Páras

Páras
	Paris (fr)
Bratach	Armas
	;
Mana	«Fluctuat nec mergitur»
Leasainm	Ville-Lumière, The City of Light agus La Ciudad de la Luz
Ainmnithe in ómós	Parisii (en)
Suíomh
	48° 51′ 24″ N, 2° 21′ 08″ E / 48.8567°N,2.3522°E
Stát ceannasach	an Fhrainc
Public institution of intermunicipal cooperation with own taxation (en)	Réigiún Cathrach Pháras
Príomhchathair de	an Fhrainc ; Réigiún Cathrach Pháras
Daonra
Iomlán	2,145,906 (2020)
• Dlús	20,359.64 hab./km²
Teanga oifigiúil	an Fhraincis
Tíreolaíocht
Suite san aonán críochach staitistiúil	aire d'attraction de Paris (fr) ; Unité urbaine de Paris
Cuid de	Île-de-France
Deoise	Ard-Deoise Caitliceach Pháras
Achar dromchla	105.4 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	An tSéin, Bassin de la Villette (en) , Canal Saint-Martin (en) agus Canal de l'Ourcq (en)
Airde	48 m-28 m-27 m-127 m
Pointe is airde	highest point of Paris (en) (130.53 m)
Ar theorainn le	Montrouge ; Saint-Mandé ; Ivry-sur-Seine ; Neuilly-sur-Seine ; Gentilly ; Aubervilliers (1860–); Saint-Ouen-sur-Seine (1860–); Boulogne-Billancourt (1860–); Le Pré-Saint-Gervais (1860–); Pantin (1860–); Issy-les-Moulineaux (1860–); Clichy (1860–); Montreuil (1860–); Charenton-le-Pont (1860–); Vanves (1860–); Bagnolet (1860–); Levallois-Perret (1867–); Les Lilas (1867–); Malakoff (1883–); Le Kremlin-Bicêtre (1896–); Saint-Cloud (1925–); Suresnes (1925–); Saint-Maurice (1929–); Puteaux (1929–); Vincennes (1929–); Joinville-le-Pont (1929–); Fontenay-sous-Bois (1929–); Nogent-sur-Marne (1929–); Hauts-de-Seine (1968–); Seine-Saint-Denis (1968–); Val-de-Marne (1968–); Saint-Denis (2025–)
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Lutetia agus Seine
Cruthú	3 haois "RCh"
Eachtra thábhachtach	Común Pháras (1871); Réabhlóid na Fraince (1789)
Éarlamh	Geneviève de Paris
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht reachtach	Comhairle Pháras
• Méara Pháras	Anne Hidalgo (2014–)
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist	75116, 75001, 75002, 75003, 75004, 75005, 75006, 75007, 75008, 75009, 75010, 75011, 75012, 75013, 75014, 75015, 75016, 75017, 75018, 75019, 75020 agus 75000
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+01:00 ; UTC+02:00
Glaochód	1
Cód ISO 3166-2	FR-75C
Cód NUTS	FR101
Cód INSEE	75
INSEE municipality code (en)	75056
Eile
Suíomh gréasáin	paris.fr

Is é Páras (Fraincis: Paris) príomhchathair na Fraince agus í ar an gcathair is mó sa Fhrainc. Tá sé suite cois Séine i dtuaisceart na Fraince i lár an réigiúin darb ainm “Île de France” (tugtar “Réigiún Pháras” air chomh maith; Fraincis: Région parisienne). Tá 2.153.600 duine ina gcónaí taobh istigh de theorainn na cathrach (daonáireamh 2005) agus tá 11.769.433 duine ina gcónaí i mórcheantar uirbeach Pháras (aire urbaine). Mar sin, tá Páras ar ceann de na mórcheantair uirbeacha san Eoraip.

Bhí Páras ina áit lonnaithe thábhachtach le dhá mhílaois anuas agus sa lá atá inniu ann tá sé ar cheann de na príomhionaid maidir le cúrsaí gnó agus cultúrtha ar domhan. Tá tionchar aige ó thaobh chúrsaí polaitíochta, oideachais, siamsaíochta, meán, faisin, eolaíochta agus ealaíon de agus cuireann an méid seo lena stádas mar cheann de na príomhchathair dhomhanda ar domhan.

Is é Páras ceann de na cinn scríbe turasóireachta is coitinne sa domhan. Téann breis is 45 milliún turasóir gach bliain go dtí Réigiún Pháras. Tá roinnt sainchomharthaí tíre íocónacha sa chathair mar aon le hinstitiúidí aithnidiúla agus páirceanna coiteanna.

Sanasaíocht

Tagann an t-ainm "Paris" ó ainm a áitritheoirí, treibh Ghallach darb ainm "Parisii". Tugadh "Lutetia" (nó Lutetia Parisiorum, "Lutetia na bParisii" san iomlán) ar an gcathair le linn fhorghabháil na Rómhánach sa chéad aois go dtí an séú haois. Ach le linn réimeas Julian an Fealsamh (360-363) athainmníodh an chathair mar "Paris".

Measann daoine eile go dtagann ainm na treibhe Parisii ón bhfocal Gaillise parisio, a chiallaíonn "an lucht oibre" nó "na ceardaithe". Ó thús na fichiú haoise, tugtar Paname, focal béarlagair as Fraincis, ar Pháras chomh maith.

Tá a lán leasainmneacha ag Páras, ach is é "La Ville-Lumière" an leasainm is coitinne. Aistrítear é seo mar "Cathair an tSolais" de ghnáth. Tagann an leasainm seo ó chlú na cathrach i rith Ré na hEagnaíochta mar lárionad oideachais, agus níos déanaí mar gheall ar shoilsiú sráide a glacadh go luath sa chathair.

Ceantair na Cathrach

Tá Páras roinnte i gceantair éagsúla. I measc na gceann is cáiliúla, tá:

Aeráid

Páras – Aeráid
Mí	Eanáir	Feabhra	Márta	Aibreán	Bealtaine	Meitheamh	Iúil	Lúnasa	Meán Fómhair	Deireadh Fómhair	Samhain	Nollaig	Bliain
Meán-uasteocht an lae (°C)	6.9	8.2	11.8	14.7	19.0	22.7	25.2	25.0	20.8	15.8	10.4	7.8	15.5
Meán-íosteocht na h-oíche(°C)	2.5	2.8	5.1	6.8	10.5	13.3	15.5	15.4	12.5	9.2	5.3	3.6	8.5
Meán-bháisteach (mm)	53.7	43.7	48.5	53.0	65.0	54.6	63.1	43.0	54.7	59.7	51.9	58.7	649.6
Foinse:

Féach freisin

Cathracha na Fraince

Tagairtí