Jump to content

Straif (ogham)

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Leagan ó 19:37, 13 Meán Fómhair 2022 le HusseyBot (plé | dréachtaí)
(diff) ← An leasú roimhe seo | Leagan reatha (diff) | An chéad leasú eile → (diff)
Bosca Sonraí GraiféimStraif

Cuir in eagar ar Wikidata
Cineállitir oghaim Cuir in eagar ar Wikidata
Ball deogham Cuir in eagar ar Wikidata

Is í an ceathrú litir déag den aibítir oghaim an Straif. Is í an ceathrú litir den Aicme Mhuine. I measc leaganacha den fhocal sa tSean-Ghaeilge, tá straiph, zraif, sraif, sraiph agus sraib;[1][2] le ciall is amhlaidh 'ruibh'. Ní fios go cruinn luach fógraíocht na litreach, ach b'fhéidir gurbh é [st], [ts] nó [sw]. I lámhscríbhinní na meánaoise, faightear é trasscríofa le Z na Laidine.

Is iad seo a leanas na nathanna meafaracha (kennings) d'ainm na litreach le fáil sna Briatharoghaim:

  • tressam rúamnai (treise ruaimnithe)
  • mórad rún (móradh rún)
  • saigid nél (saighe/lorg néal)

Más fíor é gur 'ruibh' í ciall na litreach, is féidir an chéad dá nath a mhíniú le main use ruibh mar dhath, agus a saintréith ailceimiceach significance, faoi seach. D'fhéadfadh gur truailliú é an tríú nath de saiget nél (saighead néal), .i. sraibh-tine,[3] tintreach.

Tá nath eile ann, aire srábae[4] (aire/uasal sruthanna)", agus molann taobhaithe "Aibítir na gCrann" gur draighean é seo, ag maíomh gur "tor ar sruth" atá i gceist. D'fhéadfadh go bhfuil nasc idir an nath seo agus an sruth [s]ruibhe luaite in Íseáia 30:33, de dheasca na ruibhe úd.

  • Damian McManus, Irish letter-names and their kennings, Ériu 39 (1988), 127-168.
  1. straif ar eDIL, airne
  2. sraib, 1 ruib ar eDIL, ruibh
  3. sraibtine ar eDIL, tintreach
  4. sráb ar eDIL, (a) sruth, (b) slua


Aicmí agus Litreacha Oghaim
Beith Uath Muin Ailm Forfeda
B L F S N H D T C Q M G NG S R A O U E I EA OI UI IA AE P