Saoirse?

Saoirse?

Buneolas
Stiúrthóir	George Morrison
Príomhcharachtair	Liam Budhlaeir Aindreas Ó Gallchobhair Pádraig Ó Raghallaigh
Script	Seán Mac Réamoinn

Scannán faisnéise é Saoirse? a thugann cur síos ar imeachtaí staire na hÉireann sna blianta 1919-1922, idir fhorbairt an náisiúnachais in Éirinn agus mórthubaiste an Chogaidh Chathartha. Tá sé suntasach mar sin go bhfuil comhartha ceiste leis an teideal.

Rinne George Morrison an stiúrthóireacht, agus chum Seán Ó Riada an ceol don scannán. B'iad Pádraig Ó Raghallaigh agus Liam Budhlaeir na tráchtairí. B'é Seán Mac Réamoinn a scríobh téacs na tráchtaireachta. B'é Gael-Linn a léirigh an scannán.

Léiriú

Eisíodh an scannán sa bhliain 1961. Bhí glacadh an-mhaith leis ag an am agus chuaigh ceol Sheáin Uí Riada i bhfeidhm go mór ar dhaoine.

Chuaigh Morrison ar lorg ábhar pictiúirí de na daoine a bhí sáite sna himeachtaí seo ina lán cartlanna. D'éirigh leis, mar shampla, an beagán de na pictiúirí beo a bhí tógtha de Thomás Mac Curtáin riamh a shuí sa scannán.

• Is éard atá le feiceáil ag tús an scannáin ná teacht le chéile an Chéad Dáil ar an 21 Eanáir 1919.
• Baineann sé geit as daoine go fóill mórcharachtair na linne a fheiceáil agus iad ina mbeatha: an Coileánach ag bailiú síntiús don Iasacht Náisiúnta i 1919 agus scuaine de phearsana móra ag teacht chuige, leithéidí Griffith agus Deasún Mac Gearailt.
• Déanann an scannán cur síos ar na heachtraí uafáis sna blianta le linn Chogadh na nDuchrónach, go háirithe an léirscrios a rinneadh ar bhailte mar Mhainistir Fhear Maí, Bhaile Brigín, an Gránard agus Chorcaigh.
• Tá na sluaite móra a bhí ag tacú leis an ngluaiseacht le feiceáil, mar shampla, le linn shochraidí Thomáis Mhic Curtáin agus Thraolaigh Mhic Shuibhne.
• Leagtar an-bhéim ar an gciapadh a d’fhulaing an gnáthdhuine de bharr toirmisc agus ruathar díoltais. Tá an ruathar inar scaoileadh Seán Ó Treasaigh le feiceáil ann; círéibeacha ó thuaidh agus radharcanna den phróiseas síochána.
• Léiríonn míreanna den scannán an chuairt a thug de Valera ar an gClár, ar Luimneach agus ar Ghaillimh.

Dáilreadh

Seán Ó Riada, cumadóir

Rinne Gael Linn athmháistriú ar an scannán féin i gcomhair an DVD sa bhliain 2007. Cuireadh fotheidil Bhéarla leis. Tá an fuaimrian le Seán Ó Riada le fáil ann, in aon bhosca leis an scannán.

Féach freisin

• Mise Éire, George Morrison, Seán Ó Riada, Gael Linn.