Contae Uíbh Fhailí
 Contae Uíbh Fhailí | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
| Suíomh | |||||
| |||||
| Stát ceannasach | Éire | ||||
| Cúige Éireannach | Cúige Laighean  | ||||
| Príomhchathair | Tulach Mhór | ||||
| Daonra | |||||
| Iomlán | 78,003 (2016) | ||||
| • Dlús | 38.98 hab./km² | ||||
| Tíreolaíocht | |||||
| Achar dromchla | 2,001 km² | ||||
| Ar theorainn le | |||||
| Sonraí stairiúla | |||||
| Cruthú | 1556 | ||||
| Eagraíocht pholaitiúil | |||||
| Comhlacht feidhmiúcháin | office of the Cathaoirleach of Offaly County Council (en)  | ||||
| Comhlacht reachtach | comhlacht reachtach Chomhairle Contae Uíbh Fhailí | ||||
| Aitheantóir tuairisciúil | |||||
| Lonnaithe i gcrios ama | |||||
| Cód ISO 3166-2 | IE-OY | ||||
| Eile | |||||
| Logainm.ie | 100031 | ||||
| Suíomh gréasáin | offaly.ie | ||||
Tá Uíbh Fhailí nó Contae Uíbh Fhailí[1] i lár na hÉireann, i gCúige Laighean. Is í Tulach Mhór príomhbhaile an chontae.
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse] | Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann. |
Tá stair i ngach baile agus contae in Éirinn. Sampla is ea stair Chontae Uíbh Fhailí de sin. Rinneadh seandálaíocht ar an áit agus is cosúil go raibh daoine ina gcónaí ann ón gClochaois. Níl mórán seantuamaí ann ach deirtear go bhfuil tuama faoi Chnoc Chruacháin.
Ina theannta sin, feictear fós sa lá atá inniu ann a lán caisleán ansin, is cosúil gur úsáid na Normannaigh an áit. Rinneadh plandáil ar an áit tar éis Éirí Amach Thomáis an tSíoda Mhic Gearailt, i rith an 16ú haois. Glaodh "Contae an Rí" ar an gcontae dá bharr.
Bailte i gContae Uíbh Fhailí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Baile Átha an Urchair, Baile Mhic Ádaim, Beannchar, Biorra, Béal Átha na gCarr, Baile Átha Buí, Béal Átha Chomair, Breacánach, An Bhrosnach
- Caladh na Sionainne, Cionn Eitigh, Cill Chormaic, An Clochán, Clóirtheach, Cluain Bolg, Cluain Mhic Nóis, Cluain na nGamhan, Cnocán Bhólais, Críonchoill, Cruachán, Cúil an tSúdaire, An Cláirín, Cill Aichidh
- An Daingean, Droichead na Sionainne, Dún Cairin, Darú
- Éadan Doire
- An Féar Bán
- Géisill
- Inis na mBreatnach
- Muine Gall
- An Phailís
- Rath Chiaragáin, Raithean, Ród, An Ráth
- Suí an Róin
- Tulach Mhór
Bailte fearainn
[cuir in eagar | athraigh foinse]Barúntachtaí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Baile Átha Buí, Baile an Bhriotaigh, Baile Mhic Comhainn, Baile an Chúlaígh, Baile an Bhairínigh
- Cluain Leisc, Cill Chuairsí
- An Daingean Íochtarach, An Daingean Uachtarach
- An Eaglais
- Garraí an Chaisleáin, Géisill
Tíreolaíocht
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Ard Éireann, Abhainn Airgid
- An Barr Cam, An Bhrosnach Bheag, An Bhrosnach
- An Chamchuairt
- Portach Chlóirthigh
- Fear Bréige
- Móin Alúine
- An Ráithín Mór
- Slí Uíbh Fhailí, Sliabh Bladhma, An tSionainn
Cultúr
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Cluain Mhic Nóis, Caisleán Bhiorra, Caisleán Chionn Eitigh, Caisleán Léim Uí Bhánáin
- Mainistir Dharú
- Páirc Leah Victoria, Páirc Uí Chonchúir
- Seanfhear Chruacháin
Turasóireacht
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Iarnród Chluain Mhic Nóis agus Uíbh Fhailí Thiar i bPortach na Dubhabhann
- Caisleán Bhiorra
- Dealbhóireacht i bhFearann na Páirce ag Loch na Buaraí
- Caisleán Bhaile an Bhóthair i dTulach Mhór
- Cluain Mhic Nóis, An cloigtheach agus an Cros Ard
- Caisleán Chionn Eitigh
- Sliabh Bladhma agus radharc ar Chontaetha Uíbh Fhailí agus Laoise
- Beannchar ar an tSionainn
- Fiadhúlra annamh i bPáirceanna Loch na Buaraí
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ “Contae Uíbh Fhailí/Offaly | logainm.ie” (ga). Bunachar Logainmneacha na hÉireann (Logainm.ie). An Coimisiún Logainmneacha. Dáta rochtana: 2023-06-22.
