Spástaiscéaladh
Thosaigh ré thaiscéaladh an spáis i ndáiríre leis an gcéad satailít shaorga (Sputnik an Aontais Shóivéadaigh, 1957) agus an chéad eitilt spáis le foireann dhaonna ar bord (Yuri Gagarin ón Aontas Sóivéadach, 1961). Thosaigh eitiltí fithiseacha i 1962 (Mariner 2 na Stát Aontaithe). Faoi seo tá cuid mhaith d'úsáidí fónta an spástaiscéalta i ngnáthúsáid: teileachumarsáid, meitéareolaíocht, réalteolaíocht, cianbhrath an Domhain. I dtaiscéaladh an Ghrianchórais, tá staidéar grinn na bpláinéad leathnaithe chomh fada amach le Neiptiún, agus an-dul chun cinn déanta i staidéar na Gealaí is daoine curtha i dtír uirthi i gclár Apollo (1969-1972). Saothraíodh feithiclí a dtugtar stáisiúin spáis orthu (Skylab, Salyut, Mir, an Stáisiún Spáis Idirnáisiúnta) chun foirne a choimeád orthu ar feadh tréimhsí fada. Ar dtús bhí an tAontas Sóivéadach chun cinn, ansin na Stáit Aontaithe. Tá an Rúis láidir go leor i gcónaí, agus an tAontas Eorpach, an tSeapáin, is an tSín ag cur lena n-iarrachtaí. Tá comhlachtaí príobháideacha ag éirí gnóthach san earnáil seo, agus i 2004 d'eitil an chéad spásárthach príobháideach le foireann ar bord suas go barr an atmaisféir. Braithfidh forbairtí sna blianta amach romhainn ar chostais agus smachtú na bhfadhbanna fiseolaíochta a bhaineann le spástaisteal thar thréimhsí fada.[1]
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Hussey, Matt (2011). "Spástaiscéaladh". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 616.
Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |