Jump to content

Straif (ogham)

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Sonraí GraiféimStraif

Cuir in eagar ar Wikidata
Cineállitir oghaim Cuir in eagar ar Wikidata
Ball deogham Cuir in eagar ar Wikidata

Is í an ceathrú litir déag den aibítir oghaim an Straif. Is í an ceathrú litir den Aicme Mhuine. I measc leaganacha den fhocal sa tSean-Ghaeilge, tá straiph, zraif, sraif, sraiph agus sraib;[1][2] le ciall is amhlaidh 'ruibh'. Ní fios go cruinn luach fógraíocht na litreach, ach b'fhéidir gurbh é [st], [ts] nó [sw]. I lámhscríbhinní na meánaoise, faightear é trasscríofa le Z na Laidine.

Is iad seo a leanas na nathanna meafaracha (kennings) d'ainm na litreach le fáil sna Briatharoghaim:

  • tressam rúamnai (treise ruaimnithe)
  • mórad rún (móradh rún)
  • saigid nél (saighe/lorg néal)

Más fíor é gur 'ruibh' í ciall na litreach, is féidir an chéad dá nath a mhíniú le main use ruibh mar dhath, agus a saintréith ailceimiceach significance, faoi seach. D'fhéadfadh gur truailliú é an tríú nath de saiget nél (saighead néal), .i. sraibh-tine,[3] tintreach.

Tá nath eile ann, aire srábae[4] (aire/uasal sruthanna)", agus molann taobhaithe "Aibítir na gCrann" gur draighean é seo, ag maíomh gur "tor ar sruth" atá i gceist. D'fhéadfadh go bhfuil nasc idir an nath seo agus an sruth [s]ruibhe luaite in Íseáia 30:33, de dheasca na ruibhe úd.

  • Damian McManus, Irish letter-names and their kennings, Ériu 39 (1988), 127-168.
  1. straif ar eDIL, airne
  2. sraib, 1 ruib ar eDIL, ruibh
  3. sraibtine ar eDIL, tintreach
  4. sráb ar eDIL, (a) sruth, (b) slua


Aicmí agus Litreacha Oghaim
Beith Uath Muin Ailm Forfeda
B L F S N H D T C Q M G NG S R A O U E I EA OI UI IA AE P