An difríocht idir athruithe ar: "Cathal Ó hEochaidh"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
mioncheartúcháin
Nmacu (plé | dréachtaí)
+Eolas faoi Triail na n-Arm +Caimiléireacht
Líne 54: Líne 54:
</table>
</table>


Ba é '''Cathal Séamas Ó hEochaidh''' ([[16 Meán Fómhair]], [[1925]] - [[13 Meitheamh]] [[2006]]), '''Charles James Haughey''' as [[Béarla]], nó '''Charlie Haughey''' de ghnáth; a rugadh i g[[Caisleán an Bharraigh]], [[Contae Mhaigh Eo]], an 6ú [[Taoiseach]] (ceann Rialtais [[Poblacht na hÉireann|Phoblacht na hÉireann]]) agus an ceathrú ceannaire ar [[Fianna Fáil|Fhianna Fáil]].
Ba é '''Cathal Séamas Ó hEochaidh''' ([[16 Meán Fómhair]], [[1925]] - [[13 Meitheamh]] [[2006]]), '''Charles James Haughey''' as [[Béarla]], nó '''Charlie Haughey''' de ghnáth; a rugadh i g[[Caisleán an Bharraigh]], [[Contae Mhaigh Eo]], an 6ú [[Taoiseach]] (ceann Rialtais [[Poblacht na hÉireann|Phoblacht na hÉireann]]) agus an cheathrú cheannaire ar [[Fianna Fáil|Fhianna Fáil]].


== Saol ==
== Luathshaol ==
Bhog a chlann go dtí [[Baile Átha Cliath]], agus d'fhreastal sé ar Scoil Naomh Iosaef (na [[Bráithre Críostaí]]) in éineacht lena choimhlinteoir i bhFianna Fáil, [[George Colley]]. Bhain sé céim amach sa chuntasaíocht ó [[Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath|Choláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath]]. Cháiligh sé mar [[abhcóide]] ina dhiaidh sin.
Bhog a chlann go dtí [[Baile Átha Cliath]], agus bhain sé céim amach ina chuntasóir ó [[Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath]]. Bhain sé céim dhlí amach níos déanaí chomh maith. Toghadh é isteach sa [[Dáil Éireann|Dháil]] den chéad uair sa bhliain [[1957]], agus toghadh ina [[An Taoiseach|Thaoiseach]] é sa bhliain [[1979]]. Chaith sé trí théarma ina Thaoiseach - (1979-[[1981]]; [[1982]] ([[Feabhra]]-[[Samhain]]); [[1987]]-[[1989]]; [[1989]]-[[1992]]). Phós sé Maureen Lemass, iníon [[Seán F. Lemass|Sheáin Lemass]], a bhí ina Thaoiseach ag an am.

== Luathshaol Polaitíochta ==
Phós sé Maureen Lemass i [[1951]]. B'iníon í seo le [[Seán F. Lemass]], a bhí ina Thaoiseach ag an am. Toghadh go [[Dáil Éireann|Dháil]] é don chéad uair sa bhliain [[1957]].

== Triail na n-Arm ==
Ag deireadh na seascaidí, bhris foréigean amach i d[[Tuaisceart na hÉireann]]. Bhí Ó hEochaidh ina [[Aire Dlí]] i gcaibinéad [[Jack Lynch]]] ag an am. Ní fhacathas Ó hEochaidh mar taobhaitheoir leis an bhfeachtas foréigin ó thuaidh agus mar sin, bhí ionadh ann nuair a sacáladh Ó hEochaidh agus [[Niall Blaney]] ón gcaibinéad mar gheall ar líomhaintí gur úsáideadh airgead Stáit le airm a iompórtáil don [[IRA]]. Tógadh an bheirt chun triail in éineacht leis an gCaptaein [[James Kelly]], agus fear gnó ón m[[An Bheilg|Beilg]] darbh ainm [[Albert Luykx]]. Éigiontaíodh an ceathrar agus ceapadh go raibh saol polaitíochta Uí Eochaidh thart. Chaith sé roinnt blianta ar na cúlbhinsí ag iarraidh tacaíocht a ghineadh dó féin ón mbonn aníos.

== Tréimhsí mar Thaoiseach ==
D'éirí Jack Lynch as mar Thaoiseach agus mar cheannaire Fhianna Fáil sa bhliain 1979. Toghadh Ó hEochaidh i gcomharbacht air nuair a bhuaigh sé comórtas don cheannaireacht i gcoinne [[George Colley]] a bhí ina [[Tánaiste|Thánaiste]] ag an am. Chaith sé ceithre théarma mar Thaoiseach - (1979-[[1981]]; [[1982]] ([[Feabhra]]-[[Samhain]]); [[1987]]-[[1989]]; [[1989]]-[[1992]]).

== Conspóid ==
D'éirigh sé as an bpolaitíocht i [[1992]] mar gheall ar ábhair chonspóideacha a tháinig chun solais. Bhí an chonspóid mar chuid lárnach dá shaol, go háirithe tar éis dó éirí as. D'ardaíodh roinnt ceisteanna thar na blianta maidir le foinse maoinithe a shaol rachmasach. Tháinig sé chun solais i m[[Bínse Fiosruithe McCracken]] agus i m[[Binse Fiosruithe Uí Mhuircheartaigh]] go raibh ard-chaimiléireacht ar bun ag Ó Eochaidh trí íocaíochtaí neamh-fhógartha a bhfuair sé ó lucht ghnó na tíre a phróiseáil i gcuntais thar sáile chomh maith le mí-úsáid a bhain sé as cuntas costaisí an Taoisigh.

== Bás ==
D'éag sé ar an [[13 Meitheamh]] [[2006]] agus cuireadh é i [[Reilig Naomh Fionntán]] i g[[Cill Fhionntáin]] i dtuaisceart chathair Átha Cliath. Bhí ceathrar clainne aige; Emer Mulhern, [[Seán Ó hEochaidh|Seán]] ([[Teachta Dála]] anois), Conor agus Ciarán.


D'éirigh sé as an bpolaitíocht i [[1992]]. Bhí ceathrar clainne aige; Emer Mulhern, [[Seán Ó hEochaidh|Seán]] ([[Teachta Dála]] anois), Conor agus Ciarán. D'éag sé ar an [[13 Meitheamh]] [[2006]] agus cuireadh é i [[Reilig Naomh Fionntán]] i g[[Cill Fhionntáin]] i dtuaisceart chathair Átha Cliath.


{{stumpa}}
{{stumpa}}

Leagan ó 17:04, 4 Márta 2007

Cathal Ó hEochaidh
Íomhá:Haughey.jpg
Ord: Taoiseach
Téarma 1: 11 Nollaig 1979 - 30 Meitheamh 1981
Réamhtheachtaí: Seán Ó Loingsigh
Téarma 2: 9 Márta 1982 - 14 Nollaig 1982
Réamhtheachtaí: Gearóid Mac Gearailt
Téarma 3: 10 Márta 1987 - 11 Feabhra 1992
Réamhtheachtaí: Gearóid Mac Gearailt
Comharba: Ailbhe Mac Raghnaill
Dáta Breithe: 16 Meán Fómhair 1925
Áit Breithe: Caisleán an Bharraigh, Maigh Eo, Éire
Gairm: Cuntasóir
Páirtí Polaitaíochta: Fianna Fáil

Ba é Cathal Séamas Ó hEochaidh (16 Meán Fómhair, 1925 - 13 Meitheamh 2006), Charles James Haughey as Béarla, nó Charlie Haughey de ghnáth; a rugadh i gCaisleán an Bharraigh, Contae Mhaigh Eo, an 6ú Taoiseach (ceann Rialtais Phoblacht na hÉireann) agus an cheathrú cheannaire ar Fhianna Fáil.

Luathshaol

Bhog a chlann go dtí Baile Átha Cliath, agus d'fhreastal sé ar Scoil Naomh Iosaef (na Bráithre Críostaí) in éineacht lena choimhlinteoir i bhFianna Fáil, George Colley. Bhain sé céim amach sa chuntasaíocht ó Choláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath. Cháiligh sé mar abhcóide ina dhiaidh sin.

Luathshaol Polaitíochta

Phós sé Maureen Lemass i 1951. B'iníon í seo le Seán F. Lemass, a bhí ina Thaoiseach ag an am. Toghadh go Dháil é don chéad uair sa bhliain 1957.

Triail na n-Arm

Ag deireadh na seascaidí, bhris foréigean amach i dTuaisceart na hÉireann. Bhí Ó hEochaidh ina Aire Dlí i gcaibinéad Jack Lynch] ag an am. Ní fhacathas Ó hEochaidh mar taobhaitheoir leis an bhfeachtas foréigin ó thuaidh agus mar sin, bhí ionadh ann nuair a sacáladh Ó hEochaidh agus Niall Blaney ón gcaibinéad mar gheall ar líomhaintí gur úsáideadh airgead Stáit le airm a iompórtáil don IRA. Tógadh an bheirt chun triail in éineacht leis an gCaptaein James Kelly, agus fear gnó ón mBeilg darbh ainm Albert Luykx. Éigiontaíodh an ceathrar agus ceapadh go raibh saol polaitíochta Uí Eochaidh thart. Chaith sé roinnt blianta ar na cúlbhinsí ag iarraidh tacaíocht a ghineadh dó féin ón mbonn aníos.

Tréimhsí mar Thaoiseach

D'éirí Jack Lynch as mar Thaoiseach agus mar cheannaire Fhianna Fáil sa bhliain 1979. Toghadh Ó hEochaidh i gcomharbacht air nuair a bhuaigh sé comórtas don cheannaireacht i gcoinne George Colley a bhí ina Thánaiste ag an am. Chaith sé ceithre théarma mar Thaoiseach - (1979-1981; 1982 (Feabhra-Samhain); 1987-1989; 1989-1992).

Conspóid

D'éirigh sé as an bpolaitíocht i 1992 mar gheall ar ábhair chonspóideacha a tháinig chun solais. Bhí an chonspóid mar chuid lárnach dá shaol, go háirithe tar éis dó éirí as. D'ardaíodh roinnt ceisteanna thar na blianta maidir le foinse maoinithe a shaol rachmasach. Tháinig sé chun solais i mBínse Fiosruithe McCracken agus i mBinse Fiosruithe Uí Mhuircheartaigh go raibh ard-chaimiléireacht ar bun ag Ó Eochaidh trí íocaíochtaí neamh-fhógartha a bhfuair sé ó lucht ghnó na tíre a phróiseáil i gcuntais thar sáile chomh maith le mí-úsáid a bhain sé as cuntas costaisí an Taoisigh.

Bás

D'éag sé ar an 13 Meitheamh 2006 agus cuireadh é i Reilig Naomh Fionntán i gCill Fhionntáin i dtuaisceart chathair Átha Cliath. Bhí ceathrar clainne aige; Emer Mulhern, Seán (Teachta Dála anois), Conor agus Ciarán.