Jean-Jacques Rousseau
Fealsamh, scríbhneoir agus ceoltóir ab ea Jean-Jacques Rousseau, (28 Meitheamh, 1712 – 2 Iúil, 1778). Rugadh sa nGinéiv é, agus fuair sé bás i nErmenonville na Fraince.
Smaoineamh
[cuir in eagar | athraigh foinse]Bhí Rousseau ar dhuine de mhór-smaointeoirí na hEagnaíochta, agus bhí tionchar nach beag ag téacsanna dá chuid ar Réabhlóid na Fraince, ar an oideachas, ar an smaointeoireacht pholaitiúil, agus ar fhorbairt agus fhorás an Náisiúnachas.
Is ag triall ar an Château de Vincennes, caisleán atá suite tuairim is 6 km soir ó Pháras, a bhí Rousseau sa bhliain 1749 nuair a bhuail taom inspioráide é.[1] Bhí sé ar a bhealach chun cuairt a thabhairt ar Denis Diderot, cara leis a bhí i mbraighdeanas sa chaisleán de bharr a chuid scríbhinní. Príomh-eagarthóir an Encyclopédie agus duine d’fhealsaimh mhóra na hEagnaíochta ba ea Diderot – fear a bhí ar a dhícheall ag iarraidh soiscéal na heolaíochta agus an réasúin a scaipeadh ar fud na Fraince agus na hEorpa. Ach thiontaigh Rousseau i dtreo eile ar fad tar éis an illumination de Vincennes: is ar an nádúr seachas an eolaíocht, ar na mothúcháin seachas an réasún, a dhíreodh sé a aird feasta. Réamhtheachtaire an rómánsachais ba ea é ón lá sin amach.
Bhí Jean-Jacques Rousseau ar na céad smaointeoirí a raibh cur chuige páiste-lárnach aige; bhíodh cosaint dlite faoin fhéineachas don ghasúr fosta, dála an scéil.[2]
Saothar
[cuir in eagar | athraigh foinse]Cé nárbh é Rousseau a chuir tús leis an ndírbheathaisnéis mar sheanrá, ba é Confessions (Gaeilge: 'Coibhseana'), leabhar a scríobh sé idir 1765 agus 1770 agus inar dhein sé cur síos ar ar an gcéad trí bliana is caoga dá shaol, a chuir tús leis an ndírbheathaisnéis comhaimseartha.
Bhí a úrscéal Julie, ou la nouvelle Héloïse (Gaeilge: 'Julie, nó an Héloïse nua') ar cheann de mhór-úrscéalta an 18ú haois. Bhí an t-úrscéal seo an-tábhachtach ó thaobh luathfhorbairt an Rómánsachais de, agus bhí an-tionchar aige ar fhorbairt an Rómánsachais sa scéalaíocht go háirithe.
I measc mór-shaothar eile de chuid Rousseau, d'fhéadfaí na saothair seo a leanas a lua:
- Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes (Gaeilge: 'Dioscúrsa faoi bhunús agus bhoinn an neamhionannais i measc na ndaoine')
- Émile, ou De l'éducation (Gaeilge: 'Émile, nó Fén oideachas')
- Du contrat social; ou Principes du droit politique (Gaeilge: Fén gConradh sóisialta; nó Prionsabail an Dlí pholaitiúil)
Ceol
[cuir in eagar | athraigh foinse]Chuir Rousseau go mór leis an gceol ó thaobh theoiric an cheoil agus chumadh an cheoil de.
Saol
[cuir in eagar | athraigh foinse]Bhuail stroc, is cosúil, é ar an 2 Iúil, 1778.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Vincent Morley. "Reifreann ar Chearta an Pháiste" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2020-07-02.
- ↑ Ciarán Mac Aonghusa. "Reifreann ar Chearta an Pháiste" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2020-07-02.