Robert Boyle
| Robert Boyle | |
|---|---|
 | |
| Saol | |
| Eolas breithe | Caisleán Leasa Móire agus Lios Mór, 25 Eanáir 1627, 25 Eanáir 1626 |
| Áit chónaithe | Contae Phort Láirge Sasana |
| Bás | Londain, 31 Nollaig 1691 |
| Áit adhlactha | St Martin-in-the-Fields, Westminster (en)  |
| Muintir | |
| Athair | Richard Boyle, 1ú Iarla Chorcaí |
| Máthair | Catherine Fenton |
| Céile/Céilí | luach ar iarraidh |
| Siblíní | |
| Oideachas | |
| Alma mater | Coláiste Eton (1635 - |
| Teangacha | an Béarla an Fhraincis An Laidin an Ghaeilge |
| Gairm | |
| Gairm | fisiceoir, ceimiceoir agus fealsamh |
| Fostóirí | Londain Comhlacht na hIndiacha Thoir |
| Saothar iomráiteach | Dlí Boyle |
| Duaiseanna | Comhalta den Chumann Ríoga (Samhain 28, 1660) |
| Daoine le tionchar air/uirthi | Galileo Galilei, René Descartes, Francis Bacon, Cornelis Drebbel (en) , Otto von Guericke agus Ibn Tufayl (en) |
| Ballraíocht | An Cumann Ríoga Invisible College (en) |
| Gluaiseacht | stocshealbhóir |
| Cleamhnú | |
| Reiligiúin | Anglacánachas |
Eolaí Angla-Éireannach ab ea Robert Boyle (25 Eanáir 1627 - 30 Nollaig 1691), a thuill an teideal Athair na Ceimice de bharr a chuid oibre.
'Athair na ceimice'[cuir in eagar | athraigh foinse]
Cháin Boyle teoiricí an ama ar dhamhna, agus thairg teoiric adamhach[1].
Rinne Boyle turgnaimh chuimsitheacha le caidéil aeir chun airíonna folúis a scrúdú: thaispeáin sé nach bhforleathann fuaim i bhfolús, go dtiteann cleite níos tapa ann ná san aer, go múchtar coinneal ann, agus go bhfaigheann ainmhithe bás ann. D'fhorbair sé "dlí Boyle” na ngás (pV = tairiseach), is é sin go bhfuil brú (P) is toirt (V) an gháis comhréireach go hinbhéartach lena chéile ag teocht thairiseach.
D'fhoilsigh Boyle an leabhar Sceptical Chymist (Ceimicí Amhrasach, 1661) agus bhunaigh sé an Cumann Ríoga an bhliain chéanna.
Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]
Rugadh agus tógadh Boyle i gCaisleán Lios Móir i gContae Phort Láirge, agus fealsúnaí nádúrtha a bhí ann.
Cor cinniúnach i stair na tíre agus i stair na Gaeilge ab ea foilsiú Shean-Tiomna Bedell sa bhliain 1682. Ba le hairgead Boyle a foilsíodh an chéad leagan Gaeilge den tSean-Tiomna i 1685. [2] Bhí Boyle ina stiúrthóir ar Chomhlacht na hlndia Thoir.
Nasc seachtrach[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Robert Boyle, Athair na Ceimice Curtha i gcartlann 2007-03-12 ar an Wayback Machine Alt faoi Rhobert Boyle ar Éire Intliúil
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ dar le Matt Hussey, Fréamh an Eolais, l86
- ↑ Coinnímis in Éirinn é’ – feachtas ar bun chun an chéad aistriúchán Gaeilge ar an Sean-Tiomna a cheannach https://tuairisc.ie/coinnimis-in-eirinn-e-feachtas-ar-bun-chun-an-chead-aistriuchan-gaeilge-ar-an-sean-tiomna-a-cheannach/