Jump to content

California

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó An Chalafóirn)
Bosca Geografaíocht PholaitiúilCalifornia
State of California (en) Cuir in eagar ar Wikidata
Bratach Armas
Bratach Armas

Cuir in eagar ar Wikidata

AintiúnI Love You, California Cuir in eagar ar Wikidata

Mana«Eureka» Cuir in eagar ar Wikidata
Siombail oifigiúilEschscholzia californica, Gearg chaileafóirne, California state tartan (en) Aistrigh agus Cantharellus californicus Cuir in eagar ar Wikidata
LeasainmThe Golden State, الولاية الذهبية, Y Dalaith Aur agus El Estado Dorado Cuir in eagar ar Wikidata
Ainmnithe in ómósThe Californias (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 37° N, 120° O / 37°N,120°W / 37; -120
Stát ceannasachStáit Aontaithe Mheiriceá Cuir in eagar ar Wikidata

PríomhchathairSacramento Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán39,538,223 (2020) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús93.26 hab./km²
Líon na dteaghlach13,103,114 (2020) Cuir in eagar ar Wikidata
Teanga oifigiúilBéarla Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid dena Stáit Aontaithe comhtheagmhálacha Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla423,970 km² Cuir in eagar ar Wikidata
• Uisce4.84 % Cuir in eagar ar Wikidata
Suite i nó in aice le limistéar uiscean tAigéan Ciúin Cuir in eagar ar Wikidata
Airde884 m Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is airdeMount Whitney (en) Aistrigh (4,421 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is ísleBadwater Basin (en) Aistrigh (−86 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síPoblacht California agus Alta California Territory (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Cruthú9 Meán Fómhair 1850
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháinRialtas California Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachReachtas California Cuir in eagar ar Wikidata
• Gobharnóir California Cuir in eagar ar WikidataGavin Newsom (2019–) Cuir in eagar ar Wikidata
Údarás breithiúnach is airdeCúirt Uachtarach California Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Cód ISO 3166-2US-CA Cuir in eagar ar Wikidata
ID GNIS1779778 Cuir in eagar ar Wikidata
Eile

Suíomh gréasáinca.gov Cuir in eagar ar Wikidata

Is stát de chuid Stáit Aontaithe Mheiriceá é California (nó an Chalafóirn uaireanta).[1][2] Is é Sacramento príomhchathair Chalifornia, ach is é Los Angeles an chathair is mó sa stát (agus an dara is mó sa tír).

Tá an Stát suite in iarthar na tíre ar chósta an Aigéin Chiúin. Is é an stát is mó sa tír ó thaobh daonra de agus an tríú stát is mó de réir achair.

Is é "an Stát Órga" leasainm oifigiúil an stáit. D´fhéadfadh sé go mbaineann sé seo leis an ór ar thángthas air sa bhliain 1848 (agus a chuir tús le Fuadar Óir Chalifornia) nó mar go bhfuil dath an óir, nach mór, ar go leor de thalamh an stáit sa samhradh.

Úsáidtear an giorrúchán CA don phost, agus baineann an Associated Press feidhm as Calif.

Daonra dlúth atá i ndeisceart na Calafóirne, agus is lú an líon daoine atá le fáil sa taobh thuaidh. Is é Los Angeles, sa deisceart, an chathair is mó sa stát agus is é an dara cathair is mó sna Stáit Aontaithe. Is é mórcheantar San Francisco, sa dtuaisceart, an dara ceantar uirbeach is mó sa stát. Maireann formhór an daonra laistigh de 50 míle (80 km) ón Aigéan Ciúin.

Ainm an Stáit

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Creidtear go dtagann ainm an stáit ó Las sergas de Espladián (Eachtraí Spladian), úrscéal ón 16ú haois le Garci Rodríguez de Montalvo, a raibh oileán ann darbh ainm "California" a bhí ar nós Parthais. D'fhéadfadh sé go gciallaíonn an focal "chomh te le hoigheann" (cali > te, fornia > oigheann).

Ar an 24 Eanáir 1848 fuarthas an chéad píosa óir i gCalifornia. Chuir sé sin tús le Fuadar Óir Chalifornia.

Tíreolaíocht

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá éagsúlacht mhór ag baint le tíreolaíocht Chalifornia ón gcósta thiar go dtí sliabhraon an Sierra Nevada thoir, agus ó dheas arís chun Gleann an Bháis sa deisceart - ceann de na háiteanna is teo ar domhain. Tá an Gleann Láir idir an t-aigéan agus na sléibhte agus is é seo an príomhshuíomh talmhaíochta sa stát.

Contaetha in California

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cathracha agus bailte is mó daonra

[cuir in eagar | athraigh foinse]
An Droichead Golden Gate in aice San Francisco
  1. Tá 'California' i bhfad níos coitianta (ar tearma.ie srl) ach féach ar .... "site:.nos.ie "Chalafóirn" - Cuardach Google". www.google.ie. Dáta rochtana: 2022-03-02.
  2. Leathnach 181, Foclóir Gaeilge-Béarla, Niall Ó Dónaill, an Gúm.

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]


Stáit Aontaithe Mheiriceá Bratach
Stáit: Alabama | Alasca | Arizona | Arkansas | California | Carolina Theas | Carolina Thuaidh | Colorado | Connecticut | Dakota Theas | Dakota Thuaidh | Delaware | Florida | Georgia | Haváí | Idaho | Illinois | Indiana | Iowa | Kansas | Kentucky | Louisiana | Maine | Maryland | Massachusetts | Michigan | Minnesota | Mississippi | Missouri | Montana | Nebraska | Nevada | New Hampshire | Nua-Gheirsí | Nua-Mheicsiceo | Nua-Eabhrac | Ohio | Oklahoma | Oregon | Pennsylvania | Oileán Rhode | Tennessee | Texas | Utah | Vermont | Virginia | Virginia Thiar | Washington | Wisconsin | Wyoming