An Iorua

An Iorua
Kongeriket Norge (nb) Kongeriket Noreg (nn)
Flag of Norway (en) Coat of arms of Norway (en)
Aintiún	Ja, vi elsker dette landet (en)
Mana	«Powered by nature» «Ei grym yw natur»
Ainmnithe in ómós	tuaisceart agus bóthar
Suíomh
65°N 11°E / 65; 11
Príomhchathair	Osló
Daonra
Iomlán	5,391,369 (2021)
Teanga, nó leagan teanga	Bokmål Sami languages (en) Nynorsk Ioruais
Tíreolaíocht
Cuid de	Críoch Lochlann, Na Stáit Nordacha, Scandinavian Peninsula (en) , Fennoscandia (en) , An Eoraip agus Northern Europe (en)
Achar dromchla	385,207 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	Norwegian Sea (en) , Barents Sea (en) , An Mhuir Thuaidh agus Skagerrak
Pointe is airde	Galdhøpiggen (en) (2,468.854 m)
Pointe is ísle	Norwegian Sea (en) (0 m)
Ar theorainn le	An tSualainn An Fhionlainn An Rúis An tAontas Eorpach (Eanáir 1, 1995)
Sonraí stairiúla
9 century Bealtaine 17, 1814:  Constitution (en) Meitheamh 7, 1905:  separated from (en)  Union between Sweden and Norway (en) Deireadh Fómhair 26, 1905:  Diplomatic recognition (en) separated from (en)  Union between Sweden and Norway (en)
Saoire phoiblí	New Year's Day (en) (1 Eanáir) Déardaoin Mandála (Easter − 3 days (en) ) Aoine an Chéasta (Easter − 2 days (en) ) Easter Sunday (en) (22 Márta) Luan Cásca (Easter + 1 day (en) ) International Workers' Day (en) (1 Bealtaine) Norwegian Constitution Day (en) (17 Bealtaine) Deascabháil (Easter + 39 days (en) ) Whitsun (en) (Easter + 49 days (en) ) Luan Cincíse (Easter + 50 days (en) ) Christmas Day (en) (25 Nollaig) Second Day of Christmas (en) (26 Nollaig)
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	monarcacht bhunreachtúil agus representative democracy (en)
Comhlacht feidhmiúcháin	Government of Norway (en)
Comhlacht reachtach	Stortinget (en)
• monarch of Norway (en)	Harald V of Norway (en) (Eanáir 17, 1991)
• Prime Minister of Norway (en)	Erna Solberg (Deireadh Fómhair 16, 2013)
Údarás breithiúnach is airde	Supreme Court of Norway (en)
Eacnamaíocht
Airgeadra	krone na hIorua
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+01:00
Fearann Idirlín barrleibhéil	.no (en)
Glaochód	+47
Uimhir theileafóin éigeandála	112, 110 (en) agus 113 (en)
Eile
Láithreán gréasáin	norway.no

Is tír in iarthuaisceart na hEorpa í Ríocht na hIorua (Bokmål: Kongeriket Norge; Nynorsk: Kongeriket Noreg), nó an Iorua (Bokmål: Norge; Nynorsk: Noreg). Is cuid de leithinis Chríoch Lochlann í agus tá sí ar aghaidh na Mara Thuaidh. Tá teorainn aici leis an bhFionlainn, leis an tSualainn agus leis an Rúis.

Polaitíocht

Is ríocht í an Iorua agus tá Harald V ina rí uirthi ón 17ú lá d'Eanáir 1991.

Tá lá náisiúnta na hIorua ar an 17ú lá de Bhealtaine. Ar an lá seo ceiliúrtar bunreacht na tíre, a síníodh ar an lá céanna sa bhliain 1814. Is ar an 11 Feabhra 1814 a d'fhógair an Iorua a neamhspleáchas.

Parlaimint

Stortinget (Gaeilge: 'An Dáil Mhór') an t-ainm atá ar pharlaimint na tíre. Toghann an pobal na 169 dteachtaí gach ceithre bliana.

Limistéir riaracháin

Tá an Iorua roinnte ina 11 contaetha, Svalbard agus Jan Mayen. Tá na contaetha roinnt ina 356 bhardais. Tá stádas cathair oifigiúil ag 96 baile.

Contaetha na hIorua

Uimhir	Contae	Daonra	Achar
03	Osló	693,494	454 km2
11	Rogaland	479,892	9,377 km2
15	Møre og Romsdal	265,238	14,356 km2
18	Nordland	241,235	38,155 km2
30	Viken	1,241,165	24,593 km2
34	Innlandet	371,385	52,072 km2
38	Vestfold og Telemark	419,396	17,466 km2
42	Agder	307,231	16,434 km2
46	Vestland	636,531	33,871 km2
50	Trøndelag	468,702	42,202 km2
54	Troms og Finnmark	243,311	74,830 km2

Déimeagrafaic

Daonra

Tá 5,367,580 duine ina gcónaí san Iorua ag tús 2020.

Teangacha

Is iad an Ioruais agus Sáimis teangacha oifigiúla na hIorua.

Tá dhá chaighdeán ag an Ioruais, mar atá, an Nynorsk agus an Bokmål. Úsáideann formhór na ndaoine (thart ar 80-85%) an Bokmål.

Creideamh

Is í an Chríostaíocht Liútarach an reiligiún is mó san Iorua ó an Reifirméisean i 1536. Ní raibh cead ag Ioruaigh an eaglais stáit a fhágáil go dtí 1845 agus ni raibh cead ag creideamh neamh-Chríostaí a eagrú go dtí 1891. Tá an shochaí níos dí-eaglaisithe sa lá atá inniu ann. I 2012, chinn an Storting an tearma "eaglais stáit" a bhaint den bunreacht.