Al-Ghazali
![]() ![]() | |
Ainm sa teanga dhúchais | (ar) أبو حامد محمد بن محمد الغزالي |
---|---|
Beathaisnéis | |
Breith | 1058 Tus ![]() |
Bás | 19 Nollaig 1111 52/53 bliana d'aois Tus ![]() |
Áit adhlactha | Mashhad ![]() |
Faisnéis phearsanta | |
Reiligiún | An tIoslam, Sunnaíoch, Sufaisteachas agus Ash'ari (en) ![]() |
Áit chónaithe | Nishapur Bagdad An Damaisc Iarúsailéim |
Gníomhaíocht | |
Réimse oibre | Islamic philosophy (en) ![]() ![]() ![]() |
Suíomh oibre | An tSiria ![]() |
Gairm | fealsamh, diagaire, file, dírbheathaisnéisí, mutakallim (en) ![]() ![]() |
Fostóir | Al-Nizamiyya Bhagdad ![]() |
Mac/iníon léinn de chuid | Al-Juwayni (en) ![]() ![]() |
Mac/iníon léinn | Abu Bakr ibn al-Arabi |
Teangacha a labhraíonn nó a scríobhann sé/sí | An Pheirsis agus An Araibis |
Saothar | |
Saothar suntasach
| |
Teaghlach | |
Siblín | Ahmad Ghazali |
![]() |
Scoláire Ioslamach ab ea Al-Ghazali (R-A: /ælˈɡɑːzɑːli/, SAM: /ˌælɡəˈzɑːli, -zæl-/; ainm agus sloinne iomlán أَبُو حَامِدٍ مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدٍ ٱلطُّوسِيُّ ٱلْغَزَالِيُّ or ٱلْغَزَّالِيُّ, Abū Ḥāmid Muḥammad ibn Muḥammad aṭ-Ṭūsiyy al-Ġaz(z)ālīy; nó Algazelus nó Algazel; timpeall 1058 – 19 Nollaig 1111).
Tá clú agus cáil ar fud an domhain ar al-Ghazali mar fhealsúnaí, scoláire agus mar dhiagaire nó Mujaddid.[1] Bhí Al-Ghazali (mar a thugtar air go hiondúil) i measc na dlíodóirí is tábhachtaí chomh maith i stair de chuid na Peirse (an Iaráin inniu). Ba mhisteach Súfaíoch é chomh maith, cosúil le Rumi.

Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]
Rugadh al-Ghazālī i Tus sa Pheirs (an Iaráin inniu).
Meastar go forleathan gurb é al-Ghazali an smaointeoir Ioslamach is údarásaí sa 12ú haois agus níos déanaí.[2]
Diagaire, fealsamh agus misteach, is fear aithne air as an ionsaí a rinne sé (go mór mór i 'Neamhréireacht na bhFealsúna') ar an úsáid a bhí á baint as fealsúnacht ársa na Gréige chun an diagacht Ioslamach a léiriú.
Is aithne ar al-Ghazali chomh maith as an iarracht a rinne sé chun an creideamh príomhshrutha agus an Súfaíochas a thabhairt le chéile.[2]
Ina theannta sin, bhí al-Ghazali ina scoláire ar an dlí Ioslamach. Bhí sé ina bhall den ghluaiseacht Shafi'i,
Sa bhliain 1111 (Jumada Al-Thani 15, 505AH) a d'éag an scoláire, in aois 53 dó.
Fealsúnacht[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ní féidir a shéanadh go raibh misean al Ghazali aspalda, geall leis, ar nós mhisean Kant na Gearmáine san ochtú haois déag. Ach tá difríocht shuntasach amháin, áfach, idir al-Ghazali agus Kant, a scríobh Gabriel Rosenstock. Nuair nár aimsigh al Ghazali dóchas ar bith sa smaointeoireacht anailíseach, tharraing sé an taithí mhisteach chuige féin agus fuair ábhar neamhspleách do reiligiún inti.[3] "Fiú má chuaigh al Ghazali ábhairín rófhada leis an sceipteachas fealsúnach, is é an t-éacht céanna a dhein sé i ndomhan Ioslam nuair a bhain sé an bonn den réasúnachas uaibhreach, ach tanaí, a bhí ag dul sa treo céanna is a chuaigh an réasúnachas sa Ghearmáin roimh Kant."
An réabhlóid sin, cuid mhaith, agus a stair phearsanta féin a thug ar al Ghazali reiligiún a bhunú ar sceipteachas fealsúnach — bonn neamhshábháilte le haghaidh reiligiúin agus bonn nach bhfuil ag teacht go hiomlán le spiorad an Córáin.

Tionchar[cuir in eagar | athraigh foinse]
Is mór an tionchar atá fós ag tuairimí al Ghazal ar go leor ábhar. Níltear ar aon intinn ar chuidigh an tionchar atá aige fós le bac a chur ar an Ioslam déileáil mar is cuí le saol na haimsire seo agus leis an bpáirt atá ag na heolaíochtaí ann.[2]
Saothar[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Bunús an tSonais[4] (nó Ailceimic an tSonais)
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ "Mujaddid" (as en) (2022-11-28). Wikipedia.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Scoil Dlí, COBÁC (2020). "Al-Ghazali" (ga). Facebook. Dáta rochtana: 2020-12-19.
- ↑ Gabriel Rosenstock (Feabhra 2009). "Léargas ar Ioslam" Feasta (62 (2), lch 23-25).
- ↑ "The Alchemy of Happiness" (as en) (2022-11-30). Wikipedia.