml. IX, eag. Byrne, Martin, Moody, 1984.
• "Walsh, Paul (2003). "Irish Leaders and Learning Through the Ages". Four Courts Press. 
• "King James II's Irish Army List", D'Alton, 18??

Naisc sheachtracha

• Ireland's History in Maps, le Dennis Walsh
  • Ancient Midhe and Brega, the southern Uí Neill
  • Tribes of Mide & Brega, the Southern Uí Neill, et al: Background on Midhe