David Bowie

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaDavid Bowie

(2002) Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith(en) David Robert Jones
8 Eanáir 1947
Brixton, England Cuir in eagar ar Wikidata
Bás10 Eanáir 2016
69 bliana d'aois
Manhattan, New York Cuir in eagar ar Wikidata
Siocair bháisTinneas foirceanta (Ailse an ae)
Faisnéis phearsanta
Ainm cleiteDavid Bowie Cuir in eagar ar Wikidata
Scoil a d'fhreastail sé/síRavensbourne University London (en) Aistrigh
Ravens Wood School (en) Aistrigh
City Literary Institute (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Teanga dhúchaisBéarla
Gníomhaíocht
Réimse oibreCeol, dearcealaíona agus aisteoireacht
Suíomh oibre Beirlín (1976–1978)
Nua-Eabhrac Cuir in eagar ar Wikidata
Gairmpéintéir, mímeadóir, pianódóir, amhránaí, guthcheoltóir, diamhraí, monaróir, stiúrthóir físeán ceoil, léiritheoir scannáin, aisteoir, léiritheoir ceirníní, giotáraí, amhránaí is scríbhneoir, cumadóir amhrán, sacsafónaí, aisteoir scannáin, cumadóir, bailitheoir ealaíne Cuir in eagar ar Wikidata
Tréimhse oibre1964 –  2016
Ball de
Tin Machine (1988–1992)
The Arnold Corns (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
SeánraPopcheol, rac-cheol, rac glam, rac sícideileach, rac turgnamhach, rac-ealaine, rac-cheol crua, popcheol rac, pop sícideileach, rac malartach, anamcheol, nuathonn, ceol timpeallach, snagcheol avant-garde, popcheol ealaine, rapáil, ceol leictreonach agus blue-eyed soul
Faoi thionchar
TeangachaBéarla
Cineál guthaBaratón

UirlisSacsafón, giotár, pianó, ceol gutha, uirlis mhéarchláir, ARP 2500, méarchlár ceoil agus foireann drumaí
Lipéad ceoilIso (record label)
Mercury Records
RCA Records
Bertelsmann Music Group
Rykodisc
Parlophone
Pye Records
Virgin Records
EMI
Columbia Records
RCA
Decca Records
Deram Records
Vocalion Cuir in eagar ar Wikidata
Ghlac sé/sí páirt i
13 Iúil 1985Live Aid Cuir in eagar ar Wikidata
Saothar
Saothar suntasach
Suíomh a chartlainne
Teaghlach
CéileAngela Bowie (1970–1980)
Iman (1992–2016) Cuir in eagar ar Wikidata
PáirtíCyrinda Foxe
Ava Cherry (1972–1975)
Solange Salas (1974–1976) Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteDuncan Jones
 ( Angela Bowie)
Alexandria Zahra Jones
 ( Iman) Cuir in eagar ar Wikidata

Suíomh gréasáindavidbowie.com Cuir in eagar ar Wikidata
IMDB: nm0000309 Allocine: 751 Rottentomatoes: celebrity/david_bowie Allmovie: p82636 TCM: 20269 Metacritic: person/david-bowie TV.com: people/david-bowie IBDB: 78985
Facebook: davidbowie Twitter: DavidBowieReal Instagram: davidbowie Youtube: UC8YgWcDKi1rLbQ1OtrOHeDw TikTok: davidbowie Souncloud: davidbowieofficial Spotify: 0oSGxfWSnnOXhD2fKuz2Gy iTunes: 551695 Last fm: David+Bowie Musicbrainz: 5441c29d-3602-4898-b1a1-b77fa23b8e50 Songkick: 468870 Discogs: 10263 Allmusic: mn0000531986 Find a Grave: 156954098 Deezer: 997 Cuir in eagar ar Wikidata

Amhránaí, cumadóir amhrán, aisteoir agus léiritheoir feidhmiúcháin Sasanach ab ea David Bowie (8 Eanáir 1947 -10 Eanáir 2016). Is mórphearsa chultúir é i gcónaí. É féin a athchruthú de shíor, ba é sin misean is stampa David Bowie.[1]

Bhí tionchar mhór ag a cheol agus ealaín stáitse ar an rac-cheol i rith na 1970idí agus ó shin. Cuimhneofar go speisialta air i mbun cantaireachta ar "Let's Dance", "Heroes" agus "Under Pressure", amhráin a chum sé féin,[2] chomh maith le Starman, Modern Love, Rebel, agus Life on Mars.

1983ː Camchuairt Serious Moonlight
Féile Ruisrock, Turku, an Fhionnlainn 1997

Ceol[cuir in eagar | athraigh foinse]

  • Dúradh faoi stíl luath cheoil David Bowie gur Rac Forásach nó Rac Péacach a bhí ann. De réir mar a athraíodh a stíl cheoil luadh a cheol i seánraí mar Nuathonn, Roc Ailtéarnach agus fiú Leictreonaice. Tá sin an-tábhachtach mar go léiríonn sé an dóigh a dtagann athrú gasta ar an cheol de bharr gnéithe teicneolaíochta, sóisialta agus cultúrtha.[3]

Bhí Space Oddity a chéad singil a chuaigh isteach sna cairteanna, eisithe ar 11 Iúil 1969.

  • I measc na bpearsan stáitse a chruthaigh sé bhí Ziggy Stardust agus Aladdin Sane.
  • Chuimsigh a chuid stíleanna ceoil sól plaisteach na Young Americans; ceol draíochta na n-uirlisí ag Low; pop glan Let's Dance.
  • Bhí léim sa dorchadas leis an albam deireanach dá chuid, Blackstar. Chuir sé an albam amach ar 7 Eanáir 2016, cúpla lá roimh a bhás.

Gnó[cuir in eagar | athraigh foinse]

I rith a shaol, dhíol Bowie tuairim is 140 milliún ceirníní ar fud [an domhan|an domhain]]. Mar shampla, sa Ríocht Aontaithe, bhronnadh naoi ndeimhniú platanam ar a chuid albaim (agus haon-déan ór). Chuaigh sé isteach sa Rock and Roll Hall of Fame i 1996.

Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]

David Bowie, Féile Area2, Camchuairt Heathen, San Francisco, 2010

Ainm stáitse ab ea David Bowie agus rugadh é faoin ainm David Robert Jones. Rugadh Bowie sa bhliain 1947 i nDeisceart Londain (Brixton).

In Brixton, ar an taobh ó dheas de Londain, a rugadh David Robert Jones i 1947. D'fhás a shuim i gceol agus é mar pháiste. Bhunaigh sé a chéad bhanna ceoil nuair nach raibh sé ach cúig bliana déag.[4]

Dealbh in Aylesbury

Rinne sé staidéar ar ealaín. Thosaigh sé ag obair mar cheoltóir i 1963. D’athraigh sé a ainm ina dhiaidh sin go David Bowie agus bhain sé amach uimhir a haon sna cairteacha sa mBreatain i 1969 le Space Oddity. As sin chruthaigh sé Ziggy Stardust, stíl éagsúil shainiúil ag baint lena chuid ceoil i gcónaí agus tionchar dá réir aige ar cheoltóirí eile.

Tháinig deireadh lena thréimhse ar an bhóthar i ndiaidh na camchuairte "A Reality Tour", sa bhliain 2003, cé gur lean sé leis ag cumadh ceoil go deireadh a shaoil; a tháinig inné, 10 Eanáir, in aois 69.[5]

Seoladh Blackstar, an 25ú albam stiúideo leis ar 8 Eanáir 2016. Agus fuair Bowie bás de bharr ailse ar an 10ú Eanáir 2016.[6]

In Éirinn agus as Gaeilge[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ó 1987, nuair a sheinn Bowie a chéad ghig i mBaile Shláine, Co. na Mí, ba mhinic é ar ais in Éirinn ag seinm i mBÁC, agus fiú i mBéal Feirste in 1995, nuair gur bheag ceoltóir mór le rá a bhí sásta seinm ar an taobh ó thuaidh den teorainn.[5]

In 2003, nuair a sheinn Bowie in Éirinn den uair dheireanach, sa Phoint i mBÁC, cuimhneofar ar na focail “Tiocfaidh ár lá” a scread sé amach ag deireadh an amhráin ‘Rebel Rebel’.[7][5]

Bhí leaganacha Gaeilge de mhóramhráin David Bowie le cloisteáil ag ceolchoirm i mBaile Átha Cliath sa bhliain 2016.[8] IMRAM a bhí i mbun ‘Réaltneach: Tionscadal David Bowie’ a cuireadh ar stáitse in Amharclann an Pavilion i nDún Laoghaire. An file Gabriel Rosenstock a d’aistrigh amhráin Bowie go Gaeilge agus Liam Ó Maonlaí, Hilary Bow agus The Brad Pitt Light Orchestra a chuir na leaganacha nua i láthair.[9][10]

Dioscliosta[cuir in eagar | athraigh foinse]

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Ar aistear chun na réaltaí: Liam Ó Maonlaí ag canadh an ceol David Bowie[nasc briste go buan], 21 D.F. 2016
  2. Nuacht RTÉ (2016-01-11). "Omós á léiriú do David Bowie atá básaithe" (as ga). 
  3. ccea.org.uk. "COMHAD FÍRICÍ: CEOL GCSE". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2021-01-12. Dáta rochtana: 2021.
  4. maynoothuniversity.ie. "David Bowie". Dáta rochtana: 2021.
  5. 5.0 5.1 5.2 Tomaí Ó Conghaile. "Nuair a labhair Bowie i nGaeilge Slán le sárlaoch ceoil ár linne" (en-US). NÓS. Dáta rochtana: 2021-01-11.
  6. "David Bowie dies of cancer aged 69" (en-GB). BBC News (2016-01-11). Dáta rochtana: 2021-01-11.
  7. "A Reality Tour (album)" (as en) (2020-11-21). Wikipedia. 
  8. Seán Tadhg Ó Gairbhí. "Bowie an ‘Réaltnach’ chugainn as Gaeilge" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2021-01-11.
  9. "‘Seo é Ground Control chuig Major Tom…’ – blaiseadh de liricí David Bowie as Gaeilge!" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2021-01-11.
  10. Gabriel Rosenstock (2023-06-12). "MIONLÉIRMHEAS: Ag cur Gaeilge ar David Bowie…" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-06-12.
  11. http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-35278872