Cú Chuarán mac Dúnghaile Eilne

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaCú Chuarán mac Dúnghaile Eilne
Beathaisnéis
Bás708 (Féilire Ghréagóra)
Teaghlach
AthairDúnghal Eilne mac Scannail
SiblínAilill mac Dúnghaile Eilne

Rí Ulad de Dhál Araí ba ea Cú Chuarán mac Dúnghaile (Sean-Ghaeilge Cú Chuarán mac Dúngaile) (bás 708). Dúnghal Eilne mac Scannail (bás 681) ba ea a athair, agus Ailill (bás 690) a dheartháir, iar-ríthe Dhál Araí beirt.[1][2][3]

Sa 6ú agus 7ú haoiseanna, ba phríomhchlann de chónaidhm na gCruithne é Dál Araí.[4] Ba bhall é Cú Chuarán de ghéag an Dáil agus cónaí orthu ar mhaigh Eilne, suite idir an Bhanna agus an Bhuais i gContae Aontroma, lonnaithe ag Dál Araí ag deireadh na 7ú haoise.[5]

Is dócha go ndearadh rí Dhál Araí tar éis bhás Aodh Aireadh (bás 698), i réim ón mbliain 698 go dtí 708. D'éirigh sé ina rí na nUlad tar éis dó abdication of Bécc Bairrche mac Blathmaic de Dhál Fhiatach éirí as a choróin, i réim ó 707 go 708. Tugtar an teideal rí Chruithne dó i nAnnála Uladh.[6] Sna ríliostaí agus na hábhair eile, ÁMH, glaoitear rí na nUlad air.

Bhí Cú Chuarán i gceannas arm a rinne ionsaí ar tailte Dhál Riada in oirthuaisceart Aontroma.[7] Maraíodh é ag Scanlán Fionn ó Reabháin,[8][9] ball de Dál Araí, ach d'fhill ansin an ríogacht ar ais ar Dhál Fhiatach.[10]

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Foinsí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  • Corpus of Electronic Texts
  • Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
  • Gearoid Mac Niocaill (1972), Ireland before the Vikings, Baile Átha Cliath: Gill and Macmillan
  • Charles-Edwards, T. M. (2000), Early Christian Ireland, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-36395-0

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Byrne, Tábla 7
  2. Charles-Edwards, Aguisín XXII
  3. Mac Niocaill, lch. 156
  4. Byrne, lch. 109
  5. Charles-Edwards, lch. 65
  6. Annála Uladh, AU 708.1
  7. Charles-Edwards, lch. 60
  8. Sioncronachtaí Laud
  9. Leabhar Laighneach, Rig Ulad
  10. Mac Niocaill, lch. 115