Séarlas I, Rí Shasana, na hÉireann agus na hAlban
| Séarlas I, Rí Shasana, na hÉireann agus na hAlban | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_-_Charles_I_(1600-1649)_-_RCIN_404398_-_Royal_Collection.jpg) | |||||||||
Eanáir 6, 1605 - Márta 27, 1625
Márta 27, 1625 - Eanáir 30, 1649 ← Séamas VI, Albain agus Séamas I, Sasana agus Éire - Séarlas II Shasana →
Márta 27, 1625 - Eanáir 30, 1649 ← Séamas VI, Albain agus Séamas I, Sasana agus Éire - Séarlas II Shasana →
Márta 27, 1625 - Eanáir 30, 1649 | |||||||||
| Saol | |||||||||
| Eolas breithe | Dunfermline Palace (en)  , 19 Samhain 1600 (sa féilire Iúil) | ||||||||
| Náisiúntacht | Ríocht Shasana | ||||||||
| Bás | Londain, 30 Eanáir 1649 (sa féilire Iúil) | ||||||||
| Áit adhlactha | St George's Chapel, Windsor (en) | ||||||||
| Cúis bháis | pionós an bháis (dícheannadh) | ||||||||
| Muintir | |||||||||
| Athair | Séamas VI, Albain agus Séamas I, Sasana agus Éire | ||||||||
| Máthair | Anne of Denmark | ||||||||
| Céile/Céilí | Henrietta Maria na Fraince (Meitheamh 13, 1625 - | ||||||||
| Páistí | |||||||||
| Siblíní | |||||||||
| Treibh | Teaghlach na Stíobhartach | ||||||||
| Gairm | |||||||||
| Gairm | polaiteoir, bailitheoir ealaíne agus monarc | ||||||||
| Áit oibre | Londain | ||||||||
| Duaiseanna | |||||||||
| Féile | |||||||||
| 30 Eanáir | |||||||||
| Cleamhnú | |||||||||
| Reiligiúin | Anglacánachas Eaglais Chaitliceach Rómhánach | ||||||||
| Discogs ID | 5618180 | ||||||||
,_signature.jpg) | |||||||||
Bhí Séarlas I (19 Mí na Samhna 1600 - 30 Eanáir 1649) ina rí ar Shasana, Albain agus Éirinn. Tháinig sé i gcomharbacht ar a athair, Séamus I Shasana. Bhí sé i gcóróin ó 27 Márta 1625 go dtí gur chuir fórsaí na Parlaiminte chun báis é ar 30 Eanáir 1649. Nuair a tháinig deireadh leis an Interregnum faoi cheannas Oilibhéir Cromail, cuireadh an mhonarcacht ar bun arís agus cuireadh an mac ba shine leis i réim, mar Sheárlas II.
Óige[cuir in eagar | athraigh foinse]
Réimeas[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ar an 7 Meitheamh 1628, thug Séarlas I a aontú d'Achainí um Chearta[1][2].
Den chuid is mó léirigh an Achainí an tuairim a bhí ag na Tiarnaí agus na Teachtaí go raibh na rudaí seo a leanas in éadan dhlí Shasana, gan cead na Parlaiminte:[3]
- cánacha a ghearradh (iasachtaí éigeantacha don Choróin san áireamh),
- príosúnacht nó bású nach dtarlaíonn de réir "phróis chuí an dlí",
- an dlí míleata a chur i bhfeidhm do sibhialtaigh seachas in aimsir chogaidh agus
- saighdiúirí agus mairnéalaigh a chur ar billéad go héigeantach.
Dá thairbhe sin, is céim bhunúasach an Achainí i bhforbairt smaointe Sasanacha agus Mericeánacha, maidir leis an tsaoirse bhunreachtúil agus an rialtas bunreachtúil — mar shampla, an prionsabal nár cheart na fórsaí armtha a imlonnú chun críocha na slándála baile ach i gcásanna eisceachtúla amach is amach.
An Cogadh Cathartha[cuir in eagar | athraigh foinse]
Bású[cuir in eagar | athraigh foinse]
Faoin mbliain 1648, bhí an Chéad Chogadh Cathartha i Sasana críochnaithe agus an Pharlaimint i réim, a bhuíochas sin ar Oilibhéar Cromail agus ar cheannairí cumasacha eile. Faoi dheireadh na bliana ní raibh fágtha sa Pharlaimint ach feisirí ar mhian leo Séarlas I a thriail ar chúiseamh tréasa (dhíbir an Coirnéal Thomas Pride an chuid eile). Thaobhaigh Cromail leis na feisirí a raibh triail uathu (an “Rump”) agus bhí sé féin orthu siúd a shínigh barántas báis an Rí. Básaíodh Séarlas I ar 30 Eanáir 1649.
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ ""Achainí um Chearta"". téarma.ie. Dáta rochtana: 2020-06-07.
- ↑ nó "Achainí an Chirt"
- ↑ "UCD School of Law" (ga). www.facebook.com. Dáta rochtana: 2020-06-07.