Ríthe na Mí

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó Rí na Mí)

I nÉirinn na meánaoise, de Chlann Cholmáin, géag Uí Néill, ba ea Ríthe na Mí. Bhí roinnt acu ina nArd-Ríthe na hÉireann. Tar éis briseadh na ríochta sa 12ú haois, cuireadh an ruaig ar a rítheaghlach, Uí Maoil Seachlainne, agus lonnaigh suas ar bhruach oirthir na Sionainne. Faightear uaisle na nGael agus an ainm úd acu chomh déanach is na 1690idí, cé gur chaill suas a gcuid cumhachta tamall fada roimhe sin.

Armas na Mí

Bhí Ríocht na Mí féin ann ón luath-ré stairiúil ar a laghad. D'fhéadfadh é gur den Dál Messin Corb a tháinig na ríthe, agus a rítheaghlach 'sacu, Uí Garrchon, ina Ríthe na Laighean. Óna 400idí ar aghaidh ámh, cuireadh an ruaig orthu as a dtír dúchais i dtuaisceart na Laighean agus thar Sléibhte Chill Mhantáin ag Uí Néill.

Ríocht na Mí, c. 900 AD

Ríthe Chlann Cholmáin na Mí[cuir in eagar | athraigh foinse]

Réimse
Domnall Midi mac Murchado 743 – 763
Fallomon mac Con Congalt ? – 766
Donnchad Midi mac Domnaill 766 – 797
Domnall mac Donnchada Midi 797 – 799
Muiredach mac Domnaill Midi 799 – 802
Diarmait mac Donnchado 802 – 803
Conchobar mac Donnchada 803 – 833
Niall mac Diarmato ? – 826
Máel Ruanaid mac Donnchada Midi 833 – 843
Fland mac Maele Ruanaid 843 – 845
Máel Sechnaill mac Máele Ruanaid 845 – 862
Lorcán mac Cathail 862 – 864
Conchobar mac Donnchado ? – 864
Donnchad mac Aedacain 864 – 877
Flann Sinna mac Maíl Sechnaill 877 – 916
Conchobar mac Flainn 916 – 919
Donnchad Donn mac Flainn 919 – 944
Oengus mac Donnchada 944 – 945/946
Donnchad mac Domnaill 945/946 – 950
Fergal Got mac Oengussa c.950
Aed mac Mael Ruanaid c.950 – 951
Domnall mac Donnchada 951 – 952
Carlus mac Cuinn 952 – 960
Donnchad Finn mac Aeda 960 – 974
Muirchertach mac Mael Sechnaill 974 – c.976
Máel Sechnaill mac Domnaill 975/976 – 1022
Mael Sechnaill Got mac Mael Sechnaill 1022 – 1025
Roen mac Muirchertaig 1025 – 1027
Domnall Got 1027 – 1030
Conchobar ua Mael Sechlainn 1030 – 1073
Murchad mac Flainn Ua Mael Sechlainn 1073
Mael Sechlainn Ban mac Conchobair Ua Mael Sechlainn 1073 – 1087
Domnall mac Flainn Ua Mael Sechlainn 1087 – 1094
Donnchad mac Murchada Ua Mael Sechlainn 1094 – 1105
Conchobar mac Mael Sechlainn Ua Mael Sechlainn 1094 – 1105
Muirchertach mac Domnaill Ua Mael Sechlainn 1105 – 1106
Murchad mac Domnaill Ua Mael Sechlainn 1106 – 1153
Mael Sechlainn mac Domnaill Ua Mael Sechlainn 1115
Domnall mac Murchada Ua Mael Sechlainn 1127
Diarmait mac Domnaill Ua Mael Sechlainn 1127 – 1130, 1155 – 1156, 1157 – 1158, 1160 – 1169
Conchobar Ua Conchobair 1143 – 1144
Donnchad mac Muirchertaig Ua Mael Sechlainn 1144 – ?
Mael Sechlainn mac Murchada Ua Mael Sechlainn 1152 – 1155
Donnchad mac Domnaill Ua Mael Sechlainn 1155, 1156 – 1157, 1158 – 1160

Tiarnaí Chluain Lonáin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tiarna Réimse
Art mac Maoil Seachlainn mhic Dhomhnaill 1173 – 1184
Magnus Ó Maoil Seachlainn ???? – 1175
Maol Seachlainn Beag 1184 – 1213
Cormac mac Airt Uí Mhaoil Seachlainn 1213 – 1239
Art mac Cormaic 1239 – 1283
Cairbre 1283 – 1290
Murchadh mac Cairbre 1290 – 93
Cormac mac Cormaic 1293? – 1301
Cairbre an Sgregain 1301? – 1323
Art Mór mac Cormaic 1323 – 1344
Cormac Ballach mac Airt 1344 – 62
Art mac Airt Mhóir 1362 – 85
Conchúr 1385? – 1401
? fl. 1431.
Art mac Coinn? bás 1431
Laighnech mac Coirc bás 1487
Conn mac Airt mhic Coinn 1487 – 1500
Murchad mac Coinn bás 1518.
Toirrdhealbhach Cléireach 1518 – 37.
Art mac Coinn 1537 – 39
Felim Óg mac Felim mhic Coinn 1539 – 42
Rudhraighe 1542 – 43; bás 1544
Caedach mac Felim mhic Coinn 1543 – ?
Conn mac Airt mhic Coinn ? – 1548
Tadhg Ruadh mac Toirrdhealbhaigh 1548 – 53?
Murchad mac Toirrdhealbhaigh? fl. 1547/49?
An Calbhach 1564 – c. Nollaig 1600.
Irriel Nollaig 1600 – 10 Aibreán 1604.
Felim mac Irriel rugadh 1d Lúnasa 1602, beo 1604.

Ceann na Fine[cuir in eagar | athraigh foinse]

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Foinsí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  • "Clann Cholmain Kings of Mide 766-1184", ll. 195-196, in "A New History of Ireland", Iml. IX, ed. Byrne, Martin, Moody, 1984.
  • "Irish Leaders and Learning Through the Ages", Paul Walsh; eag. O Muraile, 2004.
  • "King James II's Irish Army List", D'Alton, 18??

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]