Giorrúcháin agus acrainmneacha
Tá dhá chineál giorrúcháin ann, inisealachais agus acrainmneacha. San inisealachas, tugtar na céad litreacha de mhíreanna i dtéarmaí ilfhoclacha agus fuaimnítear iad litir ar litir, .i. AE, BSL, CIÉ, RTÉ, RnaG srl. I gcás acrainmneacha tugtar na chéad litreacha se mhíreanna i dtéarmaí ilfhoclacha, ach fuaimnítear iad mar fhocal iontu féin siolla ar shiolla, .i. SEIF, CATT,SAM srl. Ní áirítear aonais SI ar nós m (méadar), km (ciliméadar), mg (milleagram) mar ghiorrúcháin ach mar shiombailí, mar ní athraíonn siad ó theanga go teamga, ní bhíonn aon iolra acu, agus ní scríobhtar lánstadanna leo taobh amuigh den ghnáthphoncaíocht.[1] Tá roinnt de na giorrúcháin agus na hacrainmneacha seo coitianta sa Ghaeilge. Do na giorrúcháin do ghutháin phóca agus líonraí sóisialta, féach Teanga SMS.
- AAT - Aonad Amharcthaispeána
- ADN - Aigéad dí-ocsairibeanúicléasach
- ADO - Ard-Dioplóma san Oideachas
- AE - An tAontas Eorpach
- AIGCF - Aontas Idirnáisiúnta na Glan-Cheimice agus na Ceimice Feidhmí
- APÉ - Arm Phoblacht na hÉireann
- APF - Aonad Práinnfhreagartha
- APSS - Aontas na bPoblachtaí Sóivéadacha Sóisialacha
- ARN-Aigéad ribeanúicléasach
- ASB -An tAonad Speisialta Bleachtaireachta
- ATÓÉ- Airmheán Traenála Óglaigh na hÉireann
- B.- Baile (Giorrúcháin na Gaeilge ar chomharthaíocht Stáit)
- BÁC - Baile Átha Cliath
- bain. - baininscneach
- BFS - An Bord um Fhaisnéis do Shaoránaigh
- BIM - Bord Iascaigh Mhara
- Blá Cliath - Baile Átha Cliath
- BOL - Bord Oideachais agus Leabharlainne
- BOO - Bord Oideachais agus Oiliúna
- Br. - Bóthar (Giorrúcháin na Gaeilge ar chomharthaíocht Stáit)
- BRIS - An Bhrasaíl, An Rúis, India, An tSín
- BTB - Béarla mar theanga bhreise
- CAD- An Coimisiún um Athchóiriú an Dlí
- Cais. - Caisleán (Giorrúcháin Ghaeilge ar chomharthaíocht Stáit)
- CAI - Ceantar Abhantraí an Iarthair
- CAO - Ceantar Abhantraí an Oirdheiscirt
- CATT - an Chomhairle Aireachta Thuaidh/Theas
- CCanna- Ceisteanna coitianta
- CCÉ - Coimisiún Craolacháin na hÉireann
- CCSM- Comhairle Curaclaim, Scrúdúcháin agus Measúnaithe
- CCD - Ciste na gCuntas Díomhaoin
- CD - Cruadhiosca
- CIA - Córas Idirnáisiúnta na nAonad.(ón Fhraincis: Le Système International d'Unités)
- CIAS - Ceantar Idirnáisiúnta Abhantraí na Sionainne▼
- CIÉ - Córas Iompair Éireann
- CIR - An Coiste Iniúchóireachta agus Riosca
- CLG-Chumann Lúthchleas Gael
- CnaG-Conradh na Gaeilge
- CNC- An Chreatlach Náisiúnta Cáilíochtaí
- CNCM - An Chomhairle Náisiúnta Curaclaim agus Measúnachta
- CNG -Cáilíocht Náisiúnta Gairmoideachais
- COO - An Chigireacht Oideachais agus Oiliúna
- CPV - Clóiríd pholaivinile
- CR - Comh-Ré
- CRÉ - Cumann Rugbaí na hÉireann
- CRR - Cuimhne Randamrochtana.
- csb - codanna sa bhilliún
- CSL - Córais Séarachais ar an Láthair
- csm - codanna sa mhilliún
- CSS - Coimisiún na Scrúduithe Stáit
- DBSM- Dlúthbhrathadóir Solanóidigh Muón
- DLADTI-Daoine Leispiacha, Aeracha, Déghnéasacha, Trasinscneacha agus Idirghnéasacha
- DD - Dochtúir Diadhachta
- DD - Dlúthdhiosca
- DP - Próiseáil sonraí
- dp - Difríocht poitéinsil
- DPC - Défheinil pholaclóirínithe
- Dr. - Droichead (Giorrúcháin na Gaeilge ar chomharthaíocht Stáit)
- DSA -Dé-óid sholas-astaíoch
- e– - Leictreon
- ÉBO -Éileamh bithcheimiceach ar ocsaigin
- ÉCO -Éileamh ceimiceach ar ocsaigin
- EINFA– -An Eagraíocht Idirnáisiúnta um Nuafhocail a Aontú
- ENR– - Eagraíocht Neamhrialtasach
- EOECNA Eagraíocht Oideachais, Eolaíochta agus Chultúir na Náisiún Aontaithe nó UNESCO sa Bhéarla
- ESB - Einceifi leapaite Spúinseach Bhólachta (“galar na mbo buile” sa ghnáthchaint
- ETIM - Eolaíocht, Teicneolaíocht, Innealtóireacht agus Matamaitic
- ETS - Eolaíocht, teicneolaíocht, agus an tsochaí
- FÁS - Forás Áiseanna Sothair
- f/ch - faoi chomaoin
- FF - Fianna Fáil
- FG - Fine Gael
- fir. - firinscneach
- FL - Feithicil leictreach
- FNÉSP- Foireann Náisiúnta Éigeandála Sláinte Poiblí
- FnG. - Foras na Gaeilge
- f.sh. - faoi seach
- FSS - Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte
- FTÉOE -Fóram Thuaisceart Éireann um Oideachas Eolaíochta
- GAS - Gluaisne armónach shimplí
- GBRÁ An Ghníomhaireacht Bainistíochta Rialtais Áitiúil
- GCC - An Ghníomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil
- GFSF -Gníomhaireacht Forbartha Scileanna Foghlama
- GFT -Gníomhaireacht Forbartha Tionscail
- GMA - Gréasán Matamaitice Ardchéime
- gml - gabh mo leithscéal
- GBRÁ - An Ghníomhaireacht Bainistíochta Rialtais Áitiúil
- GNBS - Gníomhaireacht Náisiúnta um Bainistíocht Sócmhainní
- grma - go raibh maith agat
- .i. - eadhon (nó eadhón; téarma liteartha ar bhrí leis "is é sin")
- IDAACS - Iarratais Duine ar a C(h)uid Sonraí
- IDE - Infheistíocht dhíreach eachtrach
- IIE - Infheistíocht indíreach eachtrach
- IFD -Innéacs Forbartha Daonna
- INTS -Institiúid Náisiúnta um Thaighe ar Shláinte
- IIE -Infheistíocht Indíreach Eachtrach
- LADT-Leispiach, Aerach, Déghnéasach agus Trasinscneach
- LGG -Leann Gealbhuí Gaelach
- LGI -Leann Gealbhuí Indiach
- LO - Páirtí an Lucht Oibre (Éire)
- LOI - An LárOifig Iontrála
- lch/lgh - leathanach/leathanaigh
- m - Méadar
- Main. - Mainistir (Giorrúcháin na Gaeilge ar chomharthaíocht Stáit)
- m.sh. - mar shampla
- OCS - Oifigeach Cosanta Sonraí
- OLB - Oll-luach Breisithe
- OTI - Olltáirgeacht Intíre
- OTM - Ollscoil Teicneolaíochta na Mumhan
- OTN - Olltáirgeacht náisiúnta
- p - Prótón
- PAC - Prótacal Aistrithe Comhad
- PACB - Prótacal Aistrithe Comhad Beagbhríoch
- POT - Príomh-Oifigeach Teicneolaíochta
- PRT/PI - Prótacal Rialaithe Tarchurtha/Prótacal Idirlín
- RAP- An Roinn Airgeadais agus Pearsanra
- RCAC - An Roinn Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide
- RCh - Roimh Chríost nó BC
- RCR - Roimh Chomh-Ré nó BC
- RGCS -Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí
- RFF - Roinn Fostaíochta agus Foghlama
- RFTI- An Roinn Fiontar, Trádála agus Infheistíochta
- ROS -An Roinn Oideachais agus Scileanna
- RSLSSP-An Roinn Sláinte, Leasa Shóisialaigh & Seirbhísí Poiblí
- RTFT-An Roinn Talmhaíochta agus Forbartha Tuaithe
- SAM - Stáit Aontaithe Mheiriceá
- SCS -Sláinte agus Cúram Sóisialta
- SEIF -Siondróm Easpa Imdhíonachta Faighte
- SF - Sinn Féin
- SFA-Sciathán Fiannóglaigh an Airm
- SOLAS Seirbhís Oideachais Leanúnaigh agus Scileanna (SOLAS)
- SPG-Scéim Pobal Gaeilge
- SPG -Soláthar Poiblí Glas
- srl - agus araile, ar bhrí leis ná, agus mar sin ar aghaidh/mar sin de
- TBC -teocht agus brú caighdeánach
- TCI -teilifís ciorcaid iata
- TCP -Trealamh cosanta pearsanta, a bhaineann go minic le bearta
sábháilteachta COVID‑19.
- TÉ -Tuaisceart Éireann
- TFC -Teicneolaíocht Faisnéise agus Cumarsáide
- TGM -Teastas Ginearálta an Mheánoideachais
- TGO - Teastas Ginearálta san Oideachas
- TD - Teachta Dála
- TFC - Teicneolaíocht faisnéise agus cumarsáide
- ÚCIM - An tÚdarás um Chosaint Iascaigh Mhara
- ÚFCS - An tÚdarás um Fhaisnéis agus Cáilíocht Sláinte
- UFIÉ - Údarás Fuinnimh Inmharthana na hÉireann
- ÚOS - An tÚdarás Oideachais & Scileanna
- ÚUÉ - Údarás Uchtála na hÉireann
- Νν - Neoidríonó
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Labhraíonn Ian Malcolm le Scott de Buitléir faoi ghiorrúcháin na Gaeilge agus bealaigh éagsúla ina bhfuil an teanga ag athrú de bharr na teicneolaíochta.
- Gaelspell:Liosta de chinn choitianta eile anseo
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Ar dtéarmaí féin le Fidelma Ní Ghallchobhair. lth 224. ISBN 979-1-907494-40-6,Cois Life. https://coislife.ie/product/ar-dtearmai-fein/ Curtha i gcartlann 2021-01-21 ar an Wayback Machine