Naomh Antaine

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaDochtúir na hEaglaise
Naomh Antaine

Cuir in eagar ar Wikidata
Ainm sa teanga dhúchais(la) Antonius Patavinus
Beathaisnéis
Breith(la) Fernandus
15 Lúnasa 1195
Liospóin, An Phortaingéil Cuir in eagar ar Wikidata
Bás13 Meitheamh 1231
35 bliana d'aois
Padua Cuir in eagar ar Wikidata
Áit adhlacthaBasilica of Saint Anthony of Padua (en) Aistrigh
an Iodáil Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnEaglais Chaitliceach Rómhánach
Gníomhaíocht
Gairmpreispitéir Cuir in eagar ar Wikidata
TeangachaAn Laidin
Ord crábhaidhProinsiasaigh
Ardú
Lá féile13 Meitheamh Cuir in eagar ar Wikidata
Siombail íocónagrafachLilium candidum agus Christ Child (en) Aistrigh
Fearann an naoimh nó an déGalar Céiliach

Musicbrainz: e84e07e7-f3d2-48a5-9d24-1d8b87379846 Find a Grave: 5118 Cuir in eagar ar Wikidata
Naomh Antaine.

Ba shagart Caitliceach agus bráthair den Ord Proinsiasach é Antaine Naofa (119513 Meitheamh 1231) nó Fernando Martins de Bulhoes mar a bhí aithne air.

Bhí iomrá air de thoradh a chuid seanmóireachta den scoth agus a chuid saineolais ar na Scrioptúir.

Fógraíodh mar naomh é beagnach láithreach tar éis a bháis. Ainmníodh é mar Dhochtúir na hEaglaise sa bhliain 1946.

Luathshaol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rugadh Fernando Martins de Bulhões i Liospóin na Portaingéile go Martin Vicente de Bulhões agus Teresa Pais Taveira. Deartháir ab ea a hathair de Pedro Martins de Bulhões, sinsearach an teaghlach Bulhão. Bhí an teaghlach uasal an-saibhir, agus shocraigh siad é a bheidh teagasctha ag an scoil ardeaglais áitiúil.

áit bhreithe i Liospóin.

I gcoinne an toil a theaghlach, áfach, chuaigh Fernando isteach an pobal an Canónaigh Rialta ag an Abtheach an Naomh Uinseann ar an mbruach Liospóin. Ba aithnidiúil iad na Canónaigh de thoradh a ndíograis go oideachais agus chur an óige go príomhionad léann, an Abtheach an Crois Naofa i gCoimbra. Ansin rinne an Fernando óg staidéar ar diagacht agus Laidin.

Na Proinsiasaigh[cuir in eagar | athraigh foinse]

áit bhreithe i Liospóin.

Tar éis a oirnithe, chur Fernando i gceannais ar aíocht den abhteach. I rith na tréimhse seo, sa bhliain 1219, rinne sé teagmháil le cúigear manaigh Proinsiasach a bhí ag taistil go Maracó chun craobhscaoil an soiscéal go dtí na Moslamaigh ansin. Bhí suim go mór ag Fernando sa stíl mhaireachtála simplí na manaigh, a ord a raibh bunaithe aon bhliain déag níos luaithe. San Fheabhra, an bhliain i ndiaidh, sroich gáir go raibh na cúigear Proinsiasach martraithe san Mharacó, an chéad a bheith maraithe ina ord nua. Tar éis a gcoirp a fheiceáil mar bhí siad próisithe ar ais go Assisi, rinne Fernando machnamh ar an crógacht na fir seo. Spreagtha lena sampla agus ag dúil tíolacadh an mairtíreacht, fuair sé cead as na údaráis eaglaise chun Canónaigh Agaistíneach a fhágáil agus an ord Proinsiasach a bhaint in áit de. Tar éis a iontrálacha go beatha na manaigh, bhaint se díthreabhacht bheag in Olivais, ag glacadh an ainm Antaine (as an séipéal suite ansin, tíolactha go Naomh Antaine Mór), as sin amach bhí an aithne air leis an ainm sin.[1]

Ar a thuras ann, tiománadh a long le stoirm go dtí an cósta an tSicil agus tháinig se i dtír ag Messina. As an tSicil, chuaigh sé go Tuscáin, ina raibh chuir sé go clochar an ord, ach bhuail sé le deacracht ar an cuntas a dealramh easláinteach. Chuir sé sa deireadh, amach den atrua, go dtí ospís tuaithe an San Paolo i ngar Forlì, Romagna, rogha déanta de thoradh a sláinte bhocht. Is ann a bhí sé ina chonai mar dhíthreabhach, de réir dealramh, agus thosaigh sé ag obair sa chistin. Ba chumas air a sháith am a chaitheamh i príobháid ag urnaí agus ag staidéar.

Strozzi, c. 1625[2]

Seanmóireacht agus Teagasc[cuir in eagar | athraigh foinse]

Lá amháin, i mbun oirniú, bhí ann líon mór cuartaíocht bráithre Doiminiceach, agus bhí míthuiscint ina measc faoi cén duine ba chóir go ndéanann seanmóireacht. Bhí ag súil leis go nádúrtha ag na Proinsiasaigh go mbeadh ceann acu ghabh seilbh ar an bpuilpid, toisc go raibh siad aithnidiúil lena chuid seanmóireacht; tháinig na Doiminicigh, ar an lámh eile, mí-ullmhaithe, ag smaoineamh go dtabharfadh Proinsiasach an homaile. San fhadhb sin, chur iarraidh ceannasaí an díseart, nach raibh manach fóirsteanach ar bith aige den ócáid, ar Antaine, duine a bhí an tuairim ag an ceannasaí a raibh níos cáilithe, a labhair cibé ba chóir go cuireann an Spiorad Naomh ina bhéal. Agóid Antaine in aghaidh, ach bhí sé curtha ar neamhní, agus chruthaigh a homaile imprisean mór.

Níl amháin a ghuth saibhir agus modh mórthaibhseach ach an téama ar fad, agus substaint an aitheasc agus a deaslabharthacht corraitheach, choinnigh sé an aird a éisteoirí.

Naomh Antaine agus Naomh Proinsias Assisi

Ar an phointe sin, bhí Antaine coimisiúnaithe le Bráthair Gratian, an Ministir Proibhinse áitiúil, seanmóireacht a dhéanamh den Soiscéal tríd ceantar an Lombaird, san Iodáil thuaidh. I rith an am seo, thug Proinsias Assisi faoi deara é. Ní raibh muinín ar bith ag Proinsias ar an áit léann diagach sa bheatha a bhráithreachas, le faitíos d'fhéadfadh sé iad a threorú chuig tréigean a dtiomantas go dtí beatha fíor-bhochtanas. In Antaine, áfach, d'aimsigh sé duine a raibh barrshamhail céanna aige, a raibh ábalta freisin teagasc a sholáthair lena baill óg den ord a bhí gá acu a bheadh oirniú a chuardaigh uathu. Thug sé freagracht an oideachais a bhráithre go cúram Bráthair Antaine. As sin amach, úsáidtear an Eaglais scileanna Antaine. Thóg se post eile uaireanta, mar mhúinteoir, ag na ollscoileanna na Montpellier agus Toulouse san Fhrainc theas, ach bhí se mar seanmóirí ina fhoilsiú a thallan den scoth.

In 1226, tar éis freastail an Caibidil Ginearálta ina ord ag Arles, an Fhrainc, agus ag déanamh seanmóireacht sa réigiún Francach an Provence, d'fhill Antaine go an Iodáil agus d'fhreastail mar thoscaire as an Caibidil Ginearálta go dtí an Pápa Gréagóir IX. Ag cúirt an Phápa, bhí a sheanmóireacht fógartha mar “seodbhosca an Bíobla” agus bhí sé coimisiúnaithe a thabhairt ar láimh a bhailiúchán homailí.

Antonio de Pereda[3]

Tháinig tinneas ar Antaine le Edema agus, i 1231, chuaigh sé go an cúlráideacht coillearnach ag Camposampiero leis beirt manaigh eile do faoiseamh. Ansin chónaigh Antaine i gcill tógtha do faoi chraobhacha crann gallchnó. Fuair Antaine bás ar an slí ar ais go Padua ar an 13 Meitheamh 1231 ag an Mainistir Cláiríní ag Arcella. Bhí sé 36 bliain d'aois. .

Tá finscéalta éagsúla bainte leis an bás Antaine. De réir ceann acu nuair fuair sé bás, chaoin na páistí sa sráideanna agus cling na cloigíní eaglaise uile ar a thoil féin. Finscéal eile baint leis a theanga. D'adhlac Antaine i séipéal istigh an bhaisleac mhór, tógtha chun e a onóir, ina raibh a theanga a bhí taispeánta. Nuair a athnocht a chorp tríocha bliain tar éis a bháis, bhí sé maíte go raibh dealramh air mar a bhí sé beo, comhartha a thallan seanmóireacht, de réir cosúlachta.

Séipéal i Macau

Urraim[cuir in eagar | athraigh foinse]

D'fhéadfaí a rá go raibh Antaine éiríodh ceann na naoimh is tapaidh sa stair an Eaglais Chaitliceach toisc gur rinne sé naomh dó le Pápa Greagóir IX ar an 30 Bealtaine 1232, ag Spoleto, An Iodáil, níos lú na bliain amháin tar éis a bháis. Scaip a chlú trí soiscéalaíocht Portaingéalach, agus bhí aithne air mar dhuine den lucht leanúna is ceiliúrtha den Proinsias Assisi. Is é éarlamh a bhaile uchtaithe Padua, chomh maith leis a bhaile dúchasach Liospóin. Tá sé glaoite go háirithe den aisghabháil rudaí caillte.

Bhí sé fógartha mar Dhochtúir na hEaglaise le Pápa Pius XII ar 16 Eanáir 1946.

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. José Manuel Azevedo Silva (2011), p.1
  2. "Bernardo Strozzi" (as en) (2019-01-20). Wikipedia. 
  3. "Antonio de Pereda" (as en) (2018-09-23). Wikipedia.