Ríthe na Mí
Cuma
I nÉirinn na meánaoise, de Chlann Cholmáin, géag Uí Néill, ba ea Ríthe na Mí. Bhí roinnt acu ina nArd-Ríthe na hÉireann. Tar éis briseadh na ríochta sa 12ú haois, cuireadh an ruaig ar a rítheaghlach, Uí Maoil Seachlainne, agus lonnaigh suas ar bhruach oirthir na Sionainne. Faightear uaisle na nGael agus an ainm úd acu chomh déanach is na 1690idí, cé gur chaill suas a gcuid cumhachta tamall fada roimhe sin.

Bhí Ríocht na Mí féin ann ón luath-ré stairiúil ar a laghad. D'fhéadfadh é gur den Dál Messin Corb a tháinig na ríthe, agus a rítheaghlach 'sacu, Uí Garrchon, ina Ríthe na Laighean. Óna 400idí ar aghaidh ámh, cuireadh an ruaig orthu as a dtír dúchais i dtuaisceart na Laighean agus thar Sléibhte Chill Mhantáin ag Uí Néill.

Ríthe Chlann Cholmáin na Mí
[cuir in eagar | athraigh foinse]| Rí | Réimse |
|---|---|
| Domnall Midi mac Murchado | 743 – 763 |
| Fallomon mac Con Congalt | ? – 766 |
| Donnchad Midi mac Domnaill | 766 – 797 |
| Domnall mac Donnchada Midi | 797 – 799 |
| Muiredach mac Domnaill Midi | 799 – 802 |
| Diarmait mac Donnchado | 802 – 803 |
| Conchobar mac Donnchada | 803 – 833 |
| Niall mac Diarmato | ? – 826 |
| Máel Ruanaid mac Donnchada Midi | 833 – 843 |
| Fland mac Maele Ruanaid | 843 – 845 |
| Máel Sechnaill mac Máele Ruanaid | 845 – 862 |
| Lorcán mac Cathail | 862 – 864 |
| Conchobar mac Donnchado | ? – 864 |
| Donnchad mac Aedacain | 864 – 877 |
| Flann Sinna mac Maíl Sechnaill | 877 – 916 |
| Conchobar mac Flainn | 916 – 919 |
| Donnchad Donn mac Flainn | 919 – 944 |
| Oengus mac Donnchada | 944 – 945/946 |
| Donnchad mac Domnaill | 945/946 – 950 |
| Fergal Got mac Oengussa | c.950 |
| Aed mac Mael Ruanaid | c.950 – 951 |
| Domnall mac Donnchada | 951 – 952 |
| Carlus mac Cuinn | 952 – 960 |
| Donnchad Finn mac Aeda | 960 – 974 |
| Muirchertach mac Mael Sechnaill | 974 – c.976 |
| Máel Sechnaill mac Domnaill | 975/976 – 1022 |
| Mael Sechnaill Got mac Mael Sechnaill | 1022 – 1025 |
| Roen mac Muirchertaig | 1025 – 1027 |
| Domnall Got | 1027 – 1030 |
| Conchobar ua Mael Sechlainn | 1030 – 1073 |
| Murchad mac Flainn Ua Mael Sechlainn | 1073 |
| Mael Sechlainn Ban mac Conchobair Ua Mael Sechlainn | 1073 – 1087 |
| Domnall mac Flainn Ua Mael Sechlainn | 1087 – 1094 |
| Donnchad mac Murchada Ua Mael Sechlainn | 1094 – 1105 |
| Conchobar mac Mael Sechlainn Ua Mael Sechlainn | 1094 – 1105 |
| Muirchertach mac Domnaill Ua Mael Sechlainn | 1105 – 1106 |
| Murchad mac Domnaill Ua Mael Sechlainn | 1106 – 1153 |
| Mael Sechlainn mac Domnaill Ua Mael Sechlainn | 1115 |
| Domnall mac Murchada Ua Mael Sechlainn | 1127 |
| Diarmait mac Domnaill Ua Mael Sechlainn | 1127 – 1130, 1155 – 1156, 1157 – 1158, 1160 – 1169 |
| Conchobar Ua Conchobair | 1143 – 1144 |
| Donnchad mac Muirchertaig Ua Mael Sechlainn | 1144 – ? |
| Mael Sechlainn mac Murchada Ua Mael Sechlainn | 1152 – 1155 |
| Donnchad mac Domnaill Ua Mael Sechlainn | 1155, 1156 – 1157, 1158 – 1160 |
Tiarnaí Chluain Lonáin
[cuir in eagar | athraigh foinse]| Tiarna | Réimse |
|---|---|
| Art mac Maoil Seachlainn mhic Dhomhnaill | 1173 – 1184 |
| Magnus Ó Maoil Seachlainn | ???? – 1175 |
| Maol Seachlainn Beag | 1184 – 1213 |
| Cormac mac Airt Uí Mhaoil Seachlainn | 1213 – 1239 |
| Art mac Cormaic | 1239 – 1283 |
| Cairbre | 1283 – 1290 |
| Murchadh mac Cairbre | 1290 – 93 |
| Cormac mac Cormaic | 1293? – 1301 |
| Cairbre an Sgregain | 1301? – 1323 |
| Art Mór mac Cormaic | 1323 – 1344 |
| Cormac Ballach mac Airt | 1344 – 62 |
| Art mac Airt Mhóir | 1362 – 85 |
| Conchúr | 1385? – 1401 |
| ? | fl. 1431. |
| Art mac Coinn? | bás 1431 |
| Laighnech mac Coirc | bás 1487 |
| Conn mac Airt mhic Coinn | 1487 – 1500 |
| Murchad mac Coinn | bás 1518. |
| Toirrdhealbhach Cléireach | 1518 – 37. |
| Art mac Coinn | 1537 – 39 |
| Felim Óg mac Felim mhic Coinn | 1539 – 42 |
| Rudhraighe | 1542 – 43; bás 1544 |
| Caedach mac Felim mhic Coinn | 1543 – ? |
| Conn mac Airt mhic Coinn | ? – 1548 |
| Tadhg Ruadh mac Toirrdhealbhaigh | 1548 – 53? |
| Murchad mac Toirrdhealbhaigh? | fl. 1547/49? |
| An Calbhach | 1564 – c. Nollaig 1600. |
| Irriel | Nollaig 1600 – 10 Aibreán 1604. |
| Felim mac Irriel | rugadh 1d Lúnasa 1602, beo 1604. |
Ceann na Fine
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Cornelius Frederic McLoughlin, rugadh 1897
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Ríthe Éireann
- Ard-Ríthe na hÉireann
- Ríthe na gConnacht
- Ríthe na Laighean
- Ríthe na Mumhan
- Ríthe na nUladh
- Ríthe Bhreá
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- "Clann Cholmain Kings of Mide 766-1184", ll. 195-196, in "A New History of Ireland", Iml. IX, ed. Byrne, Martin, Moody, 1984.
- "Irish Leaders and Learning Through the Ages", Paul Walsh; eag. O Muraile, 2004.
- "King James II's Irish Army List", D'Alton, 18??