Avicenna

Avicenna
	;
Ainm sa teanga dhúchais	(fa) ابن سینا
Beathaisnéis
Breith	(ar) أبو علي الحسين بن عبد الله بن الحسن بن علي بن سينا ; c. 980; Afshona (Samanid Empire)
Bás	18 Meitheamh 1037 ; 56/57 bliana d'aois; Hamadan (Kakuyids)
Áit adhlactha	Avicenna Mausoleum (en) 34° 47′ 30″ N, 48° 30′ 47″ E / 34.79153°N,48.51317°E
Visír 'Adud al-Dawla
	1024 – 1037
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Ioslam agus Siach
Áit chónaithe	Ray; Bukhara; Urgench; Gorgan; Hamadan
Teanga dhúchais	an Pheirsis
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Míochaine, cumhartheiripe, fealsúnacht, loighic, Ilm al-Kalam (en) , filíocht, diagacht, eolaíocht an domhain, fealsúnacht na heolaíochta, fisic, síceolaíocht, réalteolaíocht, ceimic, geolaíocht agus meicnic
Gairm	fealsamh, matamaiticeoir, ceimiceoir, eiticí, dlí-eolaí Ioslamach, fisiceoir, dochtúir leighis, teoiricí ceoil, file, réalteolaí, scríbhneoir
Tréimhse ama	Islamic Golden Age (en) agus Shi'a Century (en)
Mac/iníon léinn de chuid	Abu Sahl 'Isa ibn Yahya al-Masihi
Mac/iníon léinn	Bahmanyār, Ibn Abi Sadiq agus Ali ibn Yusuf al-Ilaqi (en)
Faoi thionchar	Al-Biruni, Plotinus, Mahamad, Galen, Arastatal, Hipeacraitéas, Ibn Zuhr, Wasil ibn Ata, Abu Zayd al-Balkhi, Al-Kindi, Razi agus Al-Farabi
Teangacha	An Araibis agus an Pheirsis
Saothar
	Saothar suntasach Al-isharat wa al-tanbihat; (1014) Leabhar an Leighis; (1025) Canóin an Leighis ;

Fealsamh agus fear leighis Peirseach den gcreideamh Moslamach ab ea Abu 'Ali al-Husayn Ibn Abd Allah Ibn Sina, nó Ibn Sīnā, nó Avicenna mar a thugtar air i Laidin agus i bhformhór theangacha na hEorpa. Do rugadh é gar do Bhúkhara, i bproibhinse Chorasáin Mhóir (réigiún atá suite in Úisbéiceastáin an lae inniubh), ar an 7ú lá de Lúnasa sa bhliain 980 agus do fuair sé bás, i gcathair Hamadán (cathair atá suite in Iaráin an lae inniubh), le linn Mhí an Mheithimh sa bhliain 1037. Cé gur scríobh sé i bPeirsis leis, is in Araibis a scríobh Avicenna mórchuid dá shaothar, saothair a bhaineann le réimsí éagsúla an eolais - an réalteolaíocht, an ailceimic, agus an aigneolaíocht, ina measc. Do thugadh lucht leanúna Avicenna "Seich al-Ra'íos" (Gaeilge: 'Prionsa na Saoithe') air lena linn.

Do scríobh Aviceanna 450 saothar, agus tá thart ar 240 desna saothair sin againn go fóill - 150 saothar a bhaineann leis an bhfealsúnacht, 40 saothar a bhaineann le cúrsaí leighis, agus saothair éagsúla a bhaineann leis an dtíreolaíocht, leis an ndiagacht, leis an bhfisic, chomh maith le saothair fhilíochta. Is iad na saothair is tábhachtaí de chuid Avicenna ná an chiclipéid a scríobh sé fé chúrsaí leighis, Riail na Liachta (Araibis: كتب ا لقا نون في ا لطب ['Ciotáb al Cánún fi al-Tib']), agus an chiclipéid fhealsúnachta a scríobh sé chun anam an duine a leigheas ar a ainbhios, Leabhar an Leighis (Araibis: کتاب الشفاء ['Ciotáb al-Sifeá']).

Sa lá atá inniubh ann, agus cé nach féidir ach le staraithe amháin leas a bhaint as na leabhair a scríobh Avicenna fé chúrsaí leighis, tá tábhacht ar leith leis na saothair fhealsúnachta dá chuid. Saothair is ea iad a bhfuil tionchair dhá thraidisiún fealsúnachta le feiscint iontu, traidisiún an Oirthir agus traidisiún an Iarthair. Tá oidhreacht Avicenna fós beo in Ioslam na hIaráine. San Iarthar, tá Aviceanna agus a chuid saothar fós ina n-ábhair mhachnaimh d'fhealsúna.