Jump to content

Pisa

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó Pisa (cathair))
Bosca Geografaíocht PholaitiúilPisa

Cuir in eagar ar Wikidata

Suíomh
Map
 43° 43′ N, 10° 24′ E / 43.72°N,10.4°E / 43.72; 10.4
Tíran Iodáil
Réigiún san IodáilAn Tuscáin
Cúige san IodáilCúige Pisa Cuir in eagar ar Wikidata
Príomhchathair de
Cúige Pisa
Poblacht Pisa (10 haois–1406) Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán88,737 (2023) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús479.48 hab./km²
Teanga oifigiúilan Iodáilis Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Achar dromchla185.07 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Suite i nó in aice le limistéar uisceArnó Cuir in eagar ar Wikidata
Airde4 m Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síPisae (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
ÉarlamhRainerius (en) Aistrigh agus Bona of Pisa (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Eagraíocht pholaitiúil
• Méara Pisa Cuir in eagar ar WikidataMichele Conti (2018–) Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist56100 agus 56121–56128 Cuir in eagar ar Wikidata
Lonnaithe i gcrios ama
Glaochód050 Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantas ISTAT050026 Cuir in eagar ar Wikidata
Cód cadastair na hIodáileG702 Cuir in eagar ar Wikidata
Eile

Suíomh gréasáincomune.pisa.it Cuir in eagar ar Wikidata

Cathair san Iodáil is ea Pisa. Tá sí suite ar bhruach abhainn Arno, agus is í príomhchathair Chúige Pisa í, i réigiún na Tuscáine. Tá cáil dhomhanda ar an túr claonta atá inti. Bhí daonra de 90,000 duine inti sa bhliain 2008.

Pisa le Augustus Wall Callcott, 1833
radharc ón Túr Claonta Pisa
Lungarno, Pisa

Ní fios cathain ar bunaíodh an chathair, ach tá fianaise ann go raibh na Pealascaigh, na Gréagaigh, na hEatruscaigh agus na Liogúirigh sa cheantar. Léiríonn fianaise na seandálaíochta go raibh trádáil á dhéanamh leis an Ghréig sa 5ú haois RC. Rinne na Rómhánaigh coilíneacht de Phisa sa bhliain 180 RC. Bhí easpag lonnaithe inti ó 313 AD ar aghaidh.

Cathair chumhachtach mhuirí ba ea Pisa le linn na meánaoiseanna agus chuir sí longa ar fáil don phápa Gréagóir I chun cogadh a chur ar Biosantiam, agus bhí sí páirteach i gcogaí éagsúla eile mar stát neamhspleách nó mar chuid d'impireachtaí éagsúla. Mhair glór-réim na cathrach go dtí an 13ú haois nuair a chloígh cabhlach Genoa í ar an 6 Lúnasa 1284. Mar gheall ar an cuan a bheith ag dul i léigle sioltadh tháinig meath ar thrádáil agus ar chumhacht mhíleata Phisa ach tháinig sí chun cinn mar ionad léinn le bunú na hollscoile sa bhliain 1343.

Ba i bPisa a rugadh Galileo Galilei duine d'eolaithe móra an domhain. Rinneadh tionsclaíocht éadrom a fhorbairt sa bhfichiú haois ach scriosadh cuid mhaith den chathair sa Dara Cogadh Domhanda.

Turasóireacht

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá an-cháil ar ailtireacht Phisa, go háirithe ar an túr claonta sa Piazza de Miracoli (Túr Claonta Pisa).

Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]