Tríotón
.jpg) | ||||
| Cineál | Gealach Neiptiún agus Saitilít nádúrtha | |||
|---|---|---|---|---|
| Eapainm |
Triton (en)  | |||
|
| ||||
| Bunaithe ag |
atmosphere of Triton (en) | |||
| Tréithe | ||||
| Toisí |
2,700 ( ) km | |||
| Bearta agus táscairí | ||||
| Cumas | 10,384,000,000 km³ | |||
| Stair | ||||
| Blian aimsithe | 1846 | |||
|
| ||||
An ghealach is mó de 8 ngealach Neiptiúin. Trastomhas 2,700 km, i bhfithis chiorclach 328,000 km os cionn Neiptiúin. Tugadh faoi deara é den chéad uair i 1846. D'aimsigh an spásárthach Voyager 2 dhá bhrúchtadh arda géasair air, agus mar sin, is iad Tríotón, Io (gealach de chuid Iúpatair), agus an Domhan féin na reanna spéire i gcóras na Gréine a bhfuil brúchtaí orthu. Ní fios fós cad is bun leis na brúchtaí air. Dar le réalteolaithe áirithe, nítrigin faoi bhrú atá ag brúchtadh tríd an dromchla is ag iompar carraigeacha, cloch is deannaigh amach ón taobh istigh. Ar aon chuma, meastar é a bheith gníomhach ó thaobh teicteonaice, a dhromchla á athrú an t-am ar fad. Cosúil i méid agus nádúr le Plútón.
 |
Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
 |
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
A thuilleadh eolais
Is é Tríotán uimhir 16 de réadanna an Ghrianchórais in ord a méid. S'é an ghealach is mó de'n phláinéad Neiptiún é.Tá trastomhas de 2,706 km aige. Glaotar Neiptiún 1 mar ainm air freisin.
Fionnadh
Fionnadh Triotán ar an 10ú Deireadh Fomhar 1846 ag William Lassell.
Aidiacht ... Tríotánach
Cailíochtaí Fithisí
Leath móráis
354759 km
Aiteacht (eccentricity as Béarla)
0.000016[1]
Tréimhse fhithiseach
−5.876854 d
( siarbhogadh)
Meán luas fithiseach
4.39 km/s[a]
Claonadh
129.812° (dón eiclipteach) 156.885° (do meánchiorcal Neiptiúin) 129.608° (do fithis Neiptiúin)
Satailít de
Cailíochtaí fisiciúil
Meán ga
1353.4±0.9 km[5] (0.2122 an Dhomhain)
Réimse dromchlách
23018000 km2
Toirt
10384000000 km3 nó 1.0384 x 10^10 km3
Mais
2.14×10^22 kg (0.00359 Domhain)
Meán dhlús
2.061 g/cm3
Imtharraingt dhromchlách
0.779 m/s2 (0.0794 g) (0.48 den Ghealach)
Luas éalaithe
1.455 km/s
Tréimhse rothlaithe
sionchrónach le Neiptiún
Tréimhse rothlaithe réaltach
5 lá, 21 ua, 2 noim, 53 soic
Claonadh aiseach
0
Albéid nó Albedo
0.76
Teocht
38 K (−235.2 °C)
Méid fhollasach
13.47[7]
Brú dromchlách
1.4–1.9 Pa (1/70000 de mhéid an Domhan)