Victoria na Ríochta Aontaithe

A Mórgacht
Victoria na Ríochta Aontaithe
	;
Ainm sa teanga dhúchais	(en) Alexandrina Victoria
Beathaisnéis
Breith	(en) Princess Alexandrina Victoria of Kent ; 24 Bealtaine 1819; Pálás Kensington (Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann)
Bás	22 Eanáir 1901 ; 81 bliana d'aois; Osborne House (Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann)
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Rith fola ceirbreach)
Áit adhlactha	The Royal Mausoleum (en) ; Royal Burial Ground (en)
Impire na hIndia
	1 Bealtaine 1876 – 22 Eanáir 1901 ; ← luach ar iarraidh – Éadbhard VII na Ríochta Aontaithe →
Monarc Cheanada
	1 Iúil 1867 – 22 Eanáir 1901 ; ← luach ar iarraidh – Éadbhard VII na Ríochta Aontaithe →
Monarc Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Éireann Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann
	20 Meitheamh 1837 – 22 Eanáir 1901 ; ← Liam IV na Ríochta Aontaithe – Éadbhard VII na Ríochta Aontaithe →
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Anglacánachas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Windlesham House School (en)
Áit chónaithe	Pálás Kensington; Pálás Buckingham; Osborne House; Caisleán Windsor
Airde	142.24 cm
Gníomhaíocht
Gairm	monarc
Tréimhse ama	Ré Victeoiriach
Ball de	An Cumann Ríoga (1838–)
Mac/iníon léinn de chuid	Luigi Lablache
Teangacha	Béarla, an Ghearmáinis, an Fhraincis, an Iodáilis, an Laidin agus an Urdúis
Saothar
Suíomh a chartlainne	Leabharlann Náisiúnta na Breataine Bige ;
Eile
Teideal uasal	Monarc Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Éireann ; Impire na hIndia ; Banphrionsa na Breataine ; Banríon
Teaghlach	Teaghlach Hanover
Céile	Albert, Céile an Bhanphrionsa (1840–1861), bás a c(h)éile
Páiste	Victoria, an Banphrionsa Ríoga, Éadbhard VII na Ríochta Aontaithe, Banphrionsa Alice na Ríochta Aontaithe, Alfred I, Diúc Saxe-Coburg agus Gotha, Banphrionsa Helena na Ríochta Aontaithe, An Banphrionsa Louise, Bandiúc Earra-Ghàidheal, An Prionsa Arthur, Diúc Chonnacht agus Srath Éireann, An Prionsa Leopold, Diúc Albany, Banphrionsa Beatrice na Ríochta Aontaithe
Athair	An Prionsa Edward, Diúc Kent agus Strathearn agus An Banphrionsa Victoria, Bandiúc Kent agus Srath Éireann
Siblín	Adelaide Dubus, Edward Schencker Scheener, An Prionsa Karl, 3ú Prionsa Leiningen agus An Banphrionsa Feodora, Banphrionsa Hohenlohe-Langenburg
Duine muinteartha	Sara Forbes Bonetta (leanbh baistí); Seoirse III na Breataine Móire agus na hÉireann (seanathair athartha); Seoirse IV na Ríochta Aontaithe (uncail); Liam IV na Ríochta Aontaithe (uncail); Victoria Eugenie Battenberg (iníon iníne); Uilliam II na Gearmáine (garmhac); Nioclás II na Rúise (garmhac); Seoirse V na Ríochta Aontaithe (garmhac); Banphrionsa Victoria na Ríochta Aontaithe (gariníon); Louise, An Banphrionsa Ríoga (gariníon); An Prionsa Albert Victor, Diúc Clarence agus Avondale (garmhac); Maud na Breataine Bige (iníon mic); Prionsa Alexander John na Breataine Bige (garmhac); Alexander Mountbatten, Céad Mharcas Carisbrooke (mac iníne); An Tiarna Leopold Mountbatten (mac iníne); Prionsa Maurice Battenberg (mac iníne)
Croineolaíocht
28 Meitheamh 1838	coronation of Queen Victoria (en)
	Gradam a fuarthas (1887) Bonn Albert../... 35+ ;
	Síniú

Bhí Victoria (24 Bealtaine 1819 – 22 Eanáir 1901) ina banríon ar Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann ó 20 Meitheamh 1837 ar aghaidh. Bhí sí ar an gcéad Bhanimpire ar an India ó 1 Bealtaine 1876 go dtí lá a báis ar 22 Eanáir 1901.

Mhair a réimeas ar feadh 63 bliain, an réimeas is faide a bhí ag aon mhonarc na Breataine riamh, go dtí gur éirigh Eilís II ar an mbanríon is faide i réim i 2015.^[1] Tugtar 'An Ré Victeoiriach'^[2] ar aimsir a réimis.

Tháinig a mac, Éadbhard VII, i gcomharbacht uirthi.

Victoria agus Éire

In am Victoria, bhí Éire ina cuid den Ríocht Aontaithe. Thug an Bhanríon Victoria cuairt ar Éirinn ceithre huaire: in 1849, in 1853, in 1861 agus in 1900.^[3]

1849

Tugadh ‘Banríon an

Drochshaoil’ uirthi óir tháinig sí féin agus an Prionsa Albert go hÉirinn in 1849, i rith an Ghorta Mhóir, agus is minic a deirtear nár thug sí ach £5 chun cabhrú leis na daoine a bhí ag fáil bháis leis an ocras. Is é fírinne an scéil gur bhronn sí £2,000, áfach; agus gríosaíodh í i rith na cuairte sin ag muintir Corcaí, ag muintir Bhaile Átha Cliath, agus i mBéal Feirste (tá an scéal níos casta áfach^[3]). Athainmníodh Cóbh (a tugadh Cove air i mBéarla roimhe seo) mar Queenstown ('baile na banríona') chun an chuairt seo a cheiliúradh.

1853

Tháinig an bhanríon agus a céile go hÉirinn arís in 1853, chun the Exhibition of Art and Art Industry a fheiceáil i mBaile Átha Cliath.

1861

D’fhill sí ar an tír arís in 1861, le triúr dá gclann, chun a mac is sine, an Prionsa Albert Éadbhard, a fheiceáil (bhí sé ag traenáil leis an arm sa Churrach). Le linn na cuairte seo, d’fhan an teaghlach ríoga i dTeach Fhear Ionad na Banríona (Áras an Uachtaráin anois) agus ansin i dTeach Mhucrois. Ina dhiaidh sin, bhí ar úinéir Theach Mhucrois, Henry Arthur Albert, an teach a dhíol chun íoc as na costais.

1900

D’eagraíodh an chuairt dheireanach go hÉirinn, i mí Aibreáin 1900, chun crógacht na saighdiúirí Éireannacha sa Chogadh in Afraic Theas a chomóradh. Bronnadh bonn do gach uile phóilín a bhí ar dualgas ag a coinní agus do gach uile státseirbhíseach a bhí ar dualgas i mBaile Átha Cliath le linn na cuairte.

Rialtas Dúchais

Sheas Victoria an fód in aghaidh Rialtas Dúchais na hÉireann, áfach, agus níor réitigh sí go maith leis an bPríomh-Aire William Ewart Gladstone, a chuir an Chéad Bhille Rialtas Dúchais agus an Dara Bille Rialtas Dúchais os comhair na parlaiminte.

Tagairtí

↑ Nuacht RTÉ (2015-09-09). "An bhanríon Eilís - an Bhanríon is faide i réim" (as ga).
↑ ““Victorian” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-12.
↑ ^3.0 ^3.1 Dan Buckley (2010-06-26). "A queen’s welcome: Victoria’s stormy affair with Ireland" (en). Irish Examiner. Dáta rochtana: 2022-02-28.

[1] Nuacht RTÉ (2015-09-09). "An bhanríon Eilís - an Bhanríon is faide i réim" (as ga).

[Tearma-2] ““Victorian” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-12.

[:0-3] 3.0 ^3.1 Dan Buckley (2010-06-26). "A queen’s welcome: Victoria’s stormy affair with Ireland" (en). Irish Examiner. Dáta rochtana: 2022-02-28.

[1]

[2]

[3]