Straif (ogham)
Is í an ceathrú litir déag den aibítir oghaim an Straif. Is í an ceathrú litir den Aicme Mhuine. I measc leaganacha den fhocal sa tSean-Ghaeilge, tá straiph, zraif, sraif, sraiph agus sraib;[1][2] le ciall is amhlaidh 'ruibh'. Ní fios go cruinn luach fógraíocht na litreach, ach b'fhéidir gurbh é [st], [ts] nó [sw]. I lámhscríbhinní na meánaoise, faightear é trasscríofa le Z na Laidine.
Bríatharogam[cuir in eagar | athraigh foinse]
Is iad seo a leanas na nathanna meafaracha (kennings) d'ainm na litreach le fáil sna Briatharoghaim:
- tressam rúamnai (treise ruaimnithe)
- mórad rún (móradh rún)
- saigid nél (saighe/lorg néal)
Más fíor é gur 'ruibh' í ciall na litreach, is féidir an chéad dá nath a mhíniú le main use ruibh mar dhath, agus a saintréith ailceimiceach significance, faoi seach. D'fhéadfadh gur truailliú é an tríú nath de saiget nél (saighead néal), .i. sraibh-tine,[3] tintreach.
Tá nath eile ann, aire srábae[4] (aire/uasal sruthanna)", agus molann taobhaithe "Aibítir na gCrann" gur draighean é seo, ag maíomh gur "tor ar sruth" atá i ceist. D'fhéadfadh go bhfuil nasc idir an nath seo agus an sruth [s]ruibhe luaite in Íseáia 30:33, de dheasca na ruibhe úd.
Foinsí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Damian McManus, Irish letter-names and their kennings, Ériu 39 (1988), 127-168.
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
Aicmí agus Litreacha Oghaim | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Beith | Uath | Muin | Ailm | Forfeda | |||||||||||||||||||||
B | L | F | S | N | H | D | T | C | Q | M | G | NG | S | R | A | O | U | E | I | EA | OI | UI | IA | AE | P |
ᚁ | ᚂ | ᚃ | ᚄ | ᚅ | ᚆ | ᚇ | ᚈ | ᚉ | ᚊ | ᚋ | ᚌ | ᚍ | ᚎ | ᚏ | ᚐ | ᚑ | ᚒ | ᚓ | ᚔ | ᚕ | ᚖ | ᚗ | ᚘ | ᚙ | ᚚ |