Edward Plunkett, 18ú Barún Dhún Samhnaí

Edward Plunkett, 18ú Barún Dhún Samhnaí

Beathaisnéis
Breith	(en) Edward John Moreton Drax Plunkett 24 Iúil 1878 Londain, England
Bás	25 Deireadh Fómhair 1957 79 bliana d'aois Baile Átha Cliath, Éire
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Aipindicíteas)
Áit adhlactha	St Peter and St Paul's Churchyard (en)
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Coláiste Eton Coláiste Míleata Ríoga, Sandhurst Cheam School (en)
Teanga dhúchais	Béarla
Gníomhaíocht
Gairm	scríbhneoir, imreoir fichille, úrscéalaí, scríbhneoir ficsean eolaíochta, polaiteoir, drámadóir, file, uasal
Tréimhse oibre	1890í –  1957
Seánra	Ficsean coiriúlachta, ardfhantaisíocht, litríocht uafáis, ficsean eolaíochta agus weird fiction (en)
Ainm cleite	Lord Dunsany
Teangacha	Béarla
Gairm mhíleata
Brainse míleata	Arm na Breataine
Céim mhíleata	captaen
Coinbhleacht	An Chéad Chogadh Domhanda, Dara Cogadh na mBórach agus an Dara Cogadh Domhanda
Spórt	ficheall
Saothar
Saothar suntasach Joseph Jorkens (1905) The Gods of Pegāna (1911) The Gods of the Mountain (1924) The King of Elfland's Daughter
Eile
Teideal uasal	Barún Dhún Samhnaí (1899–)
Céile	An Bhantiarna Beatrice Child-Villiers (1904–)
Páiste	Randal Plunkett, 19ú Barún Dhún Samhnaí
Athair	John Plunkett, 17ú Barún Dhún Samhnaí  agus Ernle Elizabeth Louisa Maria Grosvenor Burton
Duine muinteartha	Victor Child Villiers, 7ú hIarla Gheirsí (seanathair)
Síniú
Suíomh gréasáin	dunsany.net…

Scríbhneoir scéalta fantaisíochta a bhí in Edward John Moreton Drax Plunkett, ochtú barún déag Dhún Samhnaí, nó, Lord Dunsany, mar is aithin do lucht léite a chuid leabhar é. Is féidir a ainm a aistriú go Gaeilge mar Éamann Pluincéid. Saolaíodh ar an 24 Iúil 1878 i Londain é, agus fuair sé bás le haipindicíteas i mBaile Átha Cliath ar an 25 Deireadh Fómhair 1957. D'fhoilsigh sé breis agus ceithre scór leabhar, idir ghearrscéalta (na céadta acu), dhrámaí, úrscéalta agus aistí.

Bhí cónaí air i gCaisleán Dhún Samhnaí i gContae na Mí, agus bhí aithne aige ar mhaithe agus ar mhóruaisle an chultúir Éireannaigh, ar nós Augusta Gregory agus Liam Buitléarach de Gheata. Bhronn Coláiste na Tríonóide dochtúireacht oinigh air. Fear mór taistil agus sealgaireachta a bhí ann, agus rug sé craobh na hÉireann leis sa lámhach piostail agus san fhicheall araon. Bhí suim mhór aige ina lán cineálacha lúthchleasaíochta eile.

Fear míleata a bhí ann chomh maith, agus é dílis do Shasana. Ar dtús, chuaigh sé sna saighdiúirí le páirt a ghlacadh i gCogadh na mBórach, agus sa Chéad Chogadh Domhanda, chuidigh sé le hOifig Chogaidh na Ríochta Aontaithe ag tabhairt oiliúna do na hearcaigh agus ag scríbhneoireacht thar cionn na hOifige Cogaidh. Sa Dara Cogadh Domhanda, liostáil sé sna fórsaí cosanta áitiúla in Éirinn agus sa Ríocht Aontaithe araon, agus bhí sé gníomhach i Shoreham, Kent, ach go háirithe.

Bhí sé mór leis na scríbhneoirí móra Éireannacha agus Sasanacha araon: idir Phádraic Colum agus Rudyard Kipling. D'fhág sé a chaisleán ag a mhac le socrú síos i Shoreham, cóngarach dá sheanchara Kipling. Is léir go raibh suim aige i ngach sórt dea-litríochta, beag beann ar an bpolaitíocht.

Is é an cineál scéalta a scríobhadh sé féin ná fantaisíocht, agus bhí an-tionchar aige ar scríbhneoirí an tseánra seo ó Lovecraft go hUrsula Le Guin. Mar sin féin, is iomaí craiceann a chuir sé de i rith a ghairmréime liteartha ó thaobh na stíle de. Ba é The Gods of Pegana an chéad leabhar fantaisíochta a d'fhoilsigh sé, thiar sa bhliain 1905.