Robert Boyle

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaThe Honourable (en) Aistrigh
Robert Boyle

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith25 Eanáir 1627
Caisleán Leasa Móire Cuir in eagar ar Wikidata
Bás31 Nollaig 1691
64 bliana d'aois
Londain, England Cuir in eagar ar Wikidata
Áit adhlacthaSt Martin-in-the-Fields, Westminster (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnAnglacánachas
Scoil a d'fhreastail sé/síColáiste Eton (1635–) Cuir in eagar ar Wikidata
Áit chónaitheContae Phort Láirge
Sasana
Gníomhaíocht
Réimse oibreFisiceoir, ceimiceoir agus fealsúnacht
Gairmfisiceoir, ceimiceoir, fealsamh Cuir in eagar ar Wikidata
Tréimhse amaGlúin an 17ú aois
FostóirLondain
Comhlacht na hIndiacha Thoir
Ollscoil Oxford Cuir in eagar ar Wikidata
Ball de
GluaiseachtStocshealbhóir
Mac/iníon léinnRobert Hooke
Faoi thionchar
TeangachaBéarla, an Fhraincis, an Laidin agus an Ghaeilge
Saothar
Saothar suntasach
Teaghlach
Céileluach ar iarraidh Cuir in eagar ar Wikidata
AthairRichard Boyle, 1ú Iarla Chorcaí  agus Catherine Fenton
SiblínFrancis Boyle, 1ú Bhíocunta na Sionainne, Roger Boyle, Céad Iarla Orbhraí, Katherine Jones, Bíocuntaois Raghnallach, Richard Boyle, Céad Iarla Burlington agus Mary Rich, Cuntaois Warwick
Gradam a fuarthas

IMSLP: Category:Boyle,_Robert Find a Grave: 10261 Cuir in eagar ar Wikidata

Eolaí Angla-Éireannach ab ea Robert Boyle (25 Eanáir 1627 - 30 Nollaig 1691), a thuill an teideal Athair na Ceimice de bharr a chuid oibre.[1]

University College, Ollscoil Oxford

'Athair na ceimice'[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cháin Boyle teoiricí an ama ar dhamhna, agus thairg teoiric adamhach[2].

dlí Boyle

Rinne Boyle turgnaimh chuimsitheacha le caidéil aeir chun airíonna folúis a scrúdú: thaispeáin sé nach bhforleathann fuaim i bhfolús, go dtiteann cleite níos tapa ann ná san aer, go múchtar coinneal ann, agus go bhfaigheann ainmhithe bás ann. D'fhorbair sé "dlí Boyle” na ngás (pV = tairiseach), is é sin go bhfuil brú (P) is toirt (V) an gháis comhréireach go hinbhéartach lena chéile ag teocht thairiseach.

Boyle ag Jonathan Richardson

D'fhoilsigh Boyle an leabhar Sceptical Chymist (Ceimicí Amhrasach, 1661) agus bhunaigh sé an Cumann Ríoga an bhliain chéanna.

Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rugadh agus tógadh Boyle i gCaisleán Lios Móir i gContae Phort Láirge, agus fealsúnaí nádúrtha a bhí ann.

Cor cinniúnach i stair na tíre agus i stair na Gaeilge ab ea foilsiú Shean-Tiomna Bedell sa bhliain 1682. Ba le hairgead Boyle a foilsíodh an chéad leagan Gaeilge den tSean-Tiomna i 1685.[3] Bhí Boyle ina stiúrthóir ar Chomhlacht na hlndia Thoir.

Nasc seachtrach[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Diarmuid Breathnach agus Máire Ní Mhurchú. “BOYLE, Robert (1627–1691) | ainm.ie” (ga). An Bunachar Náisiúnta Beathaisnéisí Gaeilge (Ainm.ie). Dáta rochtana: 2024-02-19.
  2. dar le Matt Hussey, Fréamh an Eolais, l86
  3. Coinnímis in Éirinn é’ – feachtas ar bun chun an chéad aistriúchán Gaeilge ar an Sean-Tiomna a cheannach https://tuairisc.ie/coinnimis-in-eirinn-e-feachtas-ar-bun-chun-an-chead-aistriuchan-gaeilge-ar-an-sean-tiomna-a-cheannach/