Comhdháil Vín
Is éard a bhí i gceist le Comhdháil Vín ná cruinniú idirnáisiúnta a tháinig le chéile i Vín, príomhchathair na hOstaire, i Mí na Samhna 1814 agus a scoir i Mí an Mheithimh 1815. Ba é an Prionsa Klemens Wenzel von Metternich, an státaire Ostarach, a d'eisigh an ghairm chruinnithe agus a bhí ina chathaoirleach. Bhí sé de chuspóir ag an gcomhdháil ná cuma cheart a chur ar an Eoraip i ndiaidh réabhlóid na Fraince agus chogaí Napoleon, go háirithe ó tháinig deireadh le hImpireacht Naofa Rómhánach an Náisiúin Ghearmánaigh. De thoradh na Comhdhála, d'athraigh na teorainneacha ina lán áiteanna ar fud na hEorpa.
Daoine a bhí i láthair ag an gComhdháil thar cionn na gCeithre Mórchumhachtaí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Klemens Wenzel von Metternich, Aire Gnóthaí Eachtracha na hOstaire, agus a fhear cúnta, an Barún Johann von Wessenberg, thar cionn na hOstaire;
- Robert Stewart, bíocunta Castlereagh, Aire Gnóthaí Eachtracha na Ríochta Aontaithe, thar cionn na Ríochta Aontaithe. D'fhill Castlereagh go Sasana i bhFeabhra 1815, agus tháinig Arthur Wellesley, Diúc Wellington, ina áit. D'fhág Wellington an Chomhdháil roimh ré freisin, nó d'fhill Napoleon ó Elba go dtí an Fhrainc, agus thosaigh an tÉirí Amach Céad Lá. Bhí Wellington orthu siúd a chloígh Napoleon i Waterloo sa deireadh. Tháinig Richard Le Poer Trench, Iarla Clancarty, go Vín in áit Wellington.
- Tháinig toscaireacht oifigiúil ón Rúis faoi cheannas Karl Robert Nesselrode, Aire Gnóthaí Eachtracha na hImpireachta, ach bhí an tImpire féin, Alastar a hAon, i láthair.
- Maidir leis an bhFrainc, níor chuir sé iontas ar aon duine go raibh Talleyrand - Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord, an seantaidhleoir cliste a bhí ina Aire Gnóthaí Eachtracha san Fhrainc le linn na Réabhlóide, i réimeas na ríthe agus i ré Napoleon - ag coinneáil súile ar shainleas a thíre féin le linn na comhdhála seo fosta.
- Agus maidir leis an "gcúigiú mórchumhacht", an Phrúis, bhí an Seansailéir Karl August von Hardenberg agus an scoláire clúiteach Wilhelm von Humboldt i láthair, chomh maith le rí a dtíre, Feardorcha Uilliam (Friedrich Wilhelm) a Trí.
Torthaí na Comhdhála[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Fuair an Rúis an chuid ba mhó de Dhiúcacht Vársá (an stát soip a bhunaigh Napoleon do na Polannaigh). Sa bhliain 1809, shealbhaigh an Rúis an Fhionlainn ón tSualainn, agus cheadaigh an Chomhdháil don Impire Alastar an gabháltas seo a choinneáil.
- Tugadh dhá chúigiú cuid den tSacsain don Phrúis, chomh maith le tailte iartharacha Dhiúcacht Vársá, chomh maith le Danzig agus Westfalen.
- Cuireadh Cónaidhm na Gearmáine in áit na hImpireachta Naofa Rómhánaí, agus d'aontaigh an Chomhdháil an 360 mionstát a bhí sa Ghearmáin roimhe seo go 38 stát faoi uachtaránacht Impire na hOstaire. Níor chuireadh ach codanna de chríoch na hOstaire agus na Prúise isteach sa Chónaidhm.
- Aontaíodh an Ollainn agus "Deisceart na hÍsiltíre" (= An Bheilg, a bheag nó a mhór) in aon mhonarcacht amháin, agus rí den rítheaghlach Oráisteach (Nassau-Oranje) á rialú.
- Fuair an Phrúis "Pomaráin na Sualainne", is é sin, na tailte i dTuaisceart na Gearmáine, timpeall Stralsund agus Greifswald, a bhí faoi fhorlámhas na Sualainne go dtí an bhliain 1814 agus a tugadh don Danmhairg sa bhliain sin.
- Fuair an Danmhairg diúcacht Sachsen-Lauenburg ó Hannover.
- Fuair an Pápa a chuid Stát san Iodáil ar ais, ach choinnigh an Fhrainc seilbh ar Avignon agus ar Comtat Venaissin (an réigiún timpeall ar Avignon).
- Fuair Rí na Sairdíne ar ais a chuid tailte i bPiemonte, i Saváí agus i Nice, agus thairis sin, cuireadh Poblacht Genoa ar ceal agus tugadh na tailte do Rí na Sairdíne.