Toghchán uachtaránachta na hÉireann

Toghchán uachtaránachta na hÉireann

Cineál	aicme toghcháin
Tír	Éire
Baint le limistéar údaráis	Éire
Oifig le buachan	Uachtarán na hÉireann

Is éard is toghchán uachtaránachta na hÉireann ná toghchán a reáchtáiltear le hUachtarán na hÉireann a roghnú. Is iondúil go dtarlaíonn sé gach 7 mbliana nó tar éis pé tréimhse a d'éireodh Uachtarán reatha as.

Brat Uachtarán na hÉireann.

Gnásanna

Is iad muintir na hÉireann a thoghann Uachtarán na hÉireann go díreach le haghaidh téarma 7 mbliana. Is féidir leis an Uachtarán dul san iomaíocht ansin go n-atoghfar iad do théarma 7 mbliana eile (rud a rinne Mícheál D. Ó hUiginn sa bhliain 2018) ach ní féidir leo fónamh ar feadh níos faide ná 2 théarma.

Le bheith incháilithe, caithfidh na hiarrthóirí a bheith ina saoránaigh Éireannacha agus a bheith 35 bliain d’aois nó níos sine. Caithfidh ceachtar díobh seo a leanas na hiarrthóirí a ainmniú:

• Ar a laghad 20 comhalta den Oireachtas

• Ar a laghad 4 údarás áitiúla

• Is féidir le hiar-Uachtaráin nó Uachtaráin atá ag dul ar scor iad féin a ainmniú

Tá ceart ag duine ón Tuaisceart seasamh don oifig ach níl an ceart ag muintir an Tuaiscirt vótáil dóibh féin.

Toghcháin

Mícheál D. Ó hUiginn

2025

2018

Bhí an toghchán ar siúl ar an 26 Deireadh Fómhair 2018 agus toghadh Mícheál D. Ó hUiginn in athuair.

2011

Mícheál D. Ó hUiginn a toghadh ar 27 Deireadh Fómhair 2011 mar chomharba ar Mháire Mhic Ghiolla Íosa don phost.

Máire Mhic Ghiolla Íosa

1997

Toradh toghcháin:

• Máire Mhic Ghiolla Íosa, Fianna Fáil 45.2%;
• Mary Banotti, Fine Gael ,29.3%;
• Dana Rosemary Scallon, 13.8%;
• Adi Roche Lucht Oibre, 6.9%;
• Derek Nally, Neamhspleách, 4.7%.

Máire Mhic Róibín

1990

Toradh toghcháin:

• Máire Mhic Róibín, Lucht Oibre, 38.9%;
• Brian Ó Luineacháin, Fianna Fáil, 44.1%;
• Austin Currie, Fine Gael, 17.0%.

Erskine Childers

1973

Toradh toghcháin:

• Erskine Childers, Fianna Fáil 51.9%;
• Tom O'Higgins Fine Gael 48.0%.

1966

Toradh toghcháin:

• Éamon de Valera, Fianna Fáil, 50.5%;
• Tom O'Higgins, Fine Gael 49.5%.

Éamon de Valera

1959

Toradh toghcháin:

• Éamon de Valera, Fianna Fáil, 56.3%;
• Seán Mac Eoin, Fine Gael 43.7%.

Seán T. Ó Ceallaigh

1945

Toradh toghcháin:

• Seán T. Ó Ceallaigh, Fianna Fáil 49.5%;
• Seán Mac Eoin, Fine Gael 30.9%;
• Patrick McCartan, Lucht Oibre agus Clann na Talmhan19.6%;

1938

Ba é Dubhghlas de hÍde, a toghadh gan iomaíocht, an chéad Uachtarán sa bhliain 1938.