Cathal Gabhán Ó Dubhthaigh
Náisiúnach, iriseoir, file agus polaiteoir, in Éire agus san Astráil, ab ea An Ridire Séarlas Gabhánach Ó Dufaigh, Cathal Gabhán Ó Dubhthaigh, nó Charles Gavan Duffy (12 Aibreán 1816 - 9 Feabhra 1903).[1][2]
Saol
[cuir in eagar | athraigh foinse]Sa bhliain 1842 bhunaigh an Dufach, in éineacht le Tomás Dáibhís agus Seán Blácach Diolúin, nuachtán seachtainiúil In Éirinn — The Nation, nuachtán na gluaiseachta ‘Éire Óg’.[3] ba é an chéad eagarthóir ar The Nation.
Sa tríú heagrán, ar an 29 Deireadh Fómhair 1842, foilsíodh amhrán tírghrá ‘Faugh a Ballagh’ leis an Dufach, faoin ainm cleite ‘Black Northern’.[4]
Bhí sé chun tosaigh in Éire Óg agus bhí sé ina Fheisire thar ceann Ros Mhic Thriúin (i gContae Loch Garman) ó 1852 go 1856.
Astráil
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tar éis dó dul ar eisimirce chun na hAstráile, tháinig Gabhán Ó Dufaigh chun bheith ina 8ú Príomh-aire de Victoria agus ar dhuine de na daoine ceannasacha i stair pholaitiúil Victoria.
Bhí sé ina Phríomh-aire ('Premier') ar Victoria (1871-72) agus ina Spéicéir ar an Tionól Reachtach (1877-80).[3]
Ar scor sa Fhrainc
[cuir in eagar | athraigh foinse]In 1881, phós an Dufach Louise Hall, 23, i bPáras, in aois 65 dó. D'éag sé i Nice ar 9 Feabhra 1903.
D'eagraigh an Duffy Memorial Committee sochraid ollmhór i mBaile Áthá Cliath agus bhí go leor daoine ar an tsochraid ar an 9 Márta. Tá an Dufach curtha i Reilig Ghlas Naíon.[5]
Clann
[cuir in eagar | athraigh foinse]Bhí mac leis, Proinsias, a bhí ina phríomh-bhreitheamh Ard-Chúirt na hAstráile (1931-35).
Bhí mac eile, Seoirse, leathdheartháir le Proinsias, ina ghnáthbhreitheamh (1936-46) agus ina Uachtarán (1946-51) d'Ard-Chúirt na hÉireann.[3]
B'oideachasóir agus dhíograiseoir Gaeilge í a iníon, Luíse Ghabhánach Ní Dhufaigh.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ nó Charles Gavin Duffy
- ↑ Ó BROIN, Leon (1967;). "Charles Gavan Duffy, patriot and statesman: the story of Charles Gavan Duffy (1816-1903)" (ga-IE). ainm.ie. Dáta rochtana: 2023-02-09.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Scoil Dlí, COBÁC (2018). "An Ridire Séarlas Gabhánach (1816-1903)". Dáta rochtana: 2021.
- ↑ Art Ó Maolfabhail. (Feabhra 2011). "Feasta 64 (2), lch 10-12.". Dáta rochtana: 2023.
- ↑ "BURIAL OF SIR CHARLES GAVAN DUFFY.". Barrier Miner (Broken Hill, NSW : 1888 - 1954) 2 (10 Márta 1903). Dáta rochtana: 2021-04-12.